Οι Franz Ferdinand έσωσαν το ροκ εν ρολ στα zeroes. Λες να το ξανακάνουν;

To 2004-2005 ήταν μια δύσκολη εποχή για τη βρετανική ροκ σκηνή, γιατί κανένα σχήμα δεν μπορούσε να συνδυάσει την επιτυχία με τη διάρκεια. Στα μέσα των zeroes, οι μπάντες που όρισαν το post punk revival, μία επιστροφή στα βασικά του ροκ εν ρολ, έδειχναν σημάδια «επαναστατικής» κόπωσης. Οι The Strokes του Τζούλιαν Καζαμπλάνκας – αυτοί πιστώθηκαν την ανακάλυψη του νέου genre– είχαν αράξει στις δάφνες και τα εκατομμύρια των δύο πρώτων τους άλμπουμ και οι τόσο-τέλειοι-που-θες-να-τους-χτυπήσεις The Libertines χαροπάλευαν από τα καπρίτσια και τους εθισμούς του Πιτ Ντόχερτι.

Στο ίδιο μουσικό σύμπαν, την ίδια περίοδο, αναδυόταν μια ολόκληρη νέα γενιά ηλεκτρονικής μουσικής με επιδραστικότερο είδος τη dubstep. Το μουσικό ευαγγέλιο της εποχής, το Pitchfork, σνόμπαρε αρκετά τις κιθαριστικές μπάντες, ο χώρος βίωνε πολυδιάσπαση με folk και indie ιδιώματα, ενώ και το ίδιο το NME αμφιταλαντευόταν αν θα έπρεπε να δώσει χώρο στο hip-hop ή να ρισκάρει τον αφανισμό. Οι ροκ κριτικοί έκαναν λόγο για μουσική «χωματερή» καταγγέλλοντας υπεραφθονία κιθαριστικών συγκροτημάτων χωρίς κάποιο να ανανεώνει τον χώρο με το ταλέντο του.

Όλα αυτά άλλαξαν το 2004. Οι Franz Ferdinand ήταν το μουσικό ισοδύναμο ενός σεισμού. Εντελώς από το πουθενά (ορμώμενοι από την μουσικά ταπεινή Γλασκώβη) και σε μία σχετικά προχωρημένη ηλικία για ροκ εν ρολ, κυκλοφόρησαν το ομώνυμο ντεμπούτο τους, έναν από τους πρέπει-οπωσδήποτε-να-έχεις-ακούσει δίσκους της ροκ μουσικής. Για να καταλάβεις το μέγεθος τους σεισμού, κέρδισαν αμέσως ένα Mercury, έγραψαν 3,6 εκατομμύρια πωλήσεις, 5 τραγούδια κυκλοφόρησαν ως single. Με τα “Take Me Out”, “Do You Want to” και “No You Girls” εκτοξεύτηκαν στην Ευρώπη και την Αμερική, αποδεικνύοντας ότι το πανκ αυτό υβρίδιο που αντιπρoσώπευαν δεν είναι μόνο για headbanging, αλλά μπορεί να σταθεί το ίδιο καλά και στα ντισκομάγαζα. Έβαζαν φωτιά στην πίστα με τα ριφ, έβαζαν φωτιά στην πόλη τραγουδώντας ”Burn this city”. Ήταν κουλ, ήταν σέξι, ήταν καλλιεργημένοι, είχαν ωραίες αναφορές στην avant garde, έκαναν όλο το Glastonbury να χτυπιέται και ας μην ήταν ποτέ Headliners. Στο δικό τους σετ ο κόσμος περνούσε καλύτερα.

Το “Franz Ferdinand” ήταν ο σωστός δίσκος τη σωστή στιγμή. Ήταν σεμινάριο κιθαριστικής μουσικής. Δεν περίσσευε νότα, δεν περίσσευε λέξη, το αποτέλεσμα ήταν πηγαίο, δεν υπήρχαν fillers ούτε για δείγμα. Μόλις 38 λεπτά απόλαυσης, 11 τραγούδια, βασικά όργανα, ένα ροκ μανιφέστο τόσο καθαρό και τόσο διαφορετικό από οτιδήποτε είχε ακουστεί μέχρι τότε. Το ραδιόφωνο τους έπαιζε όλη μέρα, οι περιοδείες τους ήταν sold out. Πραγματικά, το 2004 νόμιζες ότι μόνο αυτοί υπήρχαν σε όλο το ροκ στερέωμα.

Με το “Franz Ferdinand”, το δίδυμο των Αλεξ Καπράνος - Νικ ΜακΚάρθι κεφαλαιοποιούσε την εμπειρία του πρώτου ως DJ (που ήξερε τι κάνει τον κόσμο να χορεύει) και τις σπουδές του δεύτερου στο τζαζ μπάσο (είχε βαθιά γνώση του ρυθμού). Οι δύο αυτοί τύποι που ήταν οι βασικοί συνθέτες ξόδεψαν ατελείωτα χρόνια αναλύοντας ροκ επιτυχίες, ρουφώντας τα διδάγματα αλλά όχι τη μουσική, από μία βεντάλια σχημάτων που απλώνεται από τους Beatles και τον Ντέιβιντ Μπόουι μέχρι τη Γκουέν Στεφάνι και τους Fiery Furnaces. Μπορεί να μην ήταν το συγκρότημα με τους 17χρονους που ξέρουν τι παίζουν λες και είναι 20 χρόνια στον χώρο, αλλά οι Franz ήταν μια πολύ πιο σπουδαγμένη προσέγγιση σε αυτό που λέμε ροκ εν ρολ. Και η δισκογραφική τους, η Domino, ευχαριστούσε την καλή της τύχη –ίσως και τη διορατικότητα– που από μια μικρομεσαία indie δισκογραφική έγινε mainstream. Κάπως έτσι μπόρεσε λίγο αργότερα να διαχειριστεί περιπτώσεις όπως αυτές των υπερταλαντούχων Arctic Monkeys που έχουν πάρει το ροκ από το χεράκι μέχρι και σήμερα.

Μια σημαντική διαφορά των Franz από τους υπόλοιπους ρόκερς και μη, είναι ότι δεν διαλύθηκαν. Δεν έβγαζαν δίσκο κάθε χρόνο, αλλά η παρουσία τους ήταν σταθερή και διαρκής. Πάντα είχαν κάτι καινούριο να πουν, κάθε άλμπουμ ήταν λίγο διαφορετικό από τα προηγούμενα, κάθε άλμπουμ (πόσο μάλλον το ντεμπούτο τους) ακούγεται εξίσου ευχάριστα και σήμερα. Παράλληλα ασχολήθηκαν με ένα σωρό projects. Είναι, ρε φίλε, μια από τις περιπτώσεις που αγάπησαν τη μουσική παράφορα, και η μουσική τους το επέστρεψε.

Γι’ αυτό το νέο single, το Audacious, των Franz Ferdinand, έχει ιδιαίτερη σημασία. Μπορεί οι boomers να μην ασχολήθηκαν χορτάτοι από συγκροτηματάρες των (πολύ) περασμένων δεκαετιών, μπορεί η generation Z να μην δίνει δεκάρα γιατί δεν είχε γεννηθεί, αλλά όσοι εκ των Χ είχαμε προλάβει τα 90s και τα zeroes, δεν πρόκειται ποτέ να ξεχάσουμε την μπάντα που είχε το audacity, εν έτει 2024, να γράφει τραγουδάρες.