«Ύστατο χαίρε» στον πάπα Φραγκίσκο - Ο ναός της Σάντα Μαρία υποδέχεται τον «Πάπα των φτωχών»

Ολοκληρώθηκε πριν από λίγο, το μεσημέρι του Σαββάτου (26/4), η ταφή του πάπα Φραγκίσκου, στον ναό της Σάντα Μαρία Ματζόρε, με τον «Πάπα των φτωχών» να περνά στην ιστορία.

Προηγήθηκε η κηδεία του Ποντίφικα στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου, που τελέστηκε σε κλίμα συγκίνησης. Μπροστά στα σκαλιά του Αγίου Πέτρου, κάτω από τον ουρανό της αιώνιας πόλης, παρουσία περίπου 250.000 πιστών -όσοι χωρούν στην αχανή ελλειπτική πλατεία- η ρωμαιοκαθολική Εκκλησία απέτισε τον ύστατο φόρο τιμής στον -επί 12ετία- ποιμενάρχη της.

Το φέρετρο από δρυ με το θνητό λείψανο του πάπα Φραγκίσκου βρέθηκε στην ειδική πλατφόρμα μπροστά από την Αγία Τράπεζα που είχε στηθεί για την περίσταση με φορά προς την πλατεία. Αριστερά και δεξιά από το φέρετρο πήραν θέση οι καρδινάλιοι της καθολικής Εκκλησίας και οι κοσμικοί επίσημοι, πρόεδροι, πρωθυπουργοί και βασιλείς που έχουν φτάσει στη Ρώμη για το ύστατο χαίρε στον Πάπα.

Εκτός από τον επικήδειο, που εκφώνησε ο καρδινάλιος Τζοβάνι Μπατίστα Ρε, προσευχές και στοχασμοί εκφωνήθηκαν στα γαλλικά, αραβικά, γερμανικά, πολωνικά και κινέζικα.

Αναγνώσθηκαν, επίσης αποσπάσματά από τις Πράξεις των Αποστόλων και από το κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο.

Οι πιστοί χειροκρότησαν και συγκινήθηκαν, ιδίως, κατά τις αναφορές του καρδινάλιου Ρε, στην ανθρωπιά, στην απλότητα, στην ουσιαστική προσφορά του Φραγκίσκου ως Αγίου Πατέρα των Καθολικών.

Τζιοβάνι Μπατίστα Ρε: «Ο Πάπας στάθηκε στο πλευρό των ασθενέστερων και εργάστηκε για την ειρήνη»

«Ευχαριστώ όλους τους διεθνείς ηγέτες που δείχνουν την αγάπη τους στον Πάπα», υπογράμμισε ο καρδινάλιος Τζοβάνι Μπατίστα Ρε, στην πλατεία του Αγίου Πέτρου.

«Το έργο του εκλιπόντα Ποντίφικα άγγιξε καρδιές και τις σκέψεις μας. Η τελευταία εικόνα που θα μείνει στην καρδιά μας είναι αυτή του Πάσχα, όταν ευλόγησε τους πιστούς και χαιρέτησε το πλήθος από το τζιπ πάπα μομπάιλ, παρά τα προβλήματα υγείας του.

Ακολούθησε το παράδειγμα του Καλού Ποιμένα, ο οποίος αγάπησε τόσο το ποίμνιό του, που του αφιέρωσε την ζωή του», πρόσθεσε ο καρδινάλιος.

Όπως τόνισε ο Τζοβάνι Μπατίστα Ρε, «ο Φραγκίσκος θέλησε να σταθεί στο πλευρό όλων, ιδίως όσων βρίσκονται σε δυσκολία, ξοδεύοντας όλη του την ενέργεια στους φτωχούς και ξεχασμένους. Ήταν γεμάτος ανθρωπιά και απευθύνθηκε και σε όσους είναι μακριά από την Εκκλησία». Διότι «για τον εκλιπόντα Ποντίφικα, η Εκκλησία πρέπει να διατηρεί διαρκώς τις πύλες της ανοικτές προς όλους».

Ο μεγαλύτερος σε ηλικία καρδινάλιος αναφέρθηκε με έμφαση στο πρώτο ταξίδι του πάπα, μετά την εκλογή του, στο νησί της Λαμπεντούζα «και στη συνέχεια στην επίσκεψή του στην Λέσβο, μαζί με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο και τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο».

Με γνώμονα, πάντα, την αλληλεγγύη και τη βοήθεια προς μετανάστες και πρόσφυγες, διότι, όπως έλεγε ο Φραγκίσκος, «ανήκουμε όλοι στην ίδια ανθρώπινη οικογένεια και κανείς δεν σώζεται μόνος του».

«Ο Φραγκίσκος ζητούσε πάντα ειρήνη, καλώντας σε μια έντιμη διαπραγμάτευση, διότι ο πόλεμος αποτελεί μόνο θάνατο και καταστροφή, αποτελεί πάντα μια ήττα», τόνισε τέλος ο Ιταλός γηραιός καρδινάλιος.

Πολιτικοί και θρησκευτικοί ηγέτες έδωσαν το «παρών»

Δεκάδες διεθνείς ηγέτες βρέθηκαν στην πλατεία του Αγίου Πέτρου για να πουν το «τελευταίο αντίο» στον πάπα Φραγκίσκο.

Στις θέσεις των επισήμων βρέθηκαν, μεταξύ άλλων, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, ο Γάλλος πρόεδρος Εμάνουελ Μακρόν, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Σε εξόχως τιμητική θέση κάθισε και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος. Ο προκαθήμενος της ορθοδοξίας είχε παραστεί και στην ενθρόνιση του Πάπα Φραγκίσκου το 2013. Με την πρωτοβουλία του να παραστεί και στην εξόδιο ακολουθία του Επισκόπου της Ρώμης, ο Βαρθολομαίος επικυρώνει μια περίοδο 12 χρόνων πρωτοφανούς προσέγγισης και συνεργασίας ανάμεσα στους δυο βασικούς «πνεύμονες» της χριστιανική πίστης.

Στην νεκρώσιμη ακολουθία χοροστάτησε ο Τζοβάνι Μπατίστα Ρε, ο μεγαλύτερος σε ηλικία από όλους τους καρδινάλιους, με απλούστερο και πιο σύντομο τελετουργικό σε σχέση με το παρελθόν, σύμφωνα με τις επιθυμίες του Ποντίφικα.

Χθες βράδυ (25/4), ο Καμεράριος της Καθολικής Εκκλησίας, Καρδινάλιος Κέβιν Φάρελ, που είναι και υπεύθυνος για την οργάνωση της κηδείας του Πάπα, επέβλεψε την τελετή σφράγισης του φερέτρου.

Η κηδεία τελέστηκε στον εξωτερικό χώρο της Πλατείας του Αγίου Πέτρου, συνεχίζοντας την παράδοση των προηγούμενων παπικών κηδειών, οι οποίες προσέλκυσαν χιλιάδες προσκυνητές στην πλατεία μπροστά από την Βασιλική.

Ο Καρδινάλιος Τζοβάνι Μπατίστα Ρε, ο κοσμήτορας του κολλεγίου των Καρδιναλίων που σύντομα θα είναι υπεύθυνος για την εκλογή Πάπα και το Κονκλάβιο, πρωτοστάτησε στη θεία λειτουργία και στη συνέχεια στην εξόδιο ακολουθία για τον μακαριστό Πάπα Φραγκίσκο. Η θεία λειτουργία εψάλη -κατά το τυπικό- στα λατινικά, στα ελληνικά εψάλη το τρισάγιο, ενώ χωρία διαβάστηκαν στα γερμανικά, τα αραβικά, τα πολωνικά, τα γερμανικά, τα πορτογαλικά και τα κινεζικά.

Το φέρετρο του Πάπα επιστράφηκε στη Βασιλική μετά τη Θεία Ευχαριστία, για την τελική ευλογία και την εξόδιο δέηση.

Η τελευταία πομπή στους δρόμους της Ρώμης

Στο τέλος της εξοδίου ακολουθίας, το φέρετρο του Πάπα μεταφέρθηκε με πομπή από τον περίβολο της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου, μέσω του ιστορικού κεντρικού Ρώμης, στη Βασιλική της Υπεραγίας Θεοτόκου (Σάντα Μαρία Ματζόρε - Santa Maria Maggiore), τον τελευταίο τόπο ταφής του.

Η πορεία πέρασε από το Καστέλ Σαν Άντζελο και από τη Βασιλική του Αγίου Ιωάννη Λατερανού, η οποία είναι ο καθεδρικός ναός της Ρώμης, πριν καταλήξει στον τόπο της ταφής, στη Βασιλική της Σάντα Μαρία Ματζόρε. Η διαδρομή σχεδιάστηκε έτσι ώστε να επιτρέψει στον μεγαλύτερο δυνατό αριθμό ανθρώπων να αποχαιρετίσουν τον Πάπα Φραγκίσκο.

Οι «απόβλητοι» της ζωής παρόντες στην ταφή

Μπορεί βασιλείς, πρόεδροι και πολιτικοί να βρέθηκαν σε προνομιακές θέσεις στην εξόδιο ακολουθία, αλλά μόνο μέλη της οικογένειας του Πάπα Φραγκίσκου είχαν το μεγάλο προνόμιο να βρίσκονται κοντά του την ώρα του ύστατου αποχαιρετισμού. Για τον μακαριστό Πάπα η οικογένειά του ήταν οι απόκληροι αυτής της ζωής. 

Σύμφωνα με την επιθυμία του Φραγκίσκου ομάδα από φυλακισμένους, άστεγους, διεμφυλικά άτομα και πρώην ιερόδουλες που στηρίζονταν από το Βατικανό, στάθηκαν στα σκαλιά της Βασιλικής της Σάντα Μαρία Ματζόρε για να καλωσορίσουν το φέρετρό του και να αποτίσουν τα σέβη τους. Σύμφωνα με τηn Αγία Έδρα, η πρωτοβουλία έρχεται να θυμίζει ότι «οι φτωχοί έχουν μια προνομιακή θέση στην καρδιά του Θεού».

Στη διαθήκη του, ο Πάπας καθόρισε τις επιθυμίες του ότι ο τάφος πρέπει να είναι στο έδαφος, απλός, χωρίς ιδιαίτερη διακόσμηση, φέροντας μόνο την επιγραφή: Franciscus. Πράγματι, η πλάκα είναι λευκή από μάρμαρο Λιγουρίας, τόπο καταγωγής των παππούδων του Πάπα, ενώ στον τοίχο πάνω από την πλάκα έχει αναρτηθεί ένας μαρμάρινος σταυρός, αντίγραφο του επιστήθιου σταυρού που έφερε ο Πάπας εν ζωή. 

Σύμφωνα με το Βατικανό, ο τάφος του Πάπα Φραγκίσκου θα είναι δημόσια προσβάσιμος από το πρωί της Κυριακής (27/4) και αναμένεται να γίνει πόλος έλξης χιλιάδων πιστών.

Οι θέσεις των επισήμων και το dress code

Όπως αναφέρει το Sky News, οι θέσεις των επισήμων καθορίστηκαν εκ των προτέρων, με τους αρχηγούς κρατών να κάθονται με αλφαβητική σειρά σύμφωνα με το γαλλικό αλφάβητο, με βάση το όνομα της χώρας τους. Αυτή είναι μια παράδοση, καθώς η γαλλική γλώσσα θεωρείται ιστορικά η γλώσσα της διπλωματίας.

Αυτό ισχύει για όλους, εκτός από τους προέδρους της Ιταλίας και της Αργεντινής, οι οποίοι έχουν τις καλύτερες θέσεις, επειδή ο Πάπας ζούσε στην Ιταλία και ήταν Αργεντινός.

Οι αρχιεπίσκοποι και οι επίσκοποι κάθισαν σε ειδικά διατεθειμένη θέση από τις 8.30 π.μ. (τοπική ώρα.)

Ο ενδυματολογικός κώδικας απαιτούσε από τους άνδρες να φορούν σκούρο κοστούμι με μαύρη γραβάτα και κουμπί του ίδιου χρώματος στο αριστερό πέτο του σακακιού, όπου μπορούν να τοποθετηθούν μόνο τα παράσημα του Βατικανού, ενώ επιτρεπόταν να φορούν λευκά πουκάμισα.

Από την άλλη, οι γυναίκες έπρεπε να φορούν μαύρα μακριά φορέματα, γάντια και πέπλο. Το μόνο κόσμημα που επιτρεπόταν να φορούν είναι ένα κολιέ από μαργαριτάρια.

Οι πατριάρχες και οι καρδινάλιοι έπρεπε να φορούν τις λευκές δαμασκηνές μίτρες τους, ενώ οι αρχιεπίσκοποι και οι επίσκοποι, το άμισο, το ράσο, τη ζώνη και την κόκκινη στολή.

Δρακόντεια μέτρα ασφαλείας

Τα μέτρα για την κηδεία του πάπα Φραγκίσκου υπήρξαν δρακόντεια. Τοποθετήθηκαν κιγκλιδώματα εντός και εκτός της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου, για την ομαλή ροή του πλήθους, αυξήθηκαν οι έλεγχοι ασφαλείας και διανεμήθηκαν μπουκάλια με νερό λόγω ζέστης.

Ακόμα, αναπτύχθηκαν υπερσύγχρονα συστήματα ασφαλείας στη Ρώμη και στον εναέριο χώρο της, όπως αντι-drone εξοπλισμός, ζώνη απαγόρευσης πτήσεων με μαχητικά αεροσκάφη και συστήματα παρεμβολών. Μονάδες αντιτρομοκρατίας και αντιμετώπισης δολιοφθοράς επίσης βρίσκονταν στην περιοχή.

Η περιοχή της Βασιλικής θα περιπολείται από περισσότερους από 2.000 αστυνομικούς μέχρι και την ολοκλήρωση του Κονκλάβιου που αναμένεται στις αρχές του επόμενου μήνα για την εκλογή νέου Πάπα. Τους συνδράμουν 400 τροχονόμοι που θα διαχειριστούν την κυκλοφορία των διπλωματικών αποστολών.