Το τηλεσκόπιο Webb κατέγραψε εκπληκτικές εικόνες από 19 σπειροειδείς γαλαξίες

Το διαστημικό τηλεσκόπιο της NASA James Webb κατέγραψε πρόσφατα εικόνες από 19 σπειροειδείς γαλαξίες που βρίσκονται κοντά στη Γη, προσφέροντας νέα στοιχεία για τον σχηματισμό αστέρων και για τη γαλαξιακή δομή και εξέλιξη. Οι εικόνες δημοσιεύτηκαν τη Δευτέρα (29/1) από ομάδα επιστημόνων που συμμετέχουν στο πρόγραμμα «Physics at High Angular resolution in Nearby GalaxieS» (PHANGS), το οποίο λειτουργεί σε διάφορα μεγάλα αστρονομικά παρατηρητήρια. 

Ο πιο κοντινός από τους γαλαξίες ονομάζεται NGC5068 και τον συναντάμε σε απόσταση 15 εκατομμυρίων ετών φωτός* από τη Γη και ο πιο μακρινός είναι ο NGC1365, σε απόσταση 60 εκατομμυρίων ετών φωτός*.

Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb εκτοξεύτηκε το 2021 και άρχισε να συλλέγει δεδομένα το 2022, αναδιαμορφώνοντας την κατανόηση του πρώιμου σύμπαντος, ενώ παράλληλα συλλέγει καταπληκτικές εικόνες του σύμπαντος. Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble εκτοξεύτηκε το 1990 και συνεχίζει να είναι σε λειτουργία εξετάζοντας κυρίως σε οπτικά και υπεριώδη μήκη κύματος. 

Οι σπειροειδείς γαλαξίες μοιάζουν με τεράστιους τροχούς, αποτελούν κοινό τύπο γαλαξιών και ένας από αυτούς είναι και ο Γαλαξίας μας.

Οι νέες παρατηρήσεις προήλθαν από την κάμερα «εγγύς υπέρυθρης ακτινοβολίας» (NIRCam) και το όργανο μέσης υπέρυθρης ακτινοβολίας (MIRI) του τηλεσκοπίου. Δείχνουν περίπου 100.000 αστρικά σμήνη και δισεκατομμύρια μεμονωμένα αστέρια. 

«Τα αστέρια γεννιούνται βαθιά μέσα σε σκονισμένα νέφη που αποκλείουν εντελώς το φως στα ορατά μήκη κύματος -στα οποία είναι ευαίσθητο το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble- αλλά αυτά τα νέφη φωτίζονται στα μήκη κύματος του τηλεσκοπίου Webb. Δεν γνωρίζουμε πολλά για αυτήν τη φάση, ούτε καν πόσο διαρκεί, έτσι αυτά τα δεδομένα θα είναι ζωτικής σημασίας για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα αστέρια στους γαλαξίες ξεκινούν τη ζωή τους», ανέφερε ο αστρονόμος Τόμας Ουίλιαμς του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. 

«Η κοινώς διαδεδομένη σκέψη είναι ότι οι γαλαξίες σχηματίζονται από μέσα προς τα έξω και έτσι μεγαλώνουν ολοένα και περισσότερο κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Οι σπειροειδείς βραχίονες ενεργούν για να παρασύρουν το αέριο που θα σχηματιστεί σε αστέρια και οι ράβδοι ενεργούν για να διοχετεύσουν το ίδιο αέριο προς την κεντρική μαύρη τρύπα του γαλαξία», πρόσθεσε ο Ουίλιαμς. 

Οι εικόνες επιτρέπουν στους επιστήμονες για πρώτη φορά να αναλύσουν τη δομή των νεφών σκόνης και αερίου από τα οποία σχηματίζονται τα αστέρια και οι πλανήτες σε υψηλό επίπεδο λεπτομέρειας σε περιοχές πέρα από το Μικρό και Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου, δύο γαλαξίες που θεωρούνται οι δορυφόροι του δικού μας. 

*Ένα έτος φωτός είναι η απόσταση που διανύει το φως σε ένα έτος δηλαδή 5,9 τρισεκατομμύρια μίλια που αντιστοιχούν σε 9,5 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα.