«Πικρός» καφές – Το αγαπημένο ρόφημα είναι ήδη ακριβό αλλά τα πράγματα θα γίνουν χειρότερα

Από την 1η Ιουλίου στην Ελλάδα ο καφές έγινε πιο «αλμυρός» στην τιμή, με την επαναφορά του ΦΠΑ στο 24% όταν το αγαπημένο ρόφημα σερβίρεται σε καφετέριες.

Τα σοκ όμως δεν σταματούν εδώ για τον καφέ. Η τιμή του καφέ ως προϊόν τα τελευταία δυο χρόνια έχει πάρει την ανιούσα και τα σημάδια για αποκλιμάκωση των τιμών είναι αποθαρρυντικά. Ο καλός και φτηνός καφές όμως φαίνεται να ανήκει στο παρελθόν, λόγω του συνδυασμού των υψηλότερων τιμών των κόκκων, του αυξανόμενου εργατικού κόστους και των διαταραχών της αλυσίδας εφοδιασμού που ξέσπασαν στο αποκορύφωμα της πανδημίας.

Μπορεί οι λάτρεις του καφέ σε όλο τον κόσμο να έχουν προσδοκίες για το ότι θα μπει ένα «φρένο» στις αυξήσεις τιμών στο καθημερινό, αγαπημένο τους ρόφημα, αλλά όπως αποτυπώνεται και στο ρεπορτάζ του Bloomberg τα δύσκολα είναι μπροστά. Τόσο οι τιμές για τους κόκκους arabica, όσο και για την ποικιλία robusta έχουν εκτοξευθεί, εξαιτίας των προβλημάτων στην αλυσίδα εφοδιασμού από το Βιετνάμ έως τη Βραζιλία.

Οι πωλητές καφέ έχουν αυξήσει τις τιμές και έχουν κάνει μια μεγάλη παύση στις εκπτώσεις για να προστατεύσουν τα περιθώρια κέρδους τους, ενώ πολλοί είναι εκείνοι που προειδοποιούν για νέες αυξήσεις στο άμεσο μέλλον. Η JM Smucker, που έχει μάρκες όπως η Folgers και η Café Bustelo που κυριαρχούν στην αμερικανική αγορά σπιτικού καφέ, αύξησαν τις τιμές τους αυτό το καλοκαίρι.

Η Variety Coffee Roasters στη Νέα Υόρκη αύξησε τις τιμές λιανικής κατά περίπου 5% για πρώτη φορά εδώ και πέντε χρόνια, και άλλα γωνιακά καφεκοπτεία λένε ότι είναι τα επόμενα που θα ακολουθήσουν. Οι τιμές για τους κόκκους ρομπούστα, που είναι οι αγαπημένοι για στιγμιαίο καφέ, έχουν εκτοξευθεί στα υψηλότερα επίπεδα από τη δεκαετία του 1970.

Οι υψηλότερης ποιότητας κόκκοι arabica μέσα στο μήνα καταγράφηκαν ως οι ακριβότεροι των τελευταίων δύο και πλέον ετών. Ένα μέρος αυτής της ανόδου συνδέεται με τις κακές καιρικές συνθήκες: Η ξηρασία στο Βιετνάμ, που είναι η ατμομηχανή της ρομπούστα, προϊδεάζει για την τέταρτη συνεχόμενη χρονιά ελλείψεων, ενώ η ξηρασία στη Βραζιλία έχει συρρικνώσει το μέγεθος της σοδειάς καφέ arabica, καθώς τα κατεστραμμένα δέντρα παράγουν μικρότερους κόκκους.

Το χάσμα μεταξύ των προθεσμιακών τιμών για τις δύο ποικιλίες είναι σχεδόν το μικρότερο που έχει υπάρξει ποτέ, αναγκάζοντας τις εταιρείες να ψάχνουν για κόκκους Arabica χαμηλότερης ποιότητας αντί για τη συνήθη αποδοτική ποικιλία Robusta, για να μειώσουν το κόστος. Δεν είναι όμως μόνο ο καιρός, ο λόγος για τον οποίο ο καφές ακριβαίνει. Η αναδυόμενη ζήτηση σε αγορές όπως η Κίνα υπόσχεται να κρατήσει τις προμήθειες «σφιχτές», παρατηρεί το Bloomberg.

Αναφέρεται επίσης ότι οι έμποροι καφέ υπο-αμείβουν εδώ και καιρό τους αγρότες, μια τάση που ορισμένοι αγοραστές προσπαθούν να αντιστρέψουν για να καταστήσουν τη βιομηχανία πιο βιώσιμη. Τα υψηλότερα κέρδη δίνουν κίνητρο στους παραγωγούς να συνεχίσουν να φυτεύουν καφέ αντί για άλλες καλλιέργειες και τους επιτρέπουν να επαν-επενδύουν για να κάνουν τα δέντρα τους πιο ανθεκτικά στις ασθένειες και τους κλιματικούς κινδύνους.

Εάν οι τιμές του καφέ δεν αυξηθούν για τους καλλιεργητές, δεν θα υπάρχει κανένας λόγος να διατηρήσουν μακροπρόθεσμα την παραγωγή.

Παρελθόν ο φτηνός καλός καφές

Για δεκαετίες, οι καταναλωτές σε όλο τον κόσμο απολάμβαναν επί μακρόν φτηνά ροφήματα, από καφέδες των 99 σεντ σε σταθμούς των ΗΠΑ μέχρι εσπρέσο αξίας 1 ευρώ στο Παρίσι.

Ο καλός και φτηνός καφές όμως φαίνεται να ανήκει στο παρελθόν, λόγω του συνδυασμού των υψηλότερων τιμών των κόκκων, του αυξανόμενου εργατικού κόστους και των διαταραχών της αλυσίδας εφοδιασμού που ξέσπασαν στο αποκορύφωμα της πανδημίας. Σε γενικές γραμμές, όταν οι καταναλωτές συνηθίσουν τις υψηλότερες τιμές, οι εταιρείες είναι επιφυλακτικές στο να κάνουν πίσω. Στο Dimbulah Coffee στη Σιγκαπούρη, ένα flat white κοστίζει σήμερα περίπου 5,90 δολάρια.

Στο Where’s Fred’s κοντά στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Παύλου στο Λονδίνο, ένα κρύο ρόφημα κοστίζει 3,60 λίρες μετά από αύξηση 30 έως 40 πένες φέτος, που το τοποθετεί περίπου στο ίδιο επίπεδο τιμών με τη βαρελίσια μπύρα που επίσης πωλεί. Στην καφετέρια Blue Bottle Coffee κοντά στο Central Park της Νέας Υόρκης, ένας γλυκός latte κοστίζει 8,25 δολάρια – ή 9,25 δολάρια αν θέλετε γάλα αμυγδάλου.

Όταν πρόκειται για αυξήσεις τιμών, «όλοι έχουν ένα όριο», δήλωσε στο bloomberg ο Brett House, καθηγητής οικονομικών στο Columbia Business School. Με τις σημερινές υψηλές τιμές, οι αγοραστές μπορεί να αρχίσουν να αντικαθιστούν τους «σπέσιαλ» καφέδες τους με απλούς, η κατώτερης ποιότητας καφέδες για να πληρώνουν λιγότερα. Ορισμένες εταιρείες καφέ που εξασφάλισαν κόκκους πριν από την τελευταία άνοδο κατάφεραν να αποφύγουν να προβούν σε νέες αυξήσεις.

Για παράδειγμα, η Starbucks «κλειδώνει» γενικά τις τιμές του πράσινου καφέ 9 έως 18 μήνες νωρίτερα, πράγμα που σημαίνει ότι συνήθως μπορεί να αντέξει οποιαδήποτε μεταβλητότητα των τιμών για λίγο καιρό. Στον αντίποδα τα περισσότερα μικρομεσαία καταστήματα δεν έχουν τόση ευελιξία. Ιδιοκτήτες καφεκοπτέιων και καφέ σημειώνουν ότι κάποιοι έμποροι κόκκων καφέ δεν θέλουν να λένε καθορισμένες τιμές, επειδή μπορεί να αλλάξουν ανά πάσα στιγμή». Παρόλο που οι καταναλωτές δεν εγκαταλείπουν εύκολα την καθημερινή δόση καφεΐνης τους, πολλοί θα επιλέξουν να παρασκευάζουν καφέ στο σπίτι, αν ο καφές έξω γίνει πολύ ακριβός.

Αναζητούν νέα ροφήματα

Ο όγκος πωλήσεων εσπρέσο και συμπυκνωμένου καφέ σε παντοπωλεία έχει αυξηθεί απότομα στις ΗΠΑ, σύμφωνα με τα στοιχεία της NIQ, γεγονός που υποδηλώνει ότι ορισμένοι αγοραστές προσπαθούν να αναδημιουργήσουν τον αγαπημένο τους καφέ στο σπίτι. Ο βραζιλιάνικος όμιλος βιομηχανίας καφέ ABIC έχει προειδοποιήσει τους αγοραστές να είναι προσεκτικοί με τις άγνωστες μάρκες φθηνών κόκκων, οι οποίες μερικές φορές περιέχουν φλούδες, κλαδιά και απόβλητα από άλλα φυτά σε μια προσπάθεια να ξεγελάσουν τα νοικοκυριά που αναζητούν καλές τιμές.

Το υπουργείο Γεωργίας της Βραζιλίας εντόπισε πρόσφατα 19 αμφιβόλου ποιότητας μάρκες καφέ στα ράφια. Στο μεταξύ, τα καταστήματα προσπαθούν να προσελκύσουν περισσότερους καταναλωτές διαφημίζοντας καινοτομίες στο μενού, όπως ενεργειακά ποτά, ακόμη και απομιμήσεις καφέ. «Αν αρχίσει να σε απασχολεί αρκετά η υψηλή τιμή του, ίσως το δεύτερο φλιτζάνι σου κατά τη διάρκεια της ημέρας, να είναι κάποιο άλλο ρόφημα και όχι ο καφές», δήλωσε ο Andrew Stone, στέλεχος της αλυσίδας καφέ Bluestone Lane. «Το να πιεις δύο κρύα ροφήματα μέσα στην ημέρα μπορεί να είναι πολύ ακριβό».