Γλυπτά Παρθενώνα: Παράθυρο για «επιστροφή» - Το μήνυμα από Βρετανικό Μουσείο, η πρόταση «επανένωσης»

Συνέντευξη εφ΄όλης της ύλης παραχώρησε εν μέσω γεύματος, ο διευθυντής του Βρετανικού Μουσείου Νίκολας Κάλιναν στους Financial Times και φυσικά δεν θα μπορούσε να μην ερωτηθεί για την «καυτή πατάτα», όπως την αποκάλεσε ο δημοσιογράφος Γιαν Ντάλεϊ, τα Γλυπτά του Παρθενώνα 

Ο Κάλιναν εμφανίστηκε «τυπικά διπλωματικός και τυπικά αισιόδοξος» σύμφωνα με το άρθρο, απαντώντας: «Νομίζω ότι όλοι θα ήθελαν να δουν μια πραγματικά συναρπαστική, καινοτόμο λύση. Όχι, η "λύση" είναι η λάθος λέξη. "Απάντηση". Κάτι έξω από το συνηθισμένο πλαίσιο» υποστήριξε αρχικά.

«Ξεκινάω με την ιδέα ότι όλα είναι δυνατά και θα αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα ενόσω αυτή εξελίσσεται. Ας μην ξεκινήσουμε με την ιδέα ότι ορισμένα πράγματα δεν μπορούν να γίνουν», πρόσθεσε ο ίδιος στην συνέντευξη του στους Financial Times.

Στην ερώτηση για το αν υπάρχει κάποιο «σχέδιο», επαναπατρισμού των Γλυπτών, ο επικεφαλής του Βρετανικού Μουσείου είπε: «Τα σχέδια μπορούν να πάρουν σάρκα και οστά. Οι αρχές είναι το πρώτο που πρέπει να εξασφαλίσεις για τον εαυτό σου, στο πλαίσιο μιας συζήτησης που πρέπει να γίνει με τον συνεργάτη σου».

«Θα ήθελα να μιλήσουμε περισσότερο για μια εταιρική σχέση παρά να συζητήσουμε για την ιδιοκτησία», επισήμανε και συμπλήρωσε: «Βρίσκω τον ανταγωνισμό αρκετά περιοριστικό: Μου αρέσει να συνεργάζομαι, είναι πολύ πιο ενδιαφέρον», συνέχισε.

«Αν μιλάμε σοβαρά για την υπόθεση του παγκόσμιου πολιτισμού, οφείλουμε να συνεργαζόμαστε. Δεν έχω έτοιμη λύση, ούτε θα έπρεπε, προέχει η συζήτηση που πρέπει να γίνει», δήλωσε ο Κάλιναν.

Τέλος, σχολιάζοντας την κριτική που ασκείται προς τα μουσεία σχετικά με τη «βίαιη απόκτηση αντικειμένων», ο επικεφαλής του Βρετανικού Μουσείου ξεκαθάρισε: «Υπάρχει ένα πρόβλημα αντίληψης έναντι της πραγματικότητας (των μουσείων). Με καλή πίστη και υπομονή, οι συζητήσεις μπορούν να ξεκινήσουν. Εστιάζω πολύ στις συμπράξεις και τις συνεργασίες. Περισσότερο από ποτέ, σε όλο τον κόσμο υπάρχει ανάγκη να εστιάσουμε στη συνύπαρξη και την πολιτιστική ανταλλαγή. Νομίζω ότι τα μουσεία έχουν πράγματι έναν ρόλο να διαδραματίσουν».

Η πρόταση της διευθύντριας των Guggenheim για την επανένωση των Γλυπτών

Πάντως ο Κυριάκος Μητσοτάκης που πρόκειται να επισκεφτεί το Λονδίνο και την Downing Street στις 2 Δεκεμβρίου έχει ψηλά στην ατζέντα του το ζήτημα.

Την ώρα λοιπόν που στο Μέγαρο Μαξίμου ετοιμάζονται για το ταξίδι και ενώο διευθυντής του Βρετανικού Μουσείου δίνει «διπλωματικές» απαντήσεις, η σπουδαία Mariet Westermann, Πρόεδρος του Ιδρύματος Guggenheim, διευθύντρια του Guggenheim στη Νέα Υόρκη και επικεφαλής των μουσείων σε Μπιλμπάο, Βενετία και του νέου που οικοδομείται στο Άμπου Ντάμπι, δεν διστάζει να απαντήσει ευθέως και όχι διπλωματικά στην ερώτηση που της έκανε το περιοδικό Blue της Aegean, στο πλαίσιο μεγάλης συνέντευξης για τον νέο ρόλο της.

Μάλιστα συνδέει την υπόθεση των Γλυπτών με την ριζοσπαστική δωρεά του Δημήτρη Δασκαλόπουλου. Την δωρεά 350 έργων της διάσημης συλλογής του σε τέσσερα μουσεία: ΕΜΣΤ, Tate, Guggenheim Νέας Υόρκης και MCA του Σικάγο. Λέει χαρακτηριστικά στο περιοδικό Blue (σελίδες 74-84):

Ίσως ο πιο ισχυρός άνθρωπος στον χώρο των μουσείων, η διευθύντρια όλων των Guggenheim και πρόεδρος του Ιδρύματος Mariet Westermann , μίλησε στο Blue φέρνοντας μια ιδιαίτερη πρόταση για τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Για τα Γλυπτά λέει μεταξύ άλλων:

«Ξέρεις, όσο το σκέφτομαι, επιστρέφω στα σχόλιά μου για τον Δημήτρη Δασκαλόπουλο, στη ριζοσπαστική του γενναιοδωρία. Ως διευθύντρια μουσείων του 21ου αιώνα, πιστεύω ότι ήταν πραγματικά σημαντική η εποχή που τα μουσεία δημιούργησαν τις συλλογές τους τον 19ο και τον 20ό αιώνα. Ήταν σημαντικό να γίνει με αυτόν τον τρόπο και για λόγους προστασίας των έργων τέχνης.

Η Βρετανία και το Βρετανικό Μουσείο είχαν ξεκινήσει αυτή τη διαδικασία ήδη από τον 18ο αιώνα. Γνωρίζουμε ότι η διαδικασία συγκρότησης των συλλογών έχει πάρα πολλά στοιχεία ανισότητας, λανθασμένη εκπροσώπηση, γνωρίζουμε ότι αφαιρέθηκαν έργα ακόμα και αν κάποιοι υποστηρίζουν ότι είχαν την άδεια να το κάνουν.

Υπάρχουν τόσα σχετικά παραδείγματα πέρα από τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Επιστρέφω λοιπόν στην κίνηση του Δημήτρη Δασκαλόπουλου, για να σας εκφράσω την πεποίθησή μου ότι τα μουσεία του 21ου αιώνα. Πρέπει να στηρίζονται στην πολιτική της μοιρασιάς των συλλογών τους και όχι στη λογική δημιουργίας συλλογών.

Φυσικά, τα Guggenheim θα συνεχίσουν να συλλέγουν, γιατί είναι σημαντικό να υποστηρίζουν τους καλλιτέχνες. Αλλά πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι έχουν γίνει πράξεις που δεν έπρεπε και ότι τα μουσεία μπορούν να ενωθούν και να βρουν διαδικασίες προκειμένου να μοιραστούν τις συλλογές τους με μακροχρόνια δάνεια».

Και όταν ερωτάται «να μοιραστούν τις συλλογές ακόμα και αν δεν έχει επιλυθεί το ζήτημα της ιδιοκτησίας;», απαντά: «Ναι. Ακόμα και αν τα κοινοβούλια ή οι άλλοι εμπλεκόμενοι μηχανισμοί δεν έχουν επιλύσει αυτά τα θέματα, δεν σημαίνει ότι δεν μπορείς να στείλεις τα έργα τέχνης με τη μορφή μακροχρόνιου δανεισμού. Τίποτα δεν θα ήταν πιο συναρπαστικό για μένα από το να δω την πλήρη επανένωση της μετόπης και των υπόλοιπων μελών των Γλυπτών του Παρθενώνα. Να δω τα λευκά κενά στο Μουσείο Ακρόπολης να καλύπτονται από τα πραγματικά Γλυπτά».