Καταπατημένα Δημοσίου: «Στο ρελαντί» οι αιτήσεις για εξαγορά - Πώς αποκτάτε νόμιμους τίτλους

Ισχνό είναι μέχρι στιγμής το ενδιαφέρον για την εξαγορά 90.000 καταπατημένων εκτάσεων του δημοσίου από ιδιώτες, γεγονός που αποδίδεται στις δαιδαλώδεις διαδικασίες, στη πληθώρα των παραστατικών αλλά και στο χαλαρό χρονοδιάγραμμα. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι στιγμής στη ψηφιακή πλατφόρμα έχουν υποβληθεί περίπου 4.000 αιτήσεις, για 100 από τις οποίες έχει ολοκληρωθεί διαδικασία με το δημόσιο να εισπράττει 10 εκατ. ευρώ ενώ οι υπόλοιπες βρίσκονται σε εκκρεμότητα.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις αρμοδίων παραγόντων οι ρυθμοί υποβολής των αιτήσεων θα αυξάνονται όσο πλησιάζουμε στις καταληκτικές προθεσμίες που είναι η 30ή Σεπτεμβρίου και 31η Οκτωβρίου του 2025 ανάλογα με την περιοχή που βρίσκονται τα ακίνητα.

Όσοι θέλουν να αποκτήσουν νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας στις καταπατημένες εκτάσεις του δημοσίου με την υποβολή της αίτησης πληρώνουν παράβολο 300 ευρώ το οποίο συμψηφίζεται με το τίμημα εξαγοράς ή επιστρέφεται εφόσον η αίτηση απορριφθεί.

Επίσης η αίτηση θα πρέπει να συνοδεύεται μεταξύ άλλων από τα ακόλουθα δικαιολογητικά:

• Τοπογραφικό διάγραμμα.
• Αεροφωτογραφίες είτε του έτους 1992 ή προγενέστερες ή του 1982 ανάλογα με την περίπτωση.
• Φύλλο προσδιορισμού της αντικειμενικής αξίας οικοπέδου η γηπέδου.
• Βεβαίωση όρων δόμησης.
• Οικοδομική άδεια εφόσον αυτή υπάρχει.
• Απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος.
• Πράξη προσδιορισμού ΕΝΦΙΑ των τελευταίων 5 ετών.

Επισημαίνεται ότι για την επιτάχυνση των διαδικασιών καταργήθηκαν όροι και δικαιολογητικά και δόθηκε πίστωση χρόνου για την κάλυψη ελλείψεων στα παραστατικά. Ειδικότερα δεν απαιτείται ύπαρξης κτίσματος για την υποβολή της αίτησης και η προσκόμιση αεροφωτογραφιών ενώ ορίστηκε περιθώριο 10 ημερών για την ενημέρωση του αιτούντος σε περίπτωση που λείπουν δικαιολογητικά.

Πότε βγαίνει το πιστοποιητικό αποδοχής

Μετά την υποβολή της αίτησης και στην περίπτωση που εγκριθεί από την αρμόδια επιτροπή εντός 5 ημερών εκδίδεται πιστοποιητικό αποδοχής το οποίο κοινοποιείται στον αιτούντα και περιλαμβάνει τη περιγραφή του εξαγοραζόμενου ακινήτου (εμβαδόν και όρια), τα στοιχεία του αιτούντος, το τίμημα εξαγοράς καθώς και το ποσό της εφάπαξ και τμηματικής καταβολής.

Με βάση το ισχύον νομοθετικό καθεστώς εξαγορά ακινήτων του Δημοσίου μπορεί να γίνει εφόσον ο ιδιώτης έχει στην κατοχή του το ακίνητο τουλάχιστον για 30 χρόνια ή αν υπάρχουν τίτλοι αγοράς ή ιδιοκτησίας και κτίσματα προ του 1992. Επίσης με κατοχή τουλάχιστον 40 χρόνια εφόσον υπάρχει κτίσμα (που αποτελεί και μοναδική κατοικία ή εμπορική εκμετάλλευση –πχ βιοτεχνία- του ιδιώτη) πριν από το 1982. Ο ιδιώτης μπορεί να αποκτήσει τίτλους ιδιοκτησίας μέχρι ένα άρτιο οικόπεδο (για εντός σχεδίου) ή 10 στρέμματα γης (για εκτός σχεδίου). Προβλέπονται όμως και περιπτώσεις που οι ιδιώτες θα μπορούν να λάβουν και ακόμα μεγαλύτερες εκτάσεις (πχ 20 στρέμματα ή τυχόν μικρό υπόλοιπο που απομένει ανεκμετάλλευτο ενώ μπορούν να εξαγοράσουν και ακίνητα που περιλαμβάνουν (όχι παραπάνω όμως από το 20% της συνολικής επιφάνειας) σε εκτάσεις χαρακτηρισμένες ως δασικές ή natura, υπογράφοντας ταυτόχρονα και ρήτρα προστασίας τους.

Ως τίμημα εξαγοράς ορίζεται η αντικειμενική αξία του ακινήτου μετά των κτισμάτων του και εξοφλείται είτε εφάπαξ με έκπτωση 10%, ή τμηματικά σε έως 60 άτοκες μηνιαίες δόσεις με ελάχιστο ποσόν τα 100 ευρώ μηνιαίως.

Οι εκπτώσεις

Στο τίμημα προβλέπονται οι ακόλουθες εκπτώσεις:

- Για κατοχή πάνω από τα τουλάχιστον 30 ή 40 χρόνια μείωση κατά 1% ανά έτος. Για παράδειγμα, για 90 χρόνια κατοχή η έκπτωση ανέρχεται σε 50%.

- Εάν ο αιτών είναι άτομο με αναπηρία 80% και άνω, ή και εάν είναι πρόσωπο που φιλοξενεί περισσότερο από ένα έτος ή επιβαρύνεται φορολογικά από πρόσωπα με την ανωτέρω ιδιότητα με ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή ετήσιο οικογενειακό εισόδημα έως 60.000 ευρώ η μείωση ορίζεται σε 30%.

-Για αναπηρία 67%-79% παρέχεται έκπτωση 20%.

-Για πολύτεκνους η έκπτωση ανέρχεται σε 20% εφόσον το ετήσιο ατομικό τους εισόδημα είναι έως 40.000 ευρώ, ή το ετήσιο οικογενειακό έως 80.000 ευρώ.

- Για τρίτεκνους που το ετήσιο ατομικό εισόδημα δεν ξεπερνά τα 25.000 ευρώ ή τα 40.000 το ετήσιο οικογενειακό η μείωση ορίζεται σε 15%, για μονογονεϊκές οικογένειες 15%, για μακροχρόνιους ανέργους 15% και για δικαιούχους του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος – ΚΕΑ 20%.

-Για κτίσμα που βρίσκεται εντός του ακινήτου και αποτελεί την κύρια και μοναδική κατοικία του αιτούντος έκπτωση 20%.

- Για ακίνητο που καλύπτει τις στεγαστικές ανάγκες του αιτούντα ή του αρχικού δικαιοπαρόχου ως αποτέλεσμα μαζικής εγκατάστασης πληθυσμιακών ομάδων πριν το 1964. Σε αυτή την περίπτωση το τίμημα αντιστοιχεί στο 20% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.

Σε περίπτωση που το τίμημα εξαγοράς δεν εξοφληθεί εφάπαξ ή δεν καταβληθεί η πρώτη δόση, δεν εκδίδεται απόφαση εξαγοράς και η υπόθεση τίθεται στο αρχείο ενώ αν ο αιτών δεν διατηρήσει την κύρια και μοναδική του κατοικία ή την άσκηση της δραστηριότητας για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 5 ετών από την έκδοση της απόφασης εξαγοράς τότε επέρχεται η αυτοδίκαιη λήξη ισχύος.