«Πράσινο φως» στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ από την Τουρκία
Η τουρκική Εθνοσυνέλευση ενέκρινε κατά πλειοψηφία το πρωτόκολλο προσχώρησης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, μετά την κρίσιμη ψηφοφορία, βάζοντας τέλος στους 20 μήνες διαπραγματεύσεων μεταξύ Άγκυρας – Στοκχόλμης, για να δώσει η Τουρκία το «πράσινο φως». Υπέρ ψήφισαν 287 βουλευτές, κατά 55 και 4 λευκό σε σύνολο 600 μελών της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης.
Μετά την έγκρισή του από την Ολομέλεια της Εθνοσυνέλευσης το πρωτόκολλο πρέπει τώρα να λάβει και την τελική υπογραφή από τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και να δημοσιευτεί στην εφημερίδα της κυβέρνησης. Συνήθως η διαδικασία αυτή είναι γρήγορη, αλλά στην περίπτωση αυτή δεν αποκλείεται να υπάρξουν περαιτέρω καθυστερήσεις.
Ο ηγέτης του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ) και κυβερνητικός εταίρος του Ερντογάν, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, είχε δηλώσει ότι θα υποστηρίξει την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ στην Ολομέλεια της Εθνοσυνέλευσης.
Υπέρ της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ τάχθηκε και το κεμαλικό Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Κατά τη μαραθώνια συνεδρίαση της Εθνοσυνέλευσης, το ισλαμιστικό Κόμμα Ευτυχίας και το δεξιό εθνικιστικό Καλό Κόμμα (ΙΥΙ) της πρώην υπουργού Εσωτερικών, Μεράλ Ακσενέρ, έκαναν γνωστό ότι θα καταψηφίσουν το πρωτόκολλο ένταξης της Σουηδίας.
Η πλέον πρόσφατη ένδειξη ότι η Τουρκία προσανατολίζεται να προχωρήσει στην έγκριση του πρωτοκόλλου ήταν το «πράσινο φως» που έδωσε στη συμμετοχή της Σουηδίας στη ΝΑΤΟϊκή άσκηση «Steadfast Defender 24», η οποία ξεκινάει στις 31 Ιανουαρίου και θα διαρκέσει έως τις 31 Μαΐου, τη μεγαλύτερη άσκηση της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου. Το σχέδιο της άσκησης οριστικοποιήθηκε στις συνεδριάσεις της Στρατιωτικής Επιτροπής του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες στις 17 και 18 Ιανουαρίου, με τον αρχηγό του τουρκικού Γενικού Επιτελείου, στρατηγό Μετίν Γκιουράκ, να μην προβάλλει αντιρρήσεις στη συμμετοχή της Σουηδίας, απόφαση που δεν θα μπορούσε να έχει ληφθεί χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Το πρωτόκολλο ένταξης της Σουηδίας στη Βορειοατλαντική Συμμαχία εγκρίθηκε στις 26 Δεκεμβρίου από την Επιτροπή Εξωτερικών της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, εισήχθη στην ημερήσια διάταξη της Ολομέλειας από τις 16 Ιανουαρίου, στην πρώτη συνεδρίαση μετά τις διακοπές της Πρωτοχρονιάς, χωρίς ωστόσο μέχρι σήμερα να τεθεί σε ψηφοφορία.
Η Άγκυρα καθυστερεί να επικυρώσει την ένταξη της Σουηδίας εδώ και περισσότερο από έναν χρόνο, κατηγορώντας τη χώρα ότι ανέχεται τη δράση στο έδαφός της τρομοκρατικών οργανώσεων, όπως υποστηρίζει, που δρουν κατά της Τουρκίας, όπως της αυτονομιστικής κουρδικής οργάνωσης ΡΚΚ και των οπαδών του ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν, τον οποίο η τουρκική κυβέρνηση κατηγορεί ως ιθύνοντα νου της απόπειρας πραξικοπήματος του 2016.
Η Τουρκία έχει εκφράσει την οργή της για διαδηλώσεις που έλαβαν χώρα στη Σουηδία, στη διάρκεια των οποίων διαδηλωτές έκαψαν το Κοράνι.
Η πρώτη αντίδραση της Σουηδίας
«Σήμερα βρισκόμαστε ένα βήμα πιο κοντά στο να γίνουμε πλήρες μέλος του ΝΑΤΟ», σχολίασε πριν από λίγα λεπτά ο πρωθυπουργός της Σουηδίας Ουλφ Κρίστερσον. Μέσω ανάρτησής του στην πλατφόρμα X (πρώην Twitter), εξέφρασε την ικανοποίησή του για την επικύρωση από το τουρκικό κοινοβούλιο του πρωτοκόλλου για την προσχώρηση της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Συγχαρητήρια Αμερικανού πρέσβη στην Άγκυρα
«Μόλις πριν από λίγα δευτερόλεπτα, το τουρκικό κοινοβούλιο ενέκρινε την υποψηφιότητα της Σουηδίας για το ΝΑΤΟ. Σπουδαία κίνηση για τη Σουηδία, την Τουρκία και όλο το ΝΑΤΟ», ανέφερε σε ανάρτησή του στον προσωπικό του λογαριασμό στην πλατφόρμα Χ ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Άγκυρα, Τζέφρι Φλέικ.
Σε ξεχωριστή ανάρτησή του στον λογαριασμό της αμερικανικής πρεσβείας, ο Αμερικανός διπλωμάτης σημείωσε: «Εκτιμώ βαθύτατα την απόφαση του τουρκικού κοινοβουλίου να εγκρίνει την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Η προσχώρηση της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ είναι ένα κρίσιμο βήμα για την ενίσχυση της Συμμαχίας, η οποία σήμερα είναι πιο σημαντική από ποτέ. Η αφοσίωση της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ αποδεικνύει ξεκάθαρα τη διαρκή εταιρική μας σχέση. Οι ευχαριστίες μου στον τουρκικό λαό και την κυβέρνηση».
Τα επόμενα βήματα
Για να γίνει δεκτό ένα κράτος ως νέο μέλος στο ΝΑΤΟ, τα κοινοβούλια των υφιστάμενων 31 κρατών μελών πρέπει να εγκρίνουν τα πρωτόκολλα προσχώρησης.
Η έγκριση της Τουρκίας αφήνει την Ουγγαρία ως τη μόνη χώρα που εξακολουθεί να μην επικυρώνει την ένταξη της Σουηδίας. Νωρίτερα την Τρίτη, ο Ούγγρος πρωθυπουργός, Βίκτορ Όρμπαν , άφησε να εννοηθεί ότι υπάρχει πρόοδος στο ζήτημα καλώντας τον πρωθυπουργό της Σουηδίας, Ουλφ Κρίστερσον, να τον επισκεφθεί για διαπραγματεύσεις.
Σε επιστολή του, έγραψε: «Πιστεύω ότι ένας πιο εντατικός διάλογος θα μπορούσε να συμβάλει στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης μεταξύ των χωρών και των θεσμών μας, επιτρέποντας έτσι την περαιτέρω ενίσχυση των πολιτικών μας αλλά και των θεμάτων ασφαλείας».
Ένας εκπρόσωπος της σουηδικής κυβέρνησης ανέφερε προς το παρόν δεν έχει έχουν λάβει επισήμως πρόσκληση αλλά ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας, Τομπάιας Μπίλστρομ ξεκαθάρισε ότι η κυβέρνηση θα πρέπει «να σκεφτεί τι σηματοδοτεί η επιστολή».
Υπενθυμίζεται ότι, η Σουηδία υπέβαλε αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ τον Μάιο του 2022, ταυτόχρονα με τη Φινλανδία , σε μια ιστορική αλλαγή στην πολιτική ασφαλείας της που προκλήθηκε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του ίδιου έτους.
Τουρκία: Μετά την εισδοχή της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, προωθείται το θέμα με τα F-16
Πέραν όμως αυτών των ζητημάτων, κατά την εξέλιξη της διαδικασίας το θέμα συνδέθηκε με την προμήθεια από την Τουρκία μαχητικών αεροσκαφών F-16 από τις ΗΠΑ, με την Άγκυρα να διαπραγματεύεται την ταυτόχρονη λήψη απόφασης από το Κογκρέσο των ΗΠΑ για τα μαχητικά με την άρση από την πλευρά της Άγκυρας του αδιεξόδου στο θέμα της Σουηδίας.
Σύμφωνα με την Χουριέτ που επικαλείται δηλώσεις υψηλά ιστάμενου Αμερικανού αξιωματούχου, η Ουάσιγκτον – θέλει πρώτα την έγκριση της Τουρκίας για τη Σουηδία και μετά να προωθήσει το θέμα των F-16.
Όπως αναφέρει ανώτατος αξιωματούχος, κατά τη διάρκεια της τηλεφωνικής επικοινωνίας του Προέδρου Ερντογάν με τον Πρόεδρο Μπάιντεν την περασμένη εβδομάδα, ο Αμερικανός πρόεδρος είπε ότι η καταρχήν έγκριση της ένταξης της Σουηδίας αποτελεί σημαντική προτεραιότητα για τις ΗΠΑ.
