Ψωμί: Σταθερές οι τιμές αλλά μειώθηκε η κατανάλωση - Πόσο τρώμε ανά άτομο στην Ελλάδα

Αλλαγή στις καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων καθώς σύμφωνα με μια πανελλαδική έρευνα του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθηνών σε συνεργασία με την Ομοσπονδία Αρτοποιών Ελλάδος, παρατηρείται μια σταδιακή μείωση στην κατανάλωση ψωμιού στην Ελλάδα από το 2019 έως το 2022, φτάνοντας τους 22.164 τόνους λιγότερους. Παρά την πτώση στην κατανάλωση, η τιμή του φρέσκου λευκού ψωμιού (φραντζόλα 500γρ.) αυξήθηκε κατά 39% από το 2020, φτάνοντας το 1,21 ευρώ το 2024. Ωστόσο, παρά την αύξηση, η τιμή του ψωμιού στην Ελλάδα παραμένει η δεύτερη χαμηλότερη στην Ευρωζώνη, και 48% χαμηλότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο των 1,80 ευρώ.

Η αύξηση της τιμής του ψωμιού οφείλεται κυρίως στην άνοδο των τιμών των πρώτων υλών, όπως το σιτάρι, και στην αύξηση του κόστους ενέργειας και εργασίας. Ειδικότερα, η τιμή του αλεσμένου σιταριού αυξήθηκε από 230 ευρώ ανά τόνο τον Αύγουστο του 2021 σε 400 ευρώ ανά τόνο τον Ιούνιο του 2022.

Αν και οι τιμές παρουσίασαν αύξηση, η μέση μηνιαία δαπάνη των νοικοκυριών για ψωμί και προϊόντα άρτου είναι περίπου 24,18 ευρώ, με τα νοικοκυριά με εισόδημα 1.800-2.000 ευρώ να παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη κατανάλωση.

Φθηνό το ψωμί στην Ελλάδα 

Το 2024, η τιμή μιας φραντζόλας φρέσκου λευκού ψωμιού 500 γραμμαρίων στην Ελλάδα είναι 1,21 ευρώ, ποσοστό 48% χαμηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, οι τιμές διαφέρουν: για παράδειγμα, στην Κοπεγχάγη το κιλό ψωμιού κοστίζει 3,55 ευρώ, ενώ στις Βρυξέλλες 2,39 ευρώ. Στην Αθήνα, η αντίστοιχη τιμή είναι 1,22 ευρώ ανά κιλό, καθιστώντας την από τις πιο οικονομικές πρωτεύουσες στην Ευρώπη.

Όσον αφορά τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ), στην Ελλάδα το ψωμί υπάγεται στον μειωμένο συντελεστή 13%. Σε άλλες χώρες της Ευρώπης, οι συντελεστές ΦΠΑ διαφέρουν: στην Ισπανία, από τον Ιανουάριο του 2023, ο ΦΠΑ στο ψωμί είναι μηδενικός, ενώ στη Δανία φτάνει το 25%, και στο Λουξεμβούργο ο ΦΠΑ είναι 17%, ο χαμηλότερος στην Ε.Ε.

Πόσο ψωμί τρώμε 

Η Έρευνα Οικογενειακών Προϋπολογισμών της ΕΛΣΤΑΤ για το 2023 καταδεικνύει ότι η μέση μηνιαία κατανάλωση ψωμιού στην Ελλάδα ανά νοικοκυριό είναι 8.094,78 γραμμάρια, μειωμένη κατά 4,3% σε σχέση με το 2022. Με δεδομένο ότι ο μέσος αριθμός μελών ανά νοικοκυριό είναι 2,6 άτομα, η μέση ημερήσια κατανάλωση ψωμιού ανά άτομο υπολογίζεται περίπου στα 100 γραμμάρια. Συγκριτικά, το 2011 η μέση ημερήσια κατανάλωση ψωμιού ήταν περίπου 200 γραμμάρια ανά άτομο.

Αυτή η μείωση στην κατανάλωση αποδίδεται σε διάφορους παράγοντες, όπως η αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες, η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος και η αυξανόμενη συνείδηση για την υγιεινή διατροφή.