SOS από ειδικούς: «Εάν θέλουμε να σώσουμε το κλίμα, πρέπει να δράσουμε τώρα»

Υπερθέρμανση του πλανήτη, πλημμύρες, φυσικές καταστροφές... Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ και χρόνος για χάσιμο δεν υπάρχει: «Εάν θέλουμε να σώσουμε το κλίμα, πρέπει να δράσουμε τώρα».

Αυτό είναι το μήνυμα που στέλνουν οι Έλληνες πρεσβευτές για το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για το Κλίμα ενώνοντας τις δυνάμεις τους με άλλες 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη μάχη απέναντι στην κλιματική αλλαγή. Συνολικά 55 άνθρωποι από κάθε γωνιά της Ελλάδος, ειδικοί ο καθένας στο πεδίο που ασχολείται, συμμετέχουν στην προσπάθεια αυτή διατρανώνοντας ότι «κανείς δεν πρέπει να μείνει πίσω».

«Επιτακτική ανάγκη η απολιγνιτοποίηση»

Από τις πρώτες πρέσβειρες της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και του Συμφώνου για το Κλίμα είναι η Κωνσταντίνα Τογκαρίδου, εμπειρογνώμων για τη δίκαιη μετάβαση (Just Transition Expert). Με βάση της τη Δυτική Μακεδονία η κ. Τογκαρίδου δραστηριοποιείται στο κομμάτι της δίκαιης μετάβασης επιχειρώντας να "προωθήσει" την αναγκαιότητα της πράσινης μετάβασης προς την πράσινη ανάπτυξη.

«Αυτό που τονίζω κάθε φορά είναι τους λόγους που ήταν επιτακτική ανάγκη η απολιγνιτοποίηση στην Δυτική Μακεδονία ως μέρος της ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Συμμετέχω σε δράσεις οι οποίες έχουν να κάνουν με συσχετισμό περιβαλλοντολογικών θεμάτων και μιας δίκαιης μετάβασης και μιας πράσινης γενικότερα μετάβασης, μέσω της συμμετοχής μου σε σχετικά συνέδρια και σεμινάρια. Έχουμε δρομολογήσει και είναι υπό δημιουργία ένα εκπαιδευτικό εργαλείο κυρίως στο οποίο θα απευθύνεται σε ομάδες, σε παιδιά δημοτικού αλλά και προσχολικής ηλικίας, για το πώς θα μεταλαμπαδεύσουμε την αναγκαιότητα της πράσινης ανάπτυξης, τι είναι η ευρωπαϊκή πράσινη συμφωνία, γιατί είναι βασικό να αποτελεί μέρος της εκπαίδευσής μας και γιατί αυτή η ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία θα πρέπει να υιοθετηθεί σε ένα πολύ μεγάλο φάσμα των ενεργειών μας. Άρα η δράση μας είναι ποικίλες και πολύ πολυδιάστατες, θα έλεγα και έχουν ως σκοπό την ευαισθητοποίηση των ομάδων και την ενημέρωση σχετικά με περιβαλλοντικά θέματα», εξηγεί στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η κ. Τογκαρίδου.

Στο πλαίσιο αυτό η Κωνσταντίνα Τογκαρίδου αποφάσισε να γίνει πρέσβειρα του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για το Κλίμα (European Climate Pact), καθώς όπως τονίζει πρόκειται για έναν «εξαιρετικό θεσμό» ο οποίος τους δίνει τη δυνατότητα δικτύωσης τόσο εντός της χώρας με επιστήμονες και εμπειρογνώμονες σε περιβαλλοντικά θέματα όσο και με άλλες χώρες της ΕΕ ανταλλάσσοντας γνώσεις και καλές πρακτικές.

«Θέλοντας να μεταφέρω αυτό το μήνυμα και να δω μέσα από ποιες δράσεις θα μπορούσα να συνεισφέρω και εγώ στην ευρωπαϊκή πράσινη συμφωνία, λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει ένα μεγάλο επικοινωνιακό κενό, το οποίο υπάρχει όχι μόνο στην ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, αλλά και γενικότερα σε περιβαλλοντολογικά θέματα στη χώρα μας, εκτίμησα ότι μέσα από αυτό το θεσμό ακριβώς θα μπορούσα να προσφέρω κι εγώ κάτι, ένα λιθαράκι σε αυτό το οποίο εννοούμε Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία», σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και προσθέτει ότι για εκείνη το μεγαλύτερο ζήτημα είναι ότι υπάρχει ένα κενό στον τρόπο με τον οποίον επικοινωνείται το μήνυμα.

«Πρέπει να κινηθούμε τώρα»

Η πρωτοβουλία για τους πρεσβευτές για το Σύμφωνο για το Κλίμα ξεκίνησε ως απόρροια της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας αποτελώντας μία από τις δράσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Εθνικός συντονιστής για το Σύμφωνο για το Κλίμα στη χώρα μας από τον Σεπτέμβριο του 2023 έχει οριστεί ο οργανισμός ΙΝΖΕΒ και όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η διευθύνουσα σύμβουλος του ΙΝΖΕΒ, Αλίς Κοροβέση, σκοπός των πρεσβευτών του Συμφώνου για το Κλίμα είναι «να κινητοποιήσουν όσο περισσότερο κόσμο μπορούν ώστε να αναλάβουν δράση σε σχέση με το κλίμα».

«Πρέπει να κινηθούμε τώρα εάν θέλουμε κάτι να σώσουμε από αυτή τη γη, εάν θέλουμε να σώσουμε το κλίμα. Θα πρέπει να κοιτάμε τα πάντα ως σύνολο και όχι ως μονάδες. Το ότι δεν συμβαίνει στο σπίτι μας σήμερα ή στη γειτονιά μας αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα συμβεί αύριο ή μεθαύριο. Τα πράγματα είναι ρευστά, οι ενδείξεις και οι προβλέψεις δεν είναι ευοίωνες», σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Κοροβέση ενώ προσθέτει ότι χρειάζεται να δείξουμε όσο περισσότερο σεβασμό μπορούμε «σε αυτή τη γη που μας φιλοξενεί».

«Να προστατεύσουμε ό,τι μπορούμε πολλαπλασιάζοντας τις προσπάθειες γιατί ο χρόνος είναι λίγος. Το όφελος θα έχει να κάνει και θα έχει αντίκτυπο σίγουρα και στις δικές μας ηλικίες μεταγενέστερα αλλά κυρίως στα παιδιά τα οποία τουλάχιστον θα πρέπει να μείνουν σε ένα περιβάλλον το οποίο θα είναι αυτό το ιδανικό που ζούσαμε εμείς πριν 20-30 χρόνια που δεν είχαμε συναίσθηση ακόμη του μεγέθους του προβλήματος και του μεγέθους του κινδύνου», επισημαίνει η κ. Κοροβέση.

«Η κλιματική αλλαγή μας αφορά όλους»

Από την πλευρά της η Ελένη Παπαδοπούλου από την ΙΝΖΕΒ υπογραμμίζει ότι στόχος τους γενικότερα σαν εθνικός συντονιστής είναι να βοηθήσουν για την ευαισθητοποίηση της ελληνικής κοινωνίας.

«Είναι ένα θέμα που αφορά όλους, από παιδιά σε σχολεία μέχρι ηλικιωμένους. Οποιοσδήποτε μπορεί να βοηθήσει, στον βαθμό που μπορεί, από μία πολύ μικρή πράξη μέχρι πιο ενεργά για να κινητοποιηθεί περισσότερος κόσμος. Θέλουμε όλοι καταρχάς να αποδεχτούν την κλιματική αλλαγή γιατί κάποιοι δεν το δέχονται και μετά από αυτή τη συνειδητοποίηση θα ξεκινήσει μια πιο ενεργή δράση ώστε να μπορέσουμε όλοι να επιτύχουμε τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας», εξηγεί.

«Το ανθρώπινο αποτύπωμα είναι τεράστιο»

Έχοντας ανέβει τις 7 ψηλότερες κορυφές των ηπείρων του κόσμου η υποψήφια ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, πρέσβειρα του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για το Κλίμα, ιδρύτρια του οργανισμού A Woman Can Be και αλπινίστρια Βανέσα Αρχοντίδου αποφάσισε να ανηφορίσει προς τον δύσκολο δρόμο της μάχης απέναντι στην κλιματική αλλαγή.

«Ανεβαίνοντας στα βουνά του κόσμου έβλεπα ότι το ανθρώπινο αποτύπωμα είναι τεράστιο. Ξεκίνησε λοιπόν μια ανησυχία γιατί πραγματικά, όταν ανεβαίνεις στις ψηλότερες κορυφές των ηπείρων και βλέπεις τους παγετώνες να λιώνουν και τους πολιτισμούς, τους ανθρώπους που βρίσκονται κάτω από τις περιοχές αυτές να βιώνουν συνθήκες όπως έλλειψη νερού και να αναγκάζονται να φύγουν, άρχισα να σκέφτομαι ότι εδώ υπάρχουν σοβαρές εξελίξεις, οι οποίες σιγά σιγά θα αρχίσουν να επηρεάζουν τις ζωές μας. Ένας από τους λόγους που με ταρακούνησε ιδιαίτερα ήταν ότι γυρνώντας από την αποστολή στο Έβερεστ στο σπίτι που μεγάλωσα, που πέρασα τα καλοκαίρια μου, μετά από μία mega πυρκαγιά είχαμε ως αποτέλεσμα να καεί το σπίτι, να καούν ουσιαστικά οι παιδικές αναμνήσεις στη γειτονιά μου κι αυτό με ταρακούνησε. Στην αρχή θύμωσα αλλά μετά σκέφτηκα ότι δεν είναι δυνατόν να μην μπορούμε να κάνουμε κάτι γι αυτό. Έτσι λοιπόν, μπορώ να πω ότι και με το συναίσθημα, αλλά και με τη λογική, άρχισα να ψάχνω να βρω με ποιους τρόπους μπορώ και εγώ να συμβάλω», σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Αρχοντίδου.

Και προσθέτει ότι είναι αναγκαίες κάποιες καμπάνιες. «Διάβασα τι είναι το Σύμφωνο για το Κλίμα, που διέπει όλες τις πολιτικές που αφορούν τα θέματα της κλιματικής κρίσης και θεώρησα ότι ο τρόπος για να συμβάλω ήταν να κάνω αυτό ακριβώς το κομμάτι της επικοινωνίας, να είμαι δηλαδή πρέσβειρα του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για το κλίμα και να μπορέσω να μεταδώσω αυτή τη γνώση τους ανθρώπους», επισημαίνει η κ. Αρχοντίδου και τονίζει ότι χρειάζεται να δουλέψουν όλοι μαζί για το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής.

«Δεν προχωράμε με βήματα τα οποία είναι σταθερά. Η δική μου εκτίμηση είναι ότι δεν θα καταφέρουμε να πετύχουμε το στόχο αυτόν του 1,5 βαθμού αν δεν συμβαδίσουμε όλοι σε όλη την Ευρώπη αλλά και σε όλο τον κόσμο με τον ίδιο ρυθμό», υπογραμμίζει και προσθέτει ότι οι πρεσβευτές του Συμφώνου για το Κλίμα χρειάζεται να συμβάλουν στην διάδοση του μηνύματος για την κλιματική κρίση εξηγώντας με απλό τρόπο σε κάθε τομέα τους κινδύνους που ενέχουν.

«Θα πρέπει να βρούμε και τα μέσα για να το κάνουμε, τα εκπαιδευτικά μέσα και τον τρόπο να τους κάνουμε να ενδιαφερθούν με εικόνες. Συγκεκριμένα αυτό προσπαθώ να κάνω και μέσα από τον οργανισμό A Woman Can Be αυτός είναι ο λόγος που κάνουμε τις αποστολές και φέρνουμε πίσω ντοκιμαντέρ και εικόνες, ώστε να αντιληφθούν όλοι ότι αυτό το θέμα δεν είναι μονοδιάστατο και μη χειροπιαστό αλλά είναι κάτι που μας επηρεάζει σε πάρα πολλούς τομείς της καθημερινότητάς μας», επισημαίνει.

Ως Πρέσβειρα του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για το Κλίμα η κ. Αρχοντίδου έχει προχωρήσει σε διάφορες εκπαιδευτικές δράσεις σε παιδιά ηλικίας από 10 έως 14 ετών. «Πηγαίνουμε στα σχολεία και ουσιαστικά μέσα από ένα εκπαιδευτικό εργαλείο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προσπαθούμε να εξηγήσουμε τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε παιδιά από 10 έως 14. Επίσης, αυτό το οποίο κάνουμε είναι βιωματικοί περίπατοι στη φύση και μέσα από αυτούς προσπαθούμε να περάσουμε επίσης τη γνώση. Το τρίτο που κάνουμε πάλι είναι ένα πρόγραμμα γυναικείας ενδυνάμωσης στον τομέα της αγροδιατροφής καθώς και αποστολές σε μέρη του κόσμου που πλήττονται από την κλιματική κρίση», σημειώνει και υπογραμμίζει: «Οι ιστορίες και οι διάλογοι είναι αυτοί που μπορούν να μας κινητοποιήσουν. Κάτι άλλο το οποίο δυστυχώς μας κινητοποιεί, είναι όταν συμβαίνουν τραγικά γεγονότα και τα ζούμε στο πετσί μας αλλά δυστυχώς εκεί θα πρέπει να είμαστε και εμείς ενεργοί πολίτες».

«Τον στόχο του 1,5 βαθμού τον έχουμε χάσει ήδη»

Έχοντας ασχοληθεί χρόνια με θέματα περιβάλλοντος και ενέργειας ο καθηγητής στο τμήμα Ηλεκτρολόγων και Ηλεκτρονικών Μηχανικών στο ΠΑΔΑ, Κωνσταντίνος Ψωμόπουλος έχει εστιάσει όλα αυτά τα χρόνια σε δράσεις για την διαχείριση των αποβλήτων και την προστασία του περιβάλλοντος.

«Στόχος είναι να διαμορφώσουμε πολιτικές για να κάνουμε τις πόλεις μας κυκλικές να μειώσουμε το περιβαλλοντικό αποτύπωμα συμβάλλοντας στην κυκλική οικονομία. Προχωράμε προς αυτή την κατεύθυνση αλλά έχουμε δρόμο πολύ», επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Ψωμόπουλος ενώ προσθέτει ότι υπάρχουν ακόμη και μικρές συμπεριφορές από την πλευρά των πολιτών που έχουν τρομακτικό αντίκτυπο στις προσπάθειες για περιορισμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. «Το πρόβλημά μου εμένα δεν είναι τι κάνουν οι μεγάλοι αλλά τι δεν κάνουν και οι μικροί που βιώνουμε αυτά τα προβλήματα. Αν εμείς δεν κάνουμε τα αυτονόητα δεν θα γίνει τίποτα», τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Ψωμόπουλος.

«Τον στόχο του 1,5 βαθμού τον έχουμε χάσει ήδη. Ήδη τις προηγούμενες τρεις χρονιές υπήρχαν μεγάλες μακρές περιόδους που η θερμοκρασία είχε ξεπεράσει τον 1,5 βαθμό. Για εμένα ο 1,5 βαθμός ο στόχος αυτός είναι χαμένος», επισημαίνει και προσθέτει ωστόσο ότι οι πολίτες είναι ευαισθητοποιημένοι και γνωρίζουν το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής όμως δεν ανταποκρίνονται με πράξεις απέναντι σε αυτό.

«Ο κόσμος όμως ενδιαφέρεται για το κλίμα. Το πρόβλημα τελικά δεν είναι η ευαισθητοποίηση, η γνώση, αλλά η δράση. Αυτό βλέπω. Και αυτό είναι που με λυπεί. Δεν υπάρχει έλλειψη ευαισθητοποίησης. Υπάρχει έλλειψη διάθεσης για δράση. Ακόμα και στο πιο απλό πράγμα που θα κάνουμε. Και νομίζω ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι αυτό», σημειώνει και υπογραμμίζει ότι χρειάζεται «να κάνουμε τα παιδιά μας ενεργούς και ευαισθητοποιημένους πολίτες».

Οι 55 Έλληνες πρεσβευτές του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για το κλίμα δραστηριοποιούνται σε διαφορετικούς τομείς ο καθένας έχοντας έναν μόνο στόχο να μεταφέρουν το μήνυμα για την ανάγκη να δράσουν απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Όπως εξηγεί η κ. Κοροβέση ο καθένας προχωρά σε διαφορετικές δράσεις, από εκπαιδευτικές μέχρι και κλιματικούς περιπάτους ενώ τονίζει ότι μέσω του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για το κλίμα «ενώνονται οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να πουν ότι πρέπει κάπως να συνεργαστούμε για να αντιμετωπίσουμε όλες αυτές τις προκλήσεις».