Να γράφουμε με το χέρι ή στον υπολογιστή: Ποια μέθοδος μας βοηθάει περισσότερο στη μνήμη

Στην ψηφιακή εποχή, όλο και περισσότεροι άνθρωποι επιλέγουν το πληκτρολόγιο αντί για το στυλό και το χαρτί. Από τις σημειώσεις στη δουλειά και το πανεπιστήμιο μέχρι τις λίστες υποχρεώσεων, η δακτυλογράφηση φαίνεται να είναι η πιο γρήγορη και πρακτική επιλογή. Όμως, τι γίνεται με τη μνήμη; Ποια από τις δύο μεθόδους βοηθάει περισσότερο στην κατανόηση και αποθήκευση πληροφοριών;

Η δύναμη της γραφής με το χέρι

Γράφοντας με το χέρι, ενεργοποιούμε διαφορετικά τμήματα του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη μνήμη και τη μάθηση. Έρευνες δείχνουν ότι η χειρόγραφη γραφή:

• Ενισχύει τη συγκέντρωση – Καθώς η γραφή είναι πιο αργή από την πληκτρολόγηση, μας αναγκάζει να επεξεργαστούμε καλύτερα τις πληροφορίες αντί να τις καταγράφουμε μηχανικά.
•  Διευκολύνει την κατανόηση – Όταν γράφουμε, δεν μπορούμε να καταγράψουμε κάθε λέξη όπως κάνουμε στην πληκτρολόγηση. Αναγκαστικά, πρέπει να συνθέτουμε και να επεξεργαζόμαστε το περιεχόμενο, γεγονός που οδηγεί σε καλύτερη αφομοίωση.
•  Ενισχύει τη μνήμη – Η σύνδεση του νου με την κίνηση του χεριού δημιουργεί ένα ισχυρό νευρολογικό αποτύπωμα. Η λεγόμενη «κινητική μνήμη» βοηθά στη διατήρηση των πληροφοριών για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
• Βοηθά στη δημιουργικότητα – Έχει αποδειχθεί ότι η γραφή με το χέρι ενεργοποιεί περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με τη φαντασία και τη δημιουργικότητα, κάτι που εξηγεί γιατί πολλοί συγγραφείς και καλλιτέχνες προτιμούν το χαρτί.

Ωστόσο, η χειρόγραφη γραφή έχει και μειονεκτήματα. Είναι πιο χρονοβόρα, απαιτεί περισσότερο κόπο και μπορεί να είναι δύσκολη όταν έχουμε μεγάλες ποσότητες πληροφοριών.

Η πρακτικότητα της πληκτρολόγησης

Η πληκτρολόγηση είναι η γρήγορη, εύκολη και οργανωμένη εναλλακτική. Επιτρέπει στους ανθρώπους να καταγράφουν πληροφορίες με μεγαλύτερη ταχύτητα και να έχουν εύκολη πρόσβαση σε αυτές αργότερα.

Οι βασικές της θετικές πτυχές είναι:

• Ταχύτητα και ευκολία – Μπορούμε να πληκτρολογούμε πολύ πιο γρήγορα από ό,τι μπορούμε να γράφουμε με το χέρι, κάτι ιδιαίτερα χρήσιμο σε διαλέξεις, επαγγελματικά meetings ή δημοσιογραφικές σημειώσεις.
•  Οργάνωση και αναζήτηση – Οι ψηφιακές σημειώσεις είναι πιο τακτοποιημένες και μπορούν να αναζητηθούν εύκολα με λέξεις-κλειδιά, κάτι που είναι πολύτιμο για μελλοντική αναφορά.
•  Αποθήκευση και επεξεργασία – Είναι εύκολο να επεξεργαστούμε ή να αναδιαμορφώσουμε το κείμενο, κάτι που δεν είναι τόσο απλό στο χαρτί.
• Διαμοιρασμός – Οι σημειώσεις μπορούν να αποθηκευτούν στο cloud, να σταλούν σε άλλους και να διατηρηθούν χωρίς τον κίνδυνο απώλειας.

Παρόλα αυτά, η πληκτρολόγηση έχει και μειονεκτήματα, ειδικά όσον αφορά τη μνήμη. Όταν πληκτρολογούμε, συχνά καταγράφουμε τις πληροφορίες μηχανικά, χωρίς να τις επεξεργαζόμαστε σε βάθος. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να τις ξεχνάμε πιο γρήγορα.

Τι λέει η επιστήμη;

Έρευνες στην εκπαιδευτική ψυχολογία έχουν δείξει ότι η χειρόγραφη γραφή είναι πιο αποτελεσματική για τη μακροπρόθεσμη μνήμη. Σε μια μελέτη του 2014 από το Πανεπιστήμιο Princeton και το UCLA, φοιτητές που έγραφαν χειρόγραφες σημειώσεις θυμούνταν καλύτερα τις πληροφορίες και μπορούσαν να τις επεξεργαστούν πιο βαθιά σε σύγκριση με εκείνους που πληκτρολογούσαν.

Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η πληκτρολόγηση οδηγεί σε «επιφανειακή» καταγραφή των πληροφοριών, ενώ η γραφή με το χέρι απαιτεί γνωστική επεξεργασία, ενισχύοντας έτσι τη μνήμη.

Ποια μέθοδος είναι καλύτερη;

Δεν υπάρχει απόλυτη απάντηση. Η επιλογή εξαρτάται από τον σκοπό:

•  Αν ο στόχος είναι η μάθηση και η κατανόηση, τότε η χειρόγραφη γραφή είναι πιο αποτελεσματική. Βοηθά στη συγκέντρωση, στη μνήμη και στην επεξεργασία των πληροφοριών.
•  Αν ο στόχος είναι η ταχύτητα και η αποθήκευση δεδομένων, τότε η πληκτρολόγηση είναι καλύτερη. Είναι χρήσιμη για γρήγορες σημειώσεις, διαμοιρασμό και εύκολη αναζήτηση.
•  Ο ιδανικός συνδυασμός: Κάποιοι ειδικοί προτείνουν τη χρήση και των δύο μεθόδων. Για παράδειγμα, μπορούμε να γράφουμε χειρόγραφα τις πιο σημαντικές πληροφορίες για καλύτερη μνήμη και να κρατάμε ψηφιακές σημειώσεις για μεγαλύτερη οργάνωση.

Συμπέρασμα

Η γραφή με το χέρι έχει το πλεονέκτημα της ενίσχυσης της μνήμης και της κατανόησης, ενώ η πληκτρολόγηση είναι πιο γρήγορη και πρακτική. Στην ιδανική περίπτωση, μπορούμε να τις συνδυάζουμε ανάλογα με τις ανάγκες μας. Αν θέλουμε να θυμόμαστε κάτι σε βάθος, το χαρτί και το στυλό παραμένουν οι καλύτεροι σύμμαχοι!