Μινιόν: Επιστρέφει στην καρδιά της Αθήνας και μαζί του οι αναμνήσεις μας - Δείτε τις φωτογραφίες

Το Μινιόν ήταν το πρώτο πολυκατάστημα στην Ελλάδα, το μεγαλύτερο στα Βαλκάνια και το ενδέκατο στην Ευρώπη. Για τα δεδομένα της εποχής έμοιαζε να έχει κάνει άλμα στον χρόνο. Έξι όροφοι, κυλιόμενες σκάλες, εστιατόριο, καφετέρια, κλιματισμός και μία πρωτοφανής σε πλούτο γκάμα προϊόντων. Τη δεκαετία του 1970 αναδείχθηκε το μεγαλύτερο κατάστημα στα Βαλκάνια και στον δέκατο μεγαλύτερο σε όλη την Ευρώπη.

Το Μινιόν ήταν η Μέκκα του shopping στην Ελλάδα, αλλά και ένας προορισμός που ιντρίγκαρε τη φαντασία των μικρών και ικανοποιούσε κάθε καταναλωτικό γούστο. Κόσμος και κοσμάκης κατέφθανε από την επαρχία για μια περιήγηση στο μεγαλύτερο κατάστημα της χώρας.

Ήταν το πρώτο και μοναδικό έως σήμερα που μπορούσε να υποστηρίξει την έκφραση, που χρησιμοποιήθηκε και στις διαφημίσεις της εποχής «και του πουλιού το γάλα».

Δημιουργός του ήταν ο εμβληματικός για την διορατικότητα, την ευρηματικότητα και το ήθος του επιχειρηματίας Γιάννης Γιώργακας. Προερχόμενος από παμφτωχή οικογένεια έφυγε από το χωριό του στην Ολυμπία στα 13 χρόνια του για να αναζητήσει καλύτερη τύχη στην Αθήνα.

Δούλεψε αρχικά στο μπακάλικο ενός θείου του, ως σερβιτόρος στην πλατεία Βάθη, σε πρατήριο τσιγάρων και ως τσιλιαδόρος ενός παπατζή. Μετά το πέρας των στρατιωτικών υποχρεώσεων ξεκίνησε να εργάζεται ως πλασιέ με το ποδήλατό του προμηθεύοντας με μικροπράγματα τα περίπτερα. Ήταν τότε που η ονομασία Μινιόν και η πρωτοτυπία ενός περίπτερου στα Χαυτεία αποτέλεσαν την έμπνευσή του για να δώσει το ιστορικό όνομα στο μετέπειτα δημιούργημα του.

Το περίπτερο διέφερε από τα υπόλοιπα διαθέτοντας μία ευρεία γκάμα προϊόντων όπως τσιγάρα, εφημερίδες, στιλό, είδη καπνού και μία σειρά από χρηστικά μικροαντικείμενα. Ο Γιώργακας ξεκινάει να εξαργυρώνει το επενδυτικό του δαιμόνιο. Πείθει τον ιδιοκτήτη του Μινιόν Άγγελο Σεραφειμίδη, άρτι αφιχθέντα από τις ΗΠΑ, να συνεταιριστούν και υιοθετούν πρωτοποριακές πρακτικές για να προσελκύσουν πελατεία.

Σύντομα ανοίγουν ένα ακόμη περίπτερο και λίγο αργότερα το πρώτο τους κατάστημα στα Χαυτεία. Μετά τον πόλεμο, δρομολογούν το μεγάλο άλμα, ανοίγοντας το 1944 το Μινιόν στην Πατησίων. Η συνεργασία δεν θα διαρκέσει πολύ, αφού ο Σεραφειμίδης αποφασίζει να επιστρέψει στην Αμερική και αποχωρεί από την εταιρεία.

«Πιο καλή η μοναξιά», σκέφτεται ο Γιώργακας και υλοποιεί βήμα-βήμα το μεγαλεπήβολο σχέδιό του. Ζητάει και παίρνει άδεια εξαγωγής ελληνικών και εισαγωγής ξένων προϊόντων, ενώ μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1950 θα αγοράσει ένα δεκαώροφο κτήριο πάντα κοντά στην Ομόνοια και λίγο μετά αγοράζει και το διπλανό του. Από την αρχή της δικτατορίας κιόλας, το Μινιόν είναι το μεγαλύτερο κατάστημα της Αθήνας, απολαμβάνοντας σημαντική κερδοφορία.

Τη δεκαετία του 1970 έχει πια μετατραπεί σε ένα τεράστιο σύγχρονο πολυκατάστημα, το μεγαλύτερο μεγάλο, όπως ανέφερε η σχετική διαφήμιση του. Το ελληνικό λιανεμπόριο στη Ελλάδα χάρη στο Μινιόν. Εμπορεύεται σε προσιτές τιμές από καρφίτσες και τρόφιμα μέχρι ηλεκτρονικά και αυτοκίνητα.

Το Μινιόν αλλάζει το λιανεμπόριο στην Ελλάδα 

Πρόκειται για το πρώτο κατάστημα στην Ελλάδα που καθιέρωσε τις ετήσιες εκπτώσεις , κατήργησε τα παζάρια θέτοντας καθορισμένες τιμές, καθιέρωσε τη διαφήμιση στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση, εγκατέστησε κυλιόμενες σκάλες, χρησιμοποίησε ηλεκτρονικούς υπολογιστές, εισήγαγε τη λίστα αγορών και τη λίστα γάμου και επιπλέον λειτουργούσε στις εγκαταστάσεις του κομμωτήριο , μπαρ, ακόμα και ταξιδιωτικό γραφείο. Στην εποχή ακμής του απασχολούσε χίλιους υπαλλήλους και διέθετε πάνω από 12.000 διαφορετικούς κωδικών προϊόντων.

Ξεχωριστό κεφάλαιο στη χριστουγεννιάτικη αγορά ήταν ο έκτος όροφος του κτηρίου που άνοιγε μόνο για την περίοδο των γιορτών και αποτελούσε χριστουγεννιάτικο παράδεισο για τα παιδιά. Η φωτογραφία με τον Άγιο Βασίλη ή με τα ευμεγέθη ζώα της ζούγκλας στο τελευταίο όροφο καθιέρωσε το ιστορικό κατάστημα ως υποχρεωτική στάση για ψώνια σε κάθε χριστουγεννιάτικη περίοδο. Μετά από αναμονή ενός ολόκληρου χρόνου ήρθε.
Ήρθε με τα μουσικής και πανηγυρικής πομπής. Ήρθε ο Άγιος Βασίλης με μαζορέτες που τον οδήγησαν στο μοναδικό χριστουγεννιάτικο γιορταστικό Μινιόν.

Η μεγάλη φωτιά τα Χριστούγεννα του 1980

Τρεις ώρες μετά τα μεσάνυχτα, το ξημέρωμα της 19ης Δεκεμβρίου, ξεσπούν ταυτόχρονα μεγάλες πυρκαγιές στο Μινιόν και τον Καντράντζο. Πρώτα ακούγονται εκρήξεις και τα πολυκαταστήματα τυλίγονται στις φλόγες μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, όπως περιέγραψαν αυτόπτες μάρτυρες. Η πυρκαγιά ξεκίνησε από τους υψηλότερους ορόφους, όπου βρίσκονταν τα πλέον εύφλεκτα υλικά, γεγονός που βεβαίωνε ότι επρόκειτο για εμπρησμό.

Η δύναμη των 38 οχημάτων και 135 ανδρών της Πυροσβεστικής, μαζί με όλους τους μαθητές της Πυροσβεστικής Σχολής που καταφθάνουν στο σημείο, είναι αδύνατον να αποτρέψει την καταστροφή. Οι φλόγες τύλιξαν τα κτήρια σε λίγα μόνο λεπτά, από το Μινιόν απομένει μόνο ο σκελετός του κτηρίου, ενώ ο  «Καντράντζος Σπορ» καταρρέει.

Η Πυροσβεστική υπολογίζει ότι οι ζημιές ανέρχονται στα 2 δισεκατομμύρια δραχμές. Σε άλλα τόσα, υπολογίζει μόνο το εμπόρευμα που χάθηκε ο Γιάννης Γεωργακάς, δηλώνοντας παράλληλα ότι το κατάστημα ήταν ασφαλισμένο μόνο για 200 εκατομμύρια δραχμές. Οι εμπρησμοί γίνονται αντικείμενο πολιτικής αντιπαράθεσης ανάμεσα στην τότε κυβέρνηση της Ν.Δ. και τον Ανδρέα Παπανδρέου.

Ακόμα και η τότε τρομοκρατική οργάνωση 17 Νοέμβρη παίρνει θέση καταγγέλλοντας σε προκήρυξή της τα γεγονότα ως «επιχειρησιακά, ασυντόνιστα, όχι κατάλληλα, προετοιμασμένα και πολιτικά επιβλαβή». Είχε προηγηθεί η ανακοίνωση ανάληψη ευθύνης από την νεοεμφανιζόμενη επαναστατική οργάνωση «Οκτώβρης 80» που ήταν παρακλάδι του ΕΛΑ. Στην προκήρυξή της, που ταχυδρομήθηκε στις εφημερίδες, δικαιολόγησε την επίθεση στα πολυκαταστήματα με τον εξής απίθανο ισχυρισμό.

« Κάθε επιχείρηση, έτσι και αυτές, στηρίζονται στην εκμετάλλευση των προλετάριων. Τα αφεντικά εκμεταλλεύονται την ανάγκη των προλετάριων να έχουν ένα εισόδημα για να ζήσουν και τους στριμώχνουν στο μεροκάματο, την αλλοτρίωση και τη μιζέρια.» Ο ΕΛΑ αποποιήθηκε την ευθύνη, δείχνοντας ως υπεύθυνους και καταγγέλλοντας άτομα που είχαν αποσχιστεί από τις γραμμές του μετά τη διάσπαση της οργάνωσης.

Το 1983 περνάει στα χέρια του κράτους αφού εντάχθηκε στις λεγόμενες προβληματικές επιχειρήσεις. Παρέμεινε ως τόσο στάσιμο σε μια εποχή όπου οι εξελίξεις ήτανε ραγδαίες, καθώς κάνουν την εμφάνισή τους τα πρώτα shop in shop καταστήματα που σύντομα θα άλλαζαν την εικόνα του λιανεμπορίου. Σε μια απέλπιδα προσπάθεια ο Γεωργακάς αποκτά ξανά το 1991 τον έλεγχο της επιχείρησης μαζί με μια ομάδα επιχειρηματιών.
Ένα χρόνο μετά όμως, καταπονημένος σωματικά και ψυχικά και σε προχωρημένη ηλικία στα 79 του αποφασίζει να αποχωρήσει πουλώντας το μερίδιό του. Το ΜΙΝΙΟΝ που πλέον αδυνατεί να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα αρχίζει να απευθύνεται σε ένα διαφοροποιημένο κοινό με ελαφρώς αυξημένες τιμές. Αδυνατώντας να ανταγωνιστεί τα πιο φθηνά καταστήματα και έχοντας να αντιμετωπίσει μια σειρά από δυσμενείς καταστάσεις όπως προβλήματα ρευστότητας, κακές σχέσεις με προμηθευτές, αλλά και την αποκάλυψη κυκλώματος εκβιασμών που λειτουργούσε στον ημιώροφο του κτηρίου, το θρυλικό κατάστημα βάζει οριστικά λουκέτο τον Ιανουάριο του 1998.

Το αντικαπνιστικό επίδομα

Ουσιαστικά η ένδοξη εποχή της επιχείρησης είχε ημερομηνία λήξης την 19η Δεκεμβρίου του 1980. Οι δράστες της τρομοκρατικής επίθεσης είχαν πλήξει βάναυσα τον καρπό τόσων θυσιών ενός ανθρώπου που, ως αντικαπνιστής, είχε θεσπίσει αντικαπνιστικό επίδομα, αλλά και επίδομα έγκαιρης προσέλευσης για το προσωπικό του. Το πρώτο ανέρχονταν σε αύξηση 50% του μισθού για έξι μήνες με ενυπόγραφη δέσμευση παύσης του καπνίσματος για τρία χρόνια και το δεύτερο ήταν ένα εβδομαδιαίο τσεκ 100 δραχμών για αγορές από το πολυκατάστημα.

Επιπλέον προσέφερε δώρα σε κάθε στέλεχος προσωπικά στην γιορτή του, ενώ είχε καθιερώσει μια γυάλα με κέρματα για όσους δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν το εισιτήριο του λεωφορείου. Τις εορταστικές περιόδους δε υποδεχόταν ο ίδιος τα παιδιά των πελατών μοιράζοντας σοκολάτες.

Το Μινιόν στον 21ο αιώνα

Το 1998 το «ΜΙΝΙΟΝ» κλείνει οριστικά και το ακίνητο περνάει στα χέρια της Elmec Sports της οικογενείας Φάις. Μετά την πώληση της Elmec στον όμιλο Folli Follie, το κατάστημα περνάει στην Folli Follie Holdings S.A. Η εταιρεία αρχικά επιχείρησε να νοικιάσει το κτήριο στο υπουργείο Περιβάλλοντος, αλλά μετά την αποτυχία του εγχειρήματος το 2012, άρχισε να προετοιμάζεται ώστε να το μετατρέψει σε κατάστημα, μια διαδικασία που σταμάτησε το 2018 όταν αποκαλύφθηκαν οι εικονικές πωλήσεις και τα ανύπαρκτα κέρδη του ομίλου. Η αξία του κτιρίου υπολογίστηκε το 2019 σε 25 εκατ. ευρώ. Το κτήριο ήταν εγκαταλελειμμένο για 20 χρόνια, ουσιαστικά κενό και είχε καλυφθεί εξωτερικά με ένα έργο ζωγραφικής. Το 2021 το κτήριο του Μινιόν βγήκε σε διαγωνισμό, στον οποίο πλειοδότησε η εταιρεία ανάπτυξης ακινήτων Dimand με προσφορά που ξεπέρασε τα 25 εκατ. ευρώ.

Πλήρης ημερών, μόχθων και επαίνων, ο Γιάννης Γεωργακάς έφυγε από τη ζωή το 2002 σε ηλικία 90 ετών, αφήνοντας πίσω του ένα κομμάτι νιότης εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων που χάρηκαν ή θυμήθηκαν τα νιάτα τους στο θρυλικό έκτο όροφο του πρωτοπόρου καταστήματος. Ένα κομμάτι που ως ανάμνηση αρνήθηκε να γίνει ήδη στάχτη στα αποκαΐδια του 1980.

Η επαναλειτουργία του

Το νέο Μινιόν πρόκειται να επαναλειτουργήσει την άνοιξη του 2025. Σύμφωνα με τα όσα έχουν γίνει γνωστά θα διαθέτει διαμερίσματα, γραφεία, εμπορικά καταστήματα, χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας.  Σε ό,τι αφορά τα σπίτια, η εταιρεία Dimand έχει εξασφαλίσει οικοδομική άδεια, βάσει της οποίας, το ένα από τα ακίνητα του συγκροτήματος του «Μινιόν», έκτασης 4.500 τ.μ., θα αξιοποιηθεί για τη δημιουργία 30-40 διαμερισμάτων. Θα είναι υψηλών προδιαγραφών, έκτασης από 60 έως 125 τ.μ., επιπλωμένα.

Οι κατοικίες θα βρίσκονται στο πλήρως ανακατασκευασμένο και αυτόνομο -φυσικά βιοκλιματικό- κτήριο στις Σατωβριάνδου και Δώρου, σε όλους τους ορόφους, και θα είναι υψηλών ποιοτικών προδιαγραφών.

Στο συγκρότημα θα αναπτυχθούν επίσης 6.500 τ.μ. γραφείων, 6.500 τ.μ. εμπορικών καταστημάτων, αλλά και 1.000 τ.μ. χώρων εστίασης και ψυχαγωγίας, δηλαδή εστιατόρια, καφέ, μπαρ, κ.ά.

Όπως έχει γίνει γνωστό στο ΜΙΝΙΟΝ θα φιλοξενούνται μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ, αλλά και κάποια από τα πιο γνωστά ονόματα του retail.

Και μια.. πινελιά νοσταλγίας, στους τοίχους του σύγχρονου Μινιόν, να θυμίζει στους μεγαλύτερους τις τις δόξες του πρώτου πολυκαταστήματος της Αθήνας.