Μποτιλιάρισμα χωρίς… αιτία

Τι είναι το μποτιλιάρισμα χωρίς αιτία; Γιατί συμβαίνει; Και πώς μπορεί να σταματήσει;

Ένα φαινόμενο των κυκλοφοριακών συνθηκών, μία αλυσιδωτή αντίδραση, που δημιουργείτε από μία ακούσια επιβράδυνση. Μπορεί να μειωθεί πολύ, με τη βοήθεια της τεχνολογίας, με την προσαρμογή μας στις συνθήκες και με την αλλαγή νοοτροπίας μας.

Κάθε φορά σε όλους τους δρόμους που υπάρχει έντονο κυκλοφοριακό πρόβλημα υπάρχουν σημεία τα οποία δημιουργούνται καθυστερήσεις στην κυκλοφορία (μποτιλιαρίσματα) χωρίς να υπάρχει αιτία (χαλασμένο όχημα ή σύγκρουση). Αυτό το ενδιαφέρον φαινόμενο ονομάζεται κυκλοφοριακή συμφόρηση χωρίς αιτία (ή ghost traffic jam) και μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες.

Πως δημιουργείται

Θεωρητικά, αν κάθε οδηγός στο δρόμο διατηρεί ίσες αποστάσεις και σταθερή ταχύτητα, τότε η κυκλοφορία θα κυλούσε ομαλά χωρίς στάσεις. Ωστόσο, λόγω ανθρώπινου λάθους και καθυστερημένων αντιδράσεων, χρειάζεται μόνο μια μικρή εσφαλμένη (συχνά) αντίδραση για να ξεκινήσει μια αλυσιδωτή αντίδραση σε έναν δρόμο με έντονο φόρτο οχημάτων.

Ακόμη και αν μόνο ένας οδηγός σε έναν πολυσύχναστο δρόμο επιβραδύνει, έστω και ελάχιστα, τότε αυτό είναι αρκετό για να πυροδοτήσει μια αλυσίδα καθυστερήσεων. Μετά τον πρώτο κάθε οδηγός στη γραμμή κυκλοφορίας, φρενάρει στη συνέχεια λίγο πιο δυνατά, δημιουργώντας έτσι ένα κύμα επιβράδυνσης, που συνεχίζεται σε όλα τα αυτοκίνητα στο δρόμο. Αυτή η επιβράδυνση μπορεί να συνεχιστεί για αρκετά χιλιόμετρα στον αυτοκινητόδρομο. Όσο πιο πυκνή είναι η κυκλοφορία τόσο μεγαλώνει το φαινόμενο.

Ωστόσο, σε δρόμους με μικρότερο κυκλοφοριακό πρόβλημα, αυτές οι μικρές αναταραχές που προκαλούνται από το φρενάρισμα είναι πολύ λιγότερο πιθανό να έχουν ως αποτέλεσμα το μποτιλιάρισμα. Αυτό συμβαίνει γιατί οι άλλοι οδηγοί δεν αντιδρούν άμεσα και αφήνουν λίγο χρόνο να περάσει, πριν κάνουν οποιαδήποτε ενέργεια.

Ο κανόνας των 35 μέτρων

Συνήθως πιστεύεται ότι όταν η απόσταση μεταξύ των αυτοκινήτων σε έναν αυτοκινητόδρομο είναι εντός 35 μέτρων, τότε είναι πολύ πιο πιθανό να προκύψουν φανταστικά μποτιλιαρίσματα λόγω μιας διαδικασίας που ονομάζεται δυναμική αστάθεια. Όσο μεγαλύτερη είναι η πυκνότητα των αυτοκινήτων στο δρόμο, τόσο μεγαλύτερη είναι η κυκλοφοριακή συμφόρηση.
Υπάρχουν και μερικοί άλλοι παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν καθυστέρηση η οποία τελικά, μπορεί να οδηγήσει σε ένα αναίτιο μποτιλιάρισμα.

Η «περιέργεια» είναι μια αιτία που μπορεί να προληφθεί. Οι οδηγοί επιβραδύνουν καθώς περνούν από ένα περιστατικό, όπως μια σύγκρουση για να δουν τι έγινε. Εκτός από επικίνδυνη, η κίνηση αυτή είναι ένας από τους κύριους παράγοντες που προκαλεί συμφόρηση στο δρόμο.

Η αλλαγή λωρίδας και το φρενάρισμα στις στροφές του δρόμου είναι επίσης συνήθεις παράγοντες που συμβάλλουν στην καθυστέρηση της κυκλοφορίας. Σε τελική ανάλυση, οτιδήποτε προκαλεί μία επιβράδυνση μπορεί να είναι αρκετό για να έχει αρνητικό αποτέλεσμα στο σύνολο της κυκλοφορίας.

Γιατί τα μποτιλιαρίσματα χωρίς αιτία είναι πρόβλημα;

Η κυκλοφοριακή συμφόρηση δεν μας επηρεάζει μόνο τη στιγμή που κινούμαστε στο δρόμο, αλλά συνεχίζει να δημιουργεί προβλήματα και στη συνέχεια της… ημέρας μας.

Γινόμαστε λιγότερο παραγωγικοί

Το «κόστος ευκαιρίας». Η καθημερινή καθυστέρηση και ο χαμένος χρόνος σε ένα μποτιλιάρισμα μας εμποδίζει να γίνουμε παραγωγικοί και έτσι με την πάροδο του χρόνου αυτό μειώνει την περιφερειακή οικονομική υγεία.

Καταναλώνουμε καύσιμα και παράγουμε ρύπους

Η σπατάλη καυσίμων και οι αυξημένες εκπομπές είναι μερικοί αλλά και μεγάλοι λόγοι για τους οποίους η κυκλοφοριακή συμφόρηση είναι πρόβλημα.

Ο θόρυβος και η ατμοσφαιρική ρύπανση επηρεάζουν αρνητικά τις γύρω περιοχές από τα σημεία που δημιουργούνται καθυστερήσεις σε δρόμους, με αποτέλεσμα την κακή ποιότητα ζωής των ανθρώπων.

Δεν κινούμαστε με ασφάλεια

Το μποτιλιάρισμα φάντασμα μπορεί επίσης να γίνει επικίνδυνο. Το συνεχές σταμάτα-ξεκίνα αυξάνει τις πιθανότητες συγκρούσεων και η ακινητοποίηση της κυκλοφορίας μπορεί να επιβραδύνει ή και να αποκλείσει τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης.

Πώς μπορεί να αποτραπεί μία κυκλοφοριακή συμφόρεση φάντασμα;

Σε κάποιες Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες όπου οι κάμερες κυκλοφορίας δεν χρησιμοποιούνται μόνο για την επιβολή προστίμων λαμβάνονται μέτρα για να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα.

Για παράδειγμα, η προσαρμογή των ορίων ταχύτητας. Οι κάμερες μπορούν να ανιχνεύσουν πότε η ροή της κυκλοφορίας σε ένα δεδομένο σημείο επιβραδύνεται και στη συνέχεια να μειώσουν το όριο ταχύτητας πιο πίσω στον αυτοκινητόδρομο ώστε να μειώσουν τη συσσώρευση οχημάτων που προκαλούν συμφόρηση.

Η ιδέα είναι ότι αυτό αποτρέπει το «κύμα» απότομου φρεναρίσματος που θα είχε συμβεί αν δεν γινόταν καμία ενέργεια, όταν τα ταχύτερα αυτοκίνητα φτάσουν στην καθυστέρηση της κυκλοφορίας.

Αντίθετα, αν τα αυτοκίνητα προσαρμόσουν την ταχύτητά τους όλα τα αυτοκίνητα μπορούν να κινηθούν χωρίς να σταματήσουν.

Ένα άλλο μέτρο που έχει ληφθεί είναι η χρήση κάλυψης/πληροφόρησης ατυχημάτων σε αυτοκινητόδρομο. Αυτό θεωρητικά αποτρέπει την περιέργεια, αλλά δεν συμβαίνει πάντα και επιπλέον είναι μία ακριβή λύση.

Αλλαγή νοοτροπίας

Αυτό που θα βοηθήσει είναι η παιδεία και η αλλαγή νοοτροπίας κάτι που είναι δύσκολο στη χώρα μας. Οι οδηγοί πρέπει να προσαρμόσουν τις οδηγικές τους συνήθειες. Αν και μπορεί να είναι αδύνατο να γνωρίζουν (γνωρίζουμε) αν η κυκλοφορία επιβραδύνεται λίγα χιλιόμετρα πιο κάτω από όπου κινούμαστε, μπορούμε να προσέχουμε περισσότερο όταν επιβραδύνουμε και να προσαρμόζουμε την ταχύτητά μας σε αυτό που βλέπουμε μπροστά μας.