Κυριάκος Πιερρακάκης: Τα 6 μεγάλα «στοιχήματα» του νέου «τσάρου» της οικονομίας

Μεγάλες κα καυτές προκλήσεις σε όλο το φάσμα της οικονομίας με ισχυρό αποτύπωμα σε νοικοκυριά, επιχειρήσεις, ανάπτυξη και δημόσια οικονομικά καλείται να αντιμετωπίσει ο νέος υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης εν μέσω κρίσιμων διαβουλεύσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, εμπορικού πολέμου και αβεβαιοτήτων στο διεθνές σκηνικό.

Οι χειρισμοί και οι κινήσεις του επικεφαλής του οικονομικού επιτελείου θα κρίνουν τις εξελίξεις σε πεδία με σημαντικό πολιτικό και κοινωνικό αντίχτυπο όπως η μείωση του φορολογικού βάρους και η ενίσχυση των εισοδημάτων. Η εξίσωση που καλείται να λύσει ο νέος υπουργός είναι ο συνδυασμός ενός πακέτου με αισθητές φορο-ελαφρύνσεις για τη μεσαία τάξη και αυξήσεις αποδοχών με τη διατήρηση της δημοσιονομικής εξυγίανσης και τη ταχεία αποκλιμάκωση του χρέους. Επίσης ζητούμενο είναι η προώθηση μεταρρυθμίσεων στη δημόσια διοίκηση, και δραστικών παρεμβάσεων στο παραγωγικό ιστό και η τόνωση των επενδύσεων που αποτελούν κινητήρια δύναμη για υψηλούς ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης.

Αναλυτικότερα τα ανοιχτά μέτωπα που πρέπει να κλείσει ο νέος υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών είναι:

«Κλείδωμα» έξτρα εσόδων για φοροελαφρύνσεις

To ύψος των πρόσθετων εισπράξεων του δημοσίου από τον περιορισμό της φοροδιαφυγής θα κρίνουν το είδος και την έκταση των σχεδιαζόμενων παρεμβάσεων στη φορολογική κλίμακα για το κούρεμα των φόρων στα μεσαία εισοδήματα. Όσο πιο γρήγορα «τρέξουν» η ενίσχυση και η επέκταση των ηλεκτρονικών συναλλαγών στην αγορά και η αναβάθμιση του ελεγκτικού οπλοστασίου τόσο θα μεγαλύτερο θα είναι το «ταμειακό μαξιλάρι» για την μείωση του φορολογικού βάρους. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα το ποσό αναμένεται να κλειδώσει το Φθινόπωρο με βάση τις επιδόσεις του φορολογικού μηχανισμού με τη κυβέρνηση να βάζει το πήχη πάνω από τα 2 δισ. ευρώ.

«Άνοιγμα βεντάλιας» παροχών με τη ρήτρα για τις αμυντικές δαπάνες

Με τις διαβουλεύσεις στην ΕΕ για την οριστικοποίηση του πλαισίου λειτουργίας και των κριτηρίων για την εξαίρεση των δαπανών για εξοπλιστικά προγράμματα από το έλλειμα και την οροφή για το ποσοστό αύξησης των πρωτογενών δαπανών που θέτει το Σύμφωνο Σταθερότητας να βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη ο στρατηγικός στόχο της κυβέρνησης είναι η ρήτρα διαφυγής να απελευθερώσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο δημοσιονομικό χώρο για την ενίσχυση και τον εμπλουτισμό του πακέτου κοινωνικών με ισχυρότερες παρεμβάσεις στη φορολογία αλλά και μέτρα για την αύξηση των εισοδημάτων.

Η διαπραγματευτική γραμμή προβλέπει κοινή εφαρμογή της ρήτρας διαφυγής για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ συμπεριλαμβανομένων και αυτών με υψηλές αμυντικές δαπάνες η Ελλάδα που ξοδεύει για εξοπλισμό σχεδόν το 3% του ΑΕΠ, ένα από τα υψηλότερα ποσοστά μεταξύ των κρατών μελών του ΝΑΤΟ.

Επίσης η ελληνική πλευρά θέλει το όριο για τις πρόσθετες δαπάνες που δεν θα προσμετρώνται στο έλλειμα του προϋπολογισμού και στην αύξηση των πρωτογενών δαπανών να καθορίζεται με βάση το μέσο ευρωπαϊκό όρο. Με τα σημερινά δεδομένα εκτιμάται ότι η Ελλάδα θα έχει περιθώριο να αυξάνει τις δαπάνες για την άμυνα σε ποσοστό 0,5%-1% ετησίως ενώ σύμφωνα με τις προβλέψεις του προϋπολογισμού οι δαπάνες για τα εξοπλιστικά προγράμματα θα αυξηθούν κατά περίπου 900 εκατ. ευρώ το 2025, κατά 500 εκατ. ευρώ το 2026 και κατά 150 εκατ. ευρώ το 2027 με το συνολικό κονδύλι να κινείται στη περιοχή των 2 δισ. ευρώ.

Περαιτέρω ενίσχυση εισοδημάτων

Μία από τις βασικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης είναι η αύξηση του κατώτατου μισθού στον ιδιωτικό τομέα που θα συμπαρασύρει τις αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων και του μέσου μισθού των εργαζομένων. Στόχος είναι ο κατώτατος μισθός να αυξηθεί από τα 830 ευρώ που είναι σήμερα σε 950 ευρώ το 2027 και ο μέσος μισθός από 1.250 ευρώ σε 1.500 ευρώ.

Διατήρηση υψηλών ρυθμών ανάπτυξης

Σύμφωνα με τις προβλέψεις η μεγέθυνση της οικονομίας θα επιταχυνθεί φέτος στο 2,3% από 2,2% το 2024 υπό την προϋπόθεση της αύξησης των επενδύσεων, τις υψηλές εισπράξεις από το τουρισμό και την εκπλήρωση των προαπαιτούμενων για την εκταμίευση των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης. Εκτιμάται ότι οι επενδύσεις εκτιμάται ότι θα αυξηθούν κατά 8,4% ενώ κονδύλια άνω των 14 δισ. ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) και το Ταμείο Ανάκαμψης.

Πέραν του γεγονότος για την υλοποίηση των παραπάνω απαιτούνται γρήγορες, συντονισμένες και αποτελεσματικές κινήσεις η πορεία της οικονομίας περιβάλλονται από τους κινδύνους με τις γεωπολιτικές κρίσεις στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, οι οποίες ενδέχεται να επιβαρύνουν το οικονομικό κλίμα παγκοσμίως και να φρενάρουν την αναπτυξιακή δυναμική της χώρας.

Υποχώρηση του πληθωρισμού

Στόχος είναι ο ρυθμός αύξησης του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή να επιβραδυνθεί στο 2,1% από το 2,7% πέρυσι, πράγμα που θα εξαρτηθεί από την κινητοποίηση των θεσμικών οργάνων ελέγχου στην αγορά για το χτύπημα φαινομένων κερδοσκοπίας, εναρμόνισης τιμών και ολιγοπωλιακών καταστάσεων αλλά και από τους εξωτερικούς παράγοντες, όπως η αποκλιμάκωση των γεωπολιτικών εντάσεων και η σταθερότητα στις τιμές της ενέργειας και των πρώτων υλών.

Δημοσιονομική πειθαρχία και αποκλιμάκωση χρέους

Πλοηγός των παρεμβάσεων στο τομέα των δαπανών και των εσόδων οικονομία είναι η αυστηρή τήρηση των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας για ανώτατο όριο αύξησης πρωτογενών δαπανών 3,7% ετησίως και η διασφάλιση μόνιμων υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων στη περιοχή του 2,4% του ΑΕΠ προκειμένου να διατηρηθεί ο υψηλός βαθμός εμπιστοσύνης των αγορών και των επενδυτών στην ελληνική οικονομία και να συνεχιστεί η ραγδαία μείωση του δημόσιου χρέους. Σημειώνεται ότι στόχος είναι το χρέος να πέσει το 2025 στο 147,5% της ΑΕΠ από 153,7% φέτος.