Κατώτατος μισθός: Το σενάριο για τη νέα αύξηση, «αγκάθι» οι εργοδότες - αρνητές αυξήσεων και 3ετιών

Οκτώ μήνες απομένουν ώστε οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα που λαμβάνουν τις κατώτατες απολαβές να δουν τη νέα αύξηση στον κατώτατο μισθό. Το τελικό ποσό αύξησης μπορεί να ορίζεται αυστηρά κατόπιν των ζυμώσεων μεταξύ των κοινωνικών εταίρων, όμως από στις πρώτες συζητήσεις του οικονομικού επιτελείου δίνεται η κατεύθυνση για μια αύξηση που θα κινείται στην περιοχή των 40 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι ο σημερινός μικτός μισθός των 830 ευρώ θα φτάσει στα 870, ώστε οι εργαζόμενοι να λαμβάνει στο χέρι περίπου 726 ευρώ. Αυτό που υποστηρίζεται είναι ότι για να φτάσει μέχρι το 2027 ο κατώτατος στα 950 ευρώ θα πρέπει να γίνουν τουλάχιστον τρεις αυξήσεις των 40 ευρώ.

Για να φτάσουμε, όμως, στην αύξηση του κατώτατου μισθού θα πρέπει να ακολουθηθεί μια συγκεκριμένη διαδικασία. Το πρώτο βήμα πραγματοποιείται από την Επιτροπή Συντονισμού της διαβούλευσης, η οποία αποστέλλει στα εμπλεκόμενα μέρη πρόσκληση προκειμένου να κάτσουν στο τραπέζι του διαλόγου. Η τριμελής Επιτροπή Διαβούλευσης (Πρόεδρος Ο.ΜΕ.Δ., εκπρόσωπος υπουργού Οικονομικών και εκπρόσωπος του υπουργού Εργασίας), θα πρέπει να στείλει έγγραφη πρόσκληση προς εξειδικευμένους επιστημονικούς ερευνητικούς και λοιπούς φορείς, μεταξύ των οποίων, η Τράπεζα της Ελλάδος, η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, ο Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ), το Ινστιτούτο Εργασίας της Γ.Σ.Ε.Ε./ΑΔΕΔΥ (ΙΝΕ−Γ.Σ.Ε.Ε.), το Ινστιτούτο ΙΜΕ−Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε., το Ινστιτούτο Βιομηχανικών και Οικονομικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), το Ινστιτούτο του ΣΕΤΕ (ΙΝΣΕΤΕ), το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), ο Οργανισμός Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ), το Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου (ΙΝ. ΕΜ.Υ. ΕΣΕΕ).

Στη συνέχεια οι ερευνητικοί φορείς θα πρέπει να καταρτίσουν την έκθεση για την αξιολόγηση του ισχύοντος νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου με εκτιμήσεις για την προσαρμογή τους στις επίκαιρες οικονομικές συνθήκες. Ακολούθως, θα πρέπει να υποβληθούν οι προτάσεις από τους επιστημονικούς φορείς για την αναμόρφωση του κατώτατου μισθού. Στο αμέσως επόμενο στάδιο η Επιτροπή Διαβούλευσης δημιουργεί τον φάκελο με τις εκθέσεις των εξειδικευμένων ερευνητικών φορέων και των παραγόντων διαφοροποίησης του κατωτάτου μισθού και ημερομισθίου και τον στέλνει στους εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων, ΓΣΕΕ, Σ.Ε.Β., Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε., Ε.Σ.Ε.Ε., Σ.Ε.Τ.Ε. ώστε να εκφράσουν γνώμη, με υποβολή υπομνήματος και τεκμηρίωσης για την αναπροσαρμογή του ισχύοντος νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου.

Μέσα στο επόμενο τετράμηνο θα πρέπει τα υπομνήματα των διαβουλευόμενων να σταλούν στους υπόλοιπους εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων, με πρόσκληση για προφορική διαβούλευση σε σχέση με την τυχόν αναπροσαρμογή του εκάστοτε ισχύοντος νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου, ενώ λίγες εβδομάδες μετά διαβιβάζονται όλα τα υπομνήματα και η τεκμηρίωση των διαβουλευομένων, όπως επίσης και η έκθεση των εξειδικευμένων επιστημονικών και ερευνητικών φορέων στο Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) προς σύνταξη Σχεδίου Πορίσματος Διαβούλευσης.

Το Σχέδιο Πορίσματος Διαβούλευσης σχετικά με τις δυνατότητες προσαρμογής του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και νομοθετημένου ημερομισθίου θα πρέπει να περιέχει ιδίως τη συστηματική καταγραφή των προτάσεων των διαβουλευομένων κοινωνικών εταίρων, τα σημεία συμφωνίας τους, τεκμηρίωση ως προς την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και της αγοράς εργασίας και τους παράγοντες που επιδρούν στον καθορισμό του προτεινόμενου νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου. Μόλις το Σχέδιο του Πορίσματος Διαβούλευσης «κλειδώσει» υποβάλλεται στον υπουργό Οικονομικών και τον υπουργό Εργασίας.

Τότε ο υπουργός Εργασίας θα εισηγηθεί στο υπουργικό Συμβούλιο, τον νέο κατώτατο μισθό υπαλλήλων και το κατώτατο ημερομίσθιο των εργατοτεχνιτών, λαμβάνοντας υπόψη το Πόρισμα Διαβούλευσης, όπως αυτό υποβλήθηκε και συντάχθηκε.

Ένας στους πέντε παίρνει λιγότερα από τον κατώτατο μισθό

Την ίδια στιγμή, φυσικά, στο κυβερνητικό επιτελείο υπάρχει έντονος προβληματισμός για τα στοιχεία που απορρέουν από τους ελέγχους της Ανεξάρτητης Αρχής Επιθεώρησης Εργασίας. Από τους ελέγχους προκύπτει ότι το 24,44% των επιχειρήσεων που ελέγχθηκαν δεν κατέβαλε το νόμιμα θεσμοθετημένο κατώτατο μισθό ή και τις τριετίες, με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να μη λαμβάνουν τις αυξήσεις που θα έπρεπε, μετά την απόφαση του υπουργείου Εργασίας για αύξηση 6,41% από την 1η Απριλίου και το πρόωρο «ξεπάγωμα» των τριετιών.

Υπενθυμίζεται ότι επί των νόμιμων ελάχιστων αμοιβών προστίθενται από 1/1/2024 οι προσαυξήσεις από την προϋπηρεσία που είχαν οι εργαζόμενοι ως το 2012. Έτσι για κάθε τριετία προϋπηρεσίας που συμπληρώνεται από 1 Ιανουαρίου 2024 και μετά οι εργαζόμενοι λαμβάνουν προσαύξηση 10% και συνολικά σε ποσοστό 30% για προϋπηρεσία εννέα ετών και άνω. Για τους εργατοτεχνίτες, με εξαρτημένη σχέση εργασίας η προσαύξηση ανέρχεται σε ποσοστό 5% για κάθε τριετία προϋπηρεσίας και συνολικά 30% για προϋπηρεσία 18 ετών και άνω.

Το «σαφάρι» ελέγχων της επιθεώρησης εργασίας έγινε με στοχευμένες παρεμβάσεις σε χώρους δουλειάς όπου παραδοσιακά παρατηρούνται τέτοιου τύπου παραβάσεις, ενώ ο «χάρτης» των ελεγχόμενων διαμορφώθηκε σε μεγάλο βαθμό και από τους προελέγχους που πραγματοποιήθηκαν από το σύστημα «Εργάνη». Οι «ράμπο» της ανεξάρτητης αρχής διαπίστωσαν ότι από τις 1.170 επιχειρήσεις που ελέγχθηκαν και τους 8.518 εργαζόμενους, 286 επιχειρήσεις δεν κατέβαλαν τις νομοθετημένες αποδοχές σε 1.949 εργαζόμενους που απασχολούνταν σε αυτές, ενώ οι αμοιβές τους ήταν κάτω και από τον κατώτατο μισθό και χωρίς τις προβλεπόμενες προσαυξήσεις προϋπηρεσίας (τριετίες).