Ιλαρά: Τρία τα επιβεβαιωμένα κρούσματα στην Ελλάδα – Έρχονται νέα μέτρα από ΕΟΔΥ
Σε επιφυλακή βρίσκονται οι υγειονομικές αρχές, καθώς τρία άτομα εντοπίστηκαν με ιλαρά και ακόμη δύο διερευνώνται ως «ύποπτα κρούσματα» στη χώρα, την ώρα που βρίσκεται σε εξέλιξη επιδημική έξαρση σε πολλές χώρες της Ευρώπης.
Σε έκτακτη σύσκεψη που έγινε στον ΕΟΔΥ την Παρασκευή 2/2 για τη νόσο, συζητήθηκε το σχέδιο δράσης με τις παρεμβάσεις που χρειάζεται να γίνουν σε ένα ενδεχόμενο νέο κύμα.
Μάλιστα -ίσως και εντός της ημέρας- ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας αναμένεται να ανακοινώσει μέτρα για την αύξηση των εμβολιασμών με σκοπό να χτιστεί ένα τείχος προστασίας.
Την κινητοποίηση των υγειονομικών αρχών προκάλεσε ο εντοπισμός δύο επιβεβαιωμένων κρουσμάτων ιλαράς στην Κρήτη και ενός ακόμη στη Βόρεια Ελλάδα και μάλιστα σε περιοχές στις οποίες υπάρχει χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη.
Συναγερμός στην Ευρώπη - Ραγδαία αύξηση κρουσμάτων ιλαράς
Να σημειωθεί πως εντός του 2023 έχουν εντοπιστεί στην Ευρώπη 30.000 κρούσματα ιλαράς, σε σύγκριση με τους σχεδόν 1.000 ανθρώπους που μολύνθηκαν κατά τη διάρκεια του 2022. Πρόκειται για αύξηση, κατά τριάντα φορές.
Βάσει των στοιχείων του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC), έξαρση υπάρχει στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε άλλες χώρες, ενώ ο συνολικός αριθμός των κρουσμάτων στην ΕΕ/ΕΟΧ αυξάνεται σταθερά από τον Ιούνιο του 2023. Λαμβάνοντας υπόψη τη μη βέλτιστη εμβολιαστική κάλυψη στην πλειονότητα των χωρών όσον αφορά στη 2η δόση (<95%), το Κέντρο, προειδοποιεί ότι αναμένονται περισσότερα κρούσματα τους επόμενους μήνες.
Συστάσεις εμβολιασμού για παιδιά και ενήλικες
Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, το εμβόλιο ιλαράς, παρωτίτιδας, ερυθράς (MMR) χορηγείται σε 2 δόσεις, μετά τους πρώτους 12 μήνες ζωής. Η 2η δόση συστήνεται σε ηλικία 24–47 μηνών, μπορεί όμως να χορηγηθεί και νωρίτερα, αρκεί να έχουν περάσει 4 εβδομάδες μετά την πρώτη. Και οι δύο δόσεις πρέπει να χορηγούνται μετά το 12ο μήνα ζωής. Παιδιά και έφηβοι που δεν έχουν εμβολιασθεί με 2η δόση πρέπει να αναπληρώσουν το ταχύτερο δυνατόν.
Όσον αφορά στους ενήλικες 18-59 ετών, συνιστώνται 1-2 δόσεις, ανάλογα με το ιστορικό εμβολιασμών, ενώ τα άτομα που γεννήθηκαν πριν το 1970 θεωρούνται άνοσα.
Τι είναι η ιλαρά
Η ιλαρά είναι ιογενής λοίμωξη υψηλής μεταδοτικότητας που οφείλεται στον ιό της ιλαράς. Διακρίνονται 3 στάδια της νόσου: το πρόδρομο (καταρροϊκό), το εξανθηματικό και το στάδιο της αποδρομής.
Το πρόδρομο (καταρροϊκό) στάδιο, διαρκεί 2-4 ημέρες, χαρακτηρίζεται από πυρετό, έντονα καταρροϊκά συμπτώματα (δακρύρροια, ρινόρροια, πταρμό), βήχα, επιπεφυκίτιδα και φωτοφοβία. 1-2 ημέρες πριν ή μετά την εμφάνιση του εξανθήματος εμφανίζονται οι κηλίδες του Koplik που είναι παθογνωμονικές της νόσου και είναι μικρά λευκωπά στίγματα που περιβάλλονται από ερυθρά άλω και εντοπίζονται στο βλεννογόνο της παρειάς αντίστοιχα προς τους κάτω γομφίους.
Το εξανθηματικό στάδιο διαρκεί 5-6 ημέρες και χαρακτηρίζεται από έκθυση κηλιδοβλατιδώδους εξανθήματος το οποίο στην αρχή είναι αραιό, ροδαλό και τα στοιχεία αφορίζονται σαφώς μεταξύ τους ενώ στη συνέχεια γίνονται ερυθρά και συρρέουν αλλά εξακολουθούν να αφορίζονται μεταξύ τους με υγιές δέρμα. Η έκθυση του εξανθήματος γίνεται κατά ώσεις και συνήθως αρχίζει πίσω από τα αυτιά, γρήγορα εξαπλώνεται στο πρόσωπο, τον κορμό και τα άκρα.
Το στάδιο της αποδρομής (ανάρρωσης) χαρακτηρίζεται από πτώση του πυρετού και εξαφάνιση του εξανθήματος σταδιακά με τη σειρά έκθυσης δηλαδή σβήνει πρώτα από το πρόσωπο και τελικά από τα άκρα. Σε μερικές περιπτώσεις παρατηρείται λεπτή απολέπιση του δέρματος εκτός από τις παλάμες και τα πέλματα.
Ποιοι κινδυνεύουν και πόσοι κατέληξαν
Τα μωρά που είναι πολύ μικρά για να τους έχει χορηγηθεί η πρώτη δόση εμβολίου, οι έγκυες και όσοι έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα κινδυνεύουν περισσότερο. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η ιλαρά μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο του μωρού ή σε αποβολή.
Όλες οι χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας καλούνται να εντοπίσουν και να αντιδράσουν γρήγορα στις εστίες ιλαράς, παράλληλα με τη χορήγηση εμβολίων σε περισσότερους ανθρώπους. Ο ΠΟΥ δήλωσε ότι η ιλαρά είχε επηρεάσει όλες τις ηλικιακές ομάδες πέρυσι - νέους και ηλικιωμένους.
Συνολικά, δύο στα πέντε κρούσματα ήταν σε παιδιά ηλικίας 1-4 ετών και ένα στα πέντε κρούσματα ήταν σε ενήλικες ηλικίας 20 ετών και άνω.
Μεταξύ Ιανουαρίου και Οκτωβρίου 2023, 20.918 άτομα σε όλη την Ευρώπη εισήχθησαν σε νοσοκομείο με ιλαρά. Σε δύο χώρες αναφέρθηκαν επίσης πέντε θάνατοι που σχετίζονται με την ιλαρ
Τρεις επιδημίες ιλαράς στην Ελλάδα από το 2004 μέχρι 2022
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα τελευταία χρόνια η ιλαρά κάνει επιδημικές εξάρσεις ανά περίπου 7ετία. Έτσι, από το 2004 έως το 2022 έχει κάνει τρεις επιδημίες.
Η πρώτη από το 1996 επιδημία εθνικής κλίμακας ήταν το 2005-2006, η οποία επιβεβαίωσε τη συνεχιζόμενη κυκλοφορία του ιού ιλαράς στην Ελλάδα παρά τον εμβολιασμό και ανέδειξε το ρόλο των πληθυσμών με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη όπως οι Ρομά και οι μετανάστες.
Η επιδημία ξεκίνησε σε πληθυσμό Ρομά στη Βόρεια Ελλάδα και επεκτάθηκε. Αφορούσε κυρίως μικρά παιδιά από κοινότητες Ρομά, μετανάστες καθώς και άτομα 15-29 ετών και 30-39 ετών από το γενικό πληθυσμό μεταξύ των οποίων υπήρχαν επίνοσοι στην ιλαρά καθώς ήταν ανεμβολίαστοι ή ατελώς εμβολιασμένοι.
Η δεύτερη επιδημία καταγράφηκε το 2010-2011, με αφετηρία της επιδημίας κρούσματα Βουλγαρικής υπηκοότητας που εργάζονταν εποχικά στη χώρα μας και πιθανά σχετίζονταν με τη μεγάλη επιδημία ιλαράς στη Βουλγαρία.
Η τρίτη επιδημία καταγράφηκε το 2017-2018 και αφορούσε κυρίως μικρά παιδιά από κοινότητες Ρομά, καθώς και άτομα 25-44 ετών από το γενικό πληθυσμό που ήταν επίνοσα στην ιλαρά, μεταξύ των οποίων και επαγγελματίες υγείας που ήταν ανεμβολίαστοι ή ατελώς εμβολιασμένοι.
Οι επιδημίες ιλαράς στη χώρα μας υπογραμμίζουν την ανάγκη ενίσχυσης της εμβολιαστικής κάλυψης ιδίως σε άτομα που ανήκουν σε ειδική πληθυσμιακή ομάδα αλλά και την ολοκλήρωση του εμβολιασμού με 2 δόσεις εμβολίου ιλαράς σε επίνοσα παιδιά, εφήβους και νεαρούς ενήλικες του γενικού πληθυσμού.
