Ρεύμα: Χαμένοι στον λαβύρινθο των χρωματιστών τιμολογίων - Πώς θα επιλέξουμε το κατάλληλο

Τα «χρωματιστά» τιμολόγια ρεύματος εισήχθησαν για να βοηθήσουν τους καταναλωτές να κατανοήσουν και να συγκρίνουν ευκολότερα τα διάφορα προγράμματα ηλεκτρικής ενέργειας που προσφέρουν οι πάροχοι. Ωστόσο για τους περισσότερους η επιλογή χρώματος και προγράμματος αποτελεί σπαζοκεφαλιά, με δεδομένη τη γκάμα των προϊόντων που παρέχονται πλέον στην αγορά. Κάθε χρώμα αντιπροσωπεύει έναν συγκεκριμένο τύπο τιμολογίου με διαφορετικά χαρακτηριστικά και καλύπτουν τα νοικοκυριά ανάλογα με τις ανάγκες τους. Η επιλογή του τιμολογίου πρέπει να γίνει με βάση την κατανάλωση και τις ανάγκες του κάθε νοικοκυριού.

Τι ισχύει για τα χρωματιστά τιμολόγια

Το ειδικό πράσινο τιμολόγιο

Το ειδικό τιμολόγιο με την πράσινη σήμανση είναι ομοιόμορφο, ίδιο για όλους τους προμηθευτές. Συνεπώς σε αυτό το τιμολόγιο όποιος είναι φθηνότερος την 1η του μήνα καταγράφεται στους συγκεντρωτικούς πίνακες της ΡΑΑΕΥ. Τα νοικοκυριά ξέρουν από την 1η του μήνα πόσο ρεύμα θα πληρώσουν ανάλογα με την κατανάλωση τους, δηλαδή γνωστοποιείται από την 1η ημέρα του μήνα η τιμής της κιλοβατώρας.

Οι καταναλωτές παρακολουθώντας τις τιμές σε αυτό το τιμολόγιο έχουν μια εικόνα για το πώς κινείται η αγορά και μπορούν να κάνουν την επιλογή τους. Στα πράσινα τιμολόγια δεν υπάρχει ρήτρα αποχώρησης δηλαδή ο καταναλωτής μπορεί να αποχωρήσει από το συμβόλαιο ανά πάσα στιγμή είτε αλλάζοντας πάροχο είτε αλλάζοντας χρώμα. Η μόνη διαφορά στα πράσινα τιμολόγια από την πρώτη ημέρα εφαρμογής του είναι ότι οι πάροχοι δεν είναι υποχρεωμένοι να διαθέτουν τέτοια προϊόντα λόγω της εναρμόνισης της ελληνικής αγοράς με κοινοτική οδηγία.

Τα μπλε τιμολόγια

Η τάση της αγοράς τους τελευταίους μήνες έχει στραφεί προς τα σταθερά «μπλε» τιμολόγια , τα περισσότερα από τα οποία είναι φθηνότερα από τα «πράσινα» και επιπλέον απαλλάσσουν τους καταναλωτές αφενός από το ρίσκο ενδεχόμενης ανόδου των τιμών λόγω απρόβλεπτων εξελίξεων και αφετέρου από την έγνοια της συνεχούς παρακολούθησης της αγοράς και αντίστοιχης προσαρμογής στις εξελίξεις.

Το σταθερό τιμολόγιο, με μπλε σήμανση, είναι κλειστού τύπου τιμολόγιο με σταθερή τιμή προμήθειας (€/kWh) για όλη την περίοδο της σύμβασης. Αν π.χ ο καταναλωτής συνάψει σύμβαση με μια από τις εταιρείες στην τιμή των 0,12 λεπτών τότε η χρέωση κατά τη διάρκεια του συμβολαίου θα είναι αυτή, χωρίς να επηρεάζεται από τις τιμές που διαμορφώνονται στην χονδρική. Επίσης η χρέωση είναι καθόλη τη διάρκεια του 24ωρου.

Τα συμβόλαια στο εξής που συνάπτονται στα μπλε τιμολόγια είναι 12μηνης ή 24μηνης διάρκειας. Κάθε μήνα οι πάροχοι ανακοινώνουν την τιμή με την οποία ο καταναλωτής μπορεί να συνάψει την σύμβαση του.

Τα μπλε τιμολόγια συνοδεύονται με μεγαλύτερο ποσό παγίου σε σχέση με τα πράσινα τιμολόγια. Η απόκλιση στα πάγια πράσινου και μπλε τιμολογίου εκμηδενίζεται συνήθως από τις αποκλίσεις των μπλε και των πράσινων χρεώσεων φτάνει ο καταναλωτής να έχει επιλέξει την πιο οικονομική λύση.

Αν π.χ ένα νοικοκυριό με κατανάλωση 200 κιλοβατώρες και τιμή χρέωση στα μπλε τιμολόγια 0,10 λεπτά θα πληρώσει συνολικά 20 ευρώ και επιπλέον 9 ευρώ για το πάγιο, δηλαδή συνολικά 29 ευρώ. Για την ίδια κατανάλωση και για πράσινο τιμολόγιο στα 0.15 λεπτά θα πληρώσει 30 ευρώ για το ρεύμα και επιπλέον 3,5 ευρώ για το πάγιο, σύνολο 33,5 ευρώ.

Τα κίτρινα κυμαινόμενα τιμολόγια

Το κίτρινο τιμολόγιο ρεύματος είναι κυμαινόμενο, δηλαδή η τιμή της κιλοβατώρας είναι μεταβλητή και ακολουθεί τις αλλαγές στο Χρηματιστήριο Ενέργειας.
Το συγκεκριμένο τιμολόγιο χωρίζεται σε 3 είδη:

•  Σε αυτό στο οποίο η τιμή καθορίζεται εκ των προτέρων, στις αρχές κάθε μήνα.
• Σε αυτό στο οποίο η τιμή διαμορφώνεται εκ των υστέρων, δηλαδή το αργότερο δύο μήνες μετά το τέλος της περιόδους τιμολόγησης.
• Στο μεικτό. Εδώ έχουμε ένα συνδυασμό κυμαινόμενης και σταθερής τιμολόγησης.

Σημαντικό: Με το κίτρινο τιμολόγιο δεν επιβάλλεται ρήτρα αποχώρησης, οπότε οποιαδήποτε στιγμή μπορείς να αλλάξεις χρώμα χωρίς οικονομική επιβάρυνση.

Τα πορτοκαλί δυναμικά τιμολόγια

Απαραίτητη προϋπόθεση για τα δυναμικά τιμολόγια είναι η ύπαρξη έξυπνου μετρητή. Μέσα στο 2025, σύμφωνα με τον προγραμματισμό του ΔΕΔΔΗΕ, θα εγκατασταθούν επιπλέον 300.000 μετρητές. Κατά προτεραιότητα θα τοποθετηθούν σε επιχειρήσεις και κτίρια του Δημοσίου, ώστε η κατανάλωση που θα μπορεί να ενταχθεί σε δυναμική τιμολόγηση να φθάσει μέχρι το τέλος του έτους στο 55% με 60%.

Για τα 7 εκατ. οικιακών καταναλωτών ο δρόμος για την αξιοποίηση των δυναμικών τιμολογίων θα ανοίξει σταδιακά και θα ολοκληρωθεί στο τέλος της δεκαετίας. Με την εγκατάσταση των έξυπνων μετρητών θα μπορούν και οι οικιακοί καταναλωτές, γνωρίζοντας από την προηγούμενη ημέρα τη διακύμανση των τιμών στη χονδρεμπορική αγορά, να προγραμματίζουν τη χρήση ενεργοβόρων ηλεκτρικών συσκευών (πλυντήρια, κουζίνες, σίδερο κ.λπ.) τις ώρες που η τιμή είναι χαμηλή. Η χρέωση θα γίνεται ανά ώρα και οι καταναλωτές θα έχουν τη δυνατότητα να γνωρίζουν από την προηγούμενη ημέρα τις χρεώσεις ανά ώρα τις επόμενης ώστε να προγραμματίσουν τις οικιακές εργασίες.

Το νυχτερινό τιμολόγιο

Μία ακόμη παράμετρος που επηρεάζει το συνολικό κόστος είναι η ύπαρξη ή όχι νυχτερινού μετρητή, ιδίως από τη στιγμή που άλλαξε το ωράριο ισχύος των χαμηλών χρεώσεων, το οποίο επεκτείνεται και τις μεσημβρινές ώρες και διαμορφώνεται όλες τις ημέρες της εβδομάδας ως εξής:

Χειμερινό ωράριο, με διάρκεια από τον Νοέμβριο έως τον Μάρτιο:

• Μεσημβρινή ζώνη | 12:00 – 15:00
• Νυχτερινή ζώνη | 02:00 – 05:00

Θερινό ωράριο, με διάρκεια από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο:

• Μεσημβρινή ζώνη | 11:00 – 15:00
• Νυχτερινή ζώνη | 02:00 – 04:00

Η σημασία της ζώνης χαμηλής χρέωσης θα αυξηθεί περαιτέρω εφόσον οι προμηθευτές διαθέσουν και πάλι τέτοια προϊόντα στην αγορά καθώς η πλειονότητα (με εξαίρεση τη ΔΕΗ που το διατηρεί) έχει καταργήσει το νυχτερινό τιμολόγιο.

Η σημασία της ζώνης χαμηλής χρέωσης θα αυξηθεί περαιτέρω εφόσον οι προμηθευτές διαθέσουν και πάλι τέτοια προϊόντα στην αγορά καθώς η πλειονότητα (με εξαίρεση τη ΔΕΗ που το διατηρεί) έχει καταργήσει το νυχτερινό τιμολόγιο.