ReArm Europe: Για κομμάτι από την εξοπλιστική πίτα της Ευρώπης πιέζουν οι Αμερικάνοι

Και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο θέλουν οι ΗΠΑ από την Ευρώπη στο ζήτημα των εξοπλιστικών. Οι εμπρηστικές δηλώσεις του αντιπροέδρου των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς στους ευρωπαίους ηγέτες ότι οι αμερικανοί φορολογούμενοι δεν θα πληρώνουν από την τσέπη τους για την ασφάλεια των Ευρωπαίων συμμάχων τους στην πρόσφατη διάσκεψη του Μονάχου λειτούργησαν ως κώδωνας κινδύνου.

Έτσι τώρα οι χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και οι υπόλοιποι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη καταρτίζουν ένα φιλόδοξο εξοπλιστικό πλάνο για την ενίσχυση των ευρωπαϊκών ενόπλων δυνάμεων με σύγχρονα οπλικά συστήματα κατασκευασμένα στην Ευρώπη και μάλιστα με πόρους και χρηματοδοτικά εργαλεία από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ωστόσο, οι ΗΠΑ που από τη μια πλευρά απειλούν την Ευρώπη ότι δεν θα την υπερασπιστούν αν δεν επανεξοπλιστεί τώρα πιέζουν να πάρουν κομμάτι, αν όχι τη μερίδα του λέοντος, στην εξοπλιστική πίτα.

«Θέλουμε να αγοράζετε όπλα από εμάς»

Σύμφωνα μεδημοσίευμα του πρακτορείου Reuters, Αμερικανοί αξιωματούχοι είπαν στους Ευρωπαίους συμμάχους τους ότι θέλουν να συνεχίσουν να αγοράζουν όπλα αμερικανικής κατασκευής, εν μέσω πρόσφατων κινήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης να περιορίσει τη συμμετοχή των Αμερικανών κατασκευαστών σε διαγωνισμούς εξοπλισμών.

Τα μηνύματα που στάλθηκαν από την Ουάσιγκτον τις τελευταίες εβδομάδες έρχονται καθώς η ΕΕ λαμβάνει μέτρα για την ενίσχυση της βιομηχανίας όπλων της Ευρώπης, περιορίζοντας δυνητικά τις αγορές ορισμένων τύπων όπλων των ΗΠΑ.

Τα πρώτα βήματα εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης Τραμπ, συμπεριλαμβανομένης της περικοπής της στρατιωτικής βοήθειας για την Ουκρανία και της χαλάρωσης της πίεσης στη Μόσχα, έχουν ενοχλήσει βαθιά τους Ευρωπαίους συμμάχους, ωθώντας πολλούς να αναρωτηθούν εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι αξιόπιστος εταίρος.

Στα μέσα Μαρτίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ, πρότεινε την ενίσχυση των στρατιωτικών δαπανών και τη συγκέντρωση πόρων σε κοινά αμυντικά έργα, καθώς η Ευρώπη δεσμεύεται για μειωμένη στρατιωτική δέσμευση των ΗΠΑ υπό τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.

Ορισμένα από τα προτεινόμενα μέτρα θα μπορούσαν να σημαίνουν μικρότερο ρόλο για εταιρείες εκτός ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που εδρεύουν στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, λένε οι ειδικοί.

Οι πιέσεις του Ρούμπιο ανησυχούν

Σε μια συνάντηση στις 25 Μαρτίου, ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο είπε στους υπουργούς Εξωτερικών της Λιθουανίας, της Λετονίας και της Εσθονίας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν να συνεχίσουν να συμμετέχουν στις αμυντικές προμήθειες των χωρών της ΕΕ, ανέφεραν οι πηγές στο Reuters.

Σύμφωνα με δύο από τις πηγές, ο Ρούμπιο είπε ότι τυχόν αποκλεισμός αμερικανικών εταιρειών από ευρωπαϊκούς διαγωνισμούς θα εκτιμηθεί με αρνητικό τρόπο από την Ουάσιγκτον, κάτι που αυτές οι δύο πηγές ερμήνευσαν ως αναφορά στους προτεινόμενους κανόνες της ΕΕ.

Ένας βορειοευρωπαίος διπλωμάτης, ο οποίος δεν συμμετείχε στη συνάντηση της Βαλτικής, είπε ότι πρόσφατα τους είπαν επίσης Αμερικανοί αξιωματούχοι ότι οποιοσδήποτε αποκλεισμός από τις προμήθειες όπλων της ΕΕ θα θεωρηθεί ακατάλληλος.

Ο Ρούμπιο σχεδιάζει να συζητήσει τις προσδοκίες ότι οι χώρες της ΕΕ θα συνεχίσουν να αγοράζουν όπλα από τις ΗΠΑ κατά την επίσκεψή του στις Βρυξέλλες αυτή την εβδομάδα, όπου θα παραστεί στη Σύνοδο των Υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ, δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. «Είναι ένα σημείο που έθεσε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ και θα συνεχίσει να το θέτει», είπε ο αξιωματούχος.

Εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ είπε ότι ο Τραμπ χαιρετίζει τις πρόσφατες προσπάθειες των Ευρωπαίων συμμάχων να «ενισχύουν τις αμυντικές τους δυνατότητες και να αναλάβουν την ευθύνη για τη δική τους ασφάλεια», αλλά προειδοποίησε να μην δημιουργηθούν νέα εμπόδια που αποκλείουν τις αμερικανικές εταιρείες από τα ευρωπαϊκά αμυντικά έργα. «Η διατλαντική αμυντική βιομηχανική συνεργασία κάνει τη Συμμαχία ισχυρότερη», είπε ο εκπρόσωπος.

Τα υπουργεία Εξωτερικών της Λετονίας και της Εσθονίας δεν απάντησαν σε αιτήματα για σχολιασμό. Το υπουργείο Εξωτερικών της Λιθουανίας αρνήθηκε να σχολιάσει.

Η πολιτική των ΗΠΑ τραβά σε αντίθετη κατεύθυνση

Η ανησυχία των ΗΠΑ για τα όρια στις αγορές όπλων αντανακλά μια ένταση στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής πολιτικής της κυβέρνησης Τραμπ. Ο Τραμπ προέτρεψε τους Ευρωπαίους συμμάχους να ξοδέψουν περισσότερα για την άμυνα και να αναλάβουν μεγαλύτερη ευθύνη για τη δική τους ασφάλεια. Καθώς το πράττει, η ΕΕ επιδιώκει να εισαγάγει την παραγωγή στο εσωτερικό υπό το φως των υποδείξεων του προέδρου των ΗΠΑ ότι η δέσμευσή του στο ΝΑΤΟ δεν είναι απόλυτη.

Αυτό έρχεται σε αντίθεση με έναν άλλο στόχο της κυβέρνησης Τραμπ, που είναι το άνοιγμα των ξένων αγορών στους κατασκευαστές των ΗΠΑ.

Η αμυντική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στα μέσα Μαρτίου, με την ονομασία ReArm Europe, περιελάμβανε ένα σχέδιο δανεισμού 150 δισεκατομμυρίων ευρώ (162 δισεκατομμύρια δολάρια) για δάνεια προς τις κυβερνήσεις της ΕΕ που θα δαπανηθούν σε αμυντικά έργα.

Πολλές κυβερνήσεις της ΕΕ δηλώνουν υπέρ μιας πιο πανευρωπαϊκής προσέγγισης στον τομέα της άμυνας. Αλλά το πώς θα λειτουργήσει είναι πιθανό να αποτελέσει αντικείμενο έντονης συζήτησης - σχετικά με το ποιος θα πρέπει να έχει την εξουσία να αποφασίζει για κοινά έργα, ποιος πρέπει να τα διευθύνει και πώς θα πρέπει να χρηματοδοτούνται.

Ενώ η Επιτροπή επιμένει ότι υπάρχουν τρόποι για εταιρείες εκτός ΕΕ να ανταγωνίζονται για αμυντικά κεφάλαια βάσει του προτεινόμενου σχεδίου, οι κατασκευαστές όπλων εκτός του μπλοκ θα αντιμετωπίσουν στην πράξη μια σειρά από πρακτικά και διοικητικά εμπόδια.

Η κυβέρνηση Τραμπ -όπως και οι προηγούμενες κυβερνήσεις- έχει πιέσει για ευρωπαϊκές αγορές αμερικανικών όπλων στο παρελθόν, συμπεριλαμβανομένης της φετινής Διάσκεψης Ασφαλείας του Μονάχου. Ορισμένες από τις πηγές θεωρούν τα πρόσφατα μηνύματα από την Ουάσιγκτον ως συνέχεια της πολιτικής των ΗΠΑ.

Ωστόσο, αρκετές πηγές ανέφεραν ότι η έμφαση των ΗΠΑ στο θέμα έχει ενταθεί τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς η ΕΕ έχει κινηθεί πιο αποφασιστικά για να αποσυνδέσει την προμήθεια όπλων της. «Είναι αναστατωμένοι για την πρόταση ReArm και ότι οι ΗΠΑ αποκλείονται», είπε μια ανώτερη ευρωπαϊκή πηγή.