Μητσοτάκης - Ερντογάν στη Νέα Υόρκη: «Παγωμένες» οι θαλάσσιες ζώνες - Ετοιμότητα για το Κυπριακό
Τρεις ημερομηνίες για επανέναρξη των συνομιλιών εντός του Οκτωβρίου για το Κυπριακό προτείνει η Λευκωσία λίγο πριν τη συνάντηση Μητσοτάκη - Ερντογάν. Στη σκιά της νέας μεταναστευτικής κρίσης η νέα συνάντηση των δυο ηγετών.
Ένα μπαράζ αμφισβητήσεων επί του πεδίου εκ μέρους της Άγκυρας είχε προηγηθεί της τελευταίας συνάντησης του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Μάϊο στην Τουρκία. Αφορμή είχε σταθεί η δημιουργία των θαλάσσιων πάρκων στο Αιγαίο αλλά και οι παράλογοι ισχυρισμοί περί αποστρατικοποίησης ελληνικών νησιών που εκφράστηκαν από τη γειτονική χώρα και μέσω Navtex, συνδέοντας μάλιστα για πρώτη φορά τη ναυσιπλοΐα με την εθνική κυριαρχία.
Αυτή τη φορά, παρά το γεγονός ότι έχει προηγηθεί ένα διάστημα ηρεμίας και χαμηλών τόνων τις τελευταίες δύο εβδομάδες, η Άγκυρα προσέρχεται στη νέα συνάντηση στη Νέα Υόρκη έχοντας προηγουμένως καταγράψει ένα μπαράζ «ψυχολογικών επιχειρήσεων», με προκλητικές αναφορές στη Μικρασιατική Καταστροφή, στη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε Τζαμί αλλά και στη Συμφωνία Οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου.
Τι θα συζητήσουν Μητσοτάκης – Ερντογάν
Με φόντο την αύξηση των ροών και το «τείχος» που υψώνει το Βερολίνο στα γερμανικά σύνορα αυστηροποιώντας τους ελέγχους, ψηλά στην ατζέντα βρίσκεται το μεταναστευτικό ζήτημα. Με τις ροές στη χώρα μας να έχουν αυξηθεί κατά 60% το 2024, ο έλληνας πρωθυπουργός – πατώντας στη μέχρι σήμερα συνεργασία των δύο χωρών για την εξάρθρωση των δικτύων διακινητών - θα επαναλάβει την ανάγκη να μπει «φρένο» στους παράνομους μετανάστες πριν ξεκινήσουν από τα τουρκικά παράλια.
Παράλληλα, με την Αθήνα να κρατά μικρό καλάθι, κατά τη συνάντηση στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ θα θέσει στον Ταγίπ Ερντογάν το Κυπριακό με στόχο την επανέναρξη των συνομιλιών.
Μάλιστα, σύμφωνα με το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων το γραφείο του Αντόνιο Γκουτέρες, στο πλαίσιο της βολιδοσκόπησης των δύο πλευρών, ζήτησε και έλαβε από την Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Κύπρου στον ΟΗΕ πιθανές ημερομηνίες για σύγκληση συνάντησης, με τη Λευκωσία να προτείνει τρεις ημερομηνίες εντός του Οκτωβρίου.
Την ίδια στιγμή, μέσα ενημέρωσης στη γειτονική χώρα μεταδίδουν ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας εμμένοντας στη λύση των δύο κρατών θα κάνει ένα βήμα παραπάνω, ζητώντας απο τον ΟΗΕ την αναγνώριση των κατεχόμενων της Κύπρου, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να αναμένεται να απαντήσει στις προκλήσεις από το βήμα των Ηνωμένων Εθνών, όπως αντίστοιχα συνέβη και κατά την παρουσία των δύο ηγετών στην Κύπρο για τη μαύρη επέτειο των 50 ετών από την τουρκική εισβολή στις 20 Ιουλίου.
Χωρίς κοινό τόπο για τις θαλάσσιες ζώνες δεν προχωράει τίποτα
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την παρουσία του στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης είχε επαναλάβει ότι το αφήγημα της «Γαλάζιας Πατρίδας» συνιστά μια ευθεία αμφισβήτηση της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας, προσθέτοντας μάλιστα ότι το συγκεκριμένο ζήτημα πάντα το θέτει στις συναντήσεις που έχει με τον πρόεδρο Ερντογάν.
Με την επαναπροσέγγιση Αθήνας - Άγκυρας να βρίσκεται σε εξέλιξη από τον Ιούλιο του 2023, διπλωματικές πηγές δήλωναν το προηγούμενο διάστημα στο Flash.gr ότι οι δύο πλευρές ακόμη «δεν έχουν ακουμπήσει τις θαλάσσιες ζώνες», ξεκαθαρίζοντας παράλληλα ότι «δεν τίθεται ζήτημα για «λύση-πακέτο».
Η Αθήνα τονίζει ότι η εδραίωση μακροχρόνιας ειρήνης στην περιοχή μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν λυθεί το ζήτημα των θαλασσίων ζωνών. Διπλωματικές πηγές επαναλαμβάνουν την πάγια ελληνική θέση ότι η μοναδική διαφορά με την Άγκυρα είναι η οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ, συζήτηση η οποία θα ανοίξει «αν κριθεί ότι οι συνθήκες είναι ώριμες». Αυτό όμως, όπως χαρακτηριστικά σημειώνουν, θα συμβεί εάν βρεθεί «κοινός τόπος πάνω στο οποίο μπορούμε να κινηθούμε, αν όχι, δεν μπορεί να προχωρήσει τίποτα».
Οι ίδιες πηγές τις τελευταίες ημέρες ξεκαθαρίζουν πως είναι στη διακριτική ευχέρεια του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ταγίπ Ερντογάν το πότε θα ανοίξει η λεγόμενη «βαριά» ατζέντα, με τον υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Γεραπετρίτη να δηλώνει πρόσφατα πως «το αν θα υπάρξει κάτι περαιτέρω, αναβάθμιση του διαλόγου, θα το αποφασίσουν οι δύο ηγέτες».
Σε περίπτωση που το πράσινο φως ανάψει κατά τη συνάντηση στη Νέα Υόρκη αυτό θα αφορά αποκλειστικά τη μόνη διαφορά την οποία αναγνωρίζει η Αθήνα με την Τουρκία: χάραξη ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας. Εάν αυτό συμβεί, θα ακολουθήσει ένα μακρύ διάστημα συζητήσεων τεχνικού και νομικού χαρακτήρα υπό την εποπτεία των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών, με διπλωματικές πηγές να χαρακτηρίζουν ιδανικό το σενάριο διμερούς συμφωνίας και «σύνθετη άσκηση» το συνυποσχετικό που θα οδηγήσει σε παραπομπή του ζητήματος στο Διεθνές Δικαστήριο.
Επιπλέον, στη Νέα Υόρκη αναμένεται να γίνει αποτίμηση των όσων μέχρι σήμερα έχουν επιτευχθεί μέσω του ελληνο-τουρκικού διαλόγου και παράλληλα οι δύο πλευρές θα επιβεβαιώσουν τη διατήρηση του θετικού κλίματος μεταξύ των δύο χωρών.
Τέλος, ο Έλληνας πρωθυπουργός και ο πρόεδρος της Τουρκίας θα ορίσουν το χρονοδιάγραμμα για τη συνέχιση του Πολιτικού Διαλόγου, της Θετικής Ατζέντας, των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, ενώ στο επίκεντρο θα βρεθεί και το επόμενο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας - Τουρκίας το οποίο αναμένεται να πραγματοποιηθεί τον Δεκέμβριο στην Άγκυρα.
