«Καμπανάκι» επιστημόνων για την ραγδαία βύθιση της Αλεξάνδρειας που... χάνουμε

Σε μια άκρως ανησυχητική διαπίστωση προχώρησαν οι επιστήμονες για την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου καθώς, σύμφωνα με μια καινούργια μελέτη, η πόλη καταρρέει λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας.

Σύμφωνα με την έκθεση που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Earth's Future, τα κτίρια της παραθαλάσσιας πόλης που ίδρυσε ο Μέγας Αλέξανδρος καταρρέουν κατά μήκος του παραλιακού μετώπου. Ο ρυθμός μάλιστα έχει αυξηθεί από περίπου 1 ανά έτος σε 40 ανά έτος.

Τα τελευταία 20 χρόνια, 280 κτίρια στη μεσογειακή πόλη έχουν καταρρεύσει λόγω της διάβρωσης των ακτών, ενώ 7.000 ακόμη κινδυνεύουν να καταρρεύσουν στο μέλλον, σύμφωνα με την μελέτη. Μόνο μεταξύ του 2014 και του 2020, 86 κτίρια κατέρρευσαν εντελώς και 201 εν μέρει σε όλη την πόλη, με αποτέλεσμα 85 θανάτους, αναφέρει το LiveScience.

«Είμαστε μάρτυρες της σταδιακής εξαφάνισης ιστορικών παράκτιων πόλεων, με την Αλεξάνδρεια να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Αυτό που κάποτε φαινόταν σαν μακρινός κλιματικός κίνδυνος είναι τώρα παρούσα πραγματικότητα», προειδοποιεί ο συν-συγγραφέας της μελέτης Essam Heggy, επιστήμονας υδάτων στη Σχολή Μηχανικών Viterbi του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας.

Η κατάρρευση των παράκτιων κτιρίων είναι αποτέλεσμα της ανόδου της στάθμης της θάλασσας και της επακόλουθης διείσδυσης του θαλασσινού νερού στο έδαφος κάτω από την πόλη.

Καθώς το νερό εισβάλλει όλο και πιο βαθιά στην ενδοχώρα, λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας, αυξάνει τα επίπεδα των υπόγειων υδάτων κάτω από τα κτίρια και άλλες υποδομές, και διαβρώνει το έδαφος. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε βύθιση του εδάφους, γεγονός που καθιστά τα κτίρια ασταθή με κίνδυνο την ενδεχόμενη κατάρρευσή τους. Επιπρόσθετα, το θαλασσινό νερό διαβρώνει τον χαλύβδινο οπλισμό των θεμελίων των κτιρίων, αποδυναμώνοντάς περαιτέρω τις κατασκευές.

Η ακτογραμμή υποχωρεί κατά δεκάδες μέτρα

Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά οι επιστήμονες της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA) των ΗΠΑ, η μέση παγκόσμια στάθμη της θάλασσας έχει αυξηθεί κατά 20 έως 23 εκατοστά από το 1880, ενώ μόνο από το 1993 υπάρχει αύξηση κατά 10 εκατοστά. «Η μελέτη μας αμφισβητεί την κοινή παρανόηση ότι θα πρέπει να ανησυχούμε μόνο όταν η στάθμη της θάλασσας αυξηθεί κατά ένα μέτρο», δηλώνει ο Heggy. «Αυτό που δείχνουμε είναι ότι οι ακτογραμμές παγκοσμίως, ειδικά οι μεσογειακές που είναι παρόμοιες με αυτές της Καλιφόρνια, ήδη αλλάζουν και προκαλούν καταρρεύσεις κτιρίων με πρωτοφανή ρυθμό».

Στη μελέτη, οι ερευνητές χαρτογράφησαν τα κτίρια που κατέρρευσαν γύρω από την Αλεξάνδρεια μεταξύ 2001 και 2021 και συνέκριναν δορυφορικές εικόνες από το 1974 έως το 2021 με χάρτες της πόλης από το 1887, το 1959 και το 2001 για να προσδιορίσουν την άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Χρησιμοποιώντας αυτά τα δεδομένα, διαπίστωσαν ότι η Αλεξάνδρεια έχει δει την ακτογραμμή της να μετακινείται προς την ενδοχώρα κατά δεκάδες μέτρα τις τελευταίες δεκαετίες, ενώ σε ορισμένες περιοχές παρατηρείται διάβρωση του εδάφους έως και 24 με 36 μέτρα ετησίως.

Οι ερευνητές ανέλυσαν επίσης χημικά ισότοπα στα εδάφη για να προσδιορίσουν τον βαθμό διάβρωσης του εδάφους. «Η ανάλυση των ισοτόπων αποκάλυψε ότι τα κτίρια καταρρέουν από κάτω προς τα πάνω, καθώς η διείσδυση του θαλασσινού νερού διαβρώνει τα θεμέλια και αποδυναμώνει το έδαφος», σημειώνει ο συν-συγγραφέας της μελέτης Ibrahim Saleh, επιστήμονας ακτινοβολίας εδάφους στο Πανεπιστήμιο της Αλεξάνδρειας. «Δεν είναι τα ίδια τα κτίρια, αλλά το έδαφος κάτω από αυτά που επηρεάζεται».

Ωστόσο, προκειμένου να προστατευτούν οι παράκτιες πόλεις που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν, οι ερευνητές προτείνουν την κατασκευή αμμόλοφων και άλλων φραγμάτων κατά μήκος της ακτής, ανύψωση των κτιρίων και μετεγκατάσταση των ανθρώπων που ζουν στις περιοχές με τον υψηλότερο κίνδυνο.