Η ευθύνη των ηλικιωμένων οδηγών για τα τροχαία ατυχήματα
Τι μερίδιο ευθύνης έχουν οι οδηγοί μεγάλης ηλικίας για τα τροχαία ατυχήματα; Τι λένε οι Εκπαιδευτές οδήγησης και οι γιατροί;
Σύμφωνα με στοιχεία του Πανελληνίου Συλλόγου Εκπαιδευτών Οδήγησης, οι ηλικιωμένοι οδηγοί εμπλέκονται σε τροχαία ατυχήματα με τα παρακάτω ποσοστά:
Ηλικιακή ομάδα Ποσοστό εμπλοκής σε τροχαία
Άνω των 65 ετών 16,6%
Άνω των 75 ετών 8,6%
Τα δεδομένα αυτά υποδεικνύουν ότι η ηλικία δεν αποτελεί από μόνη της καθοριστικό παράγοντα επικινδυνότητας κατά την οδήγηση. Πολλοί ηλικιωμένοι οδηγοί είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και υπεύθυνοι, ενώ αντίθετα, υπάρχουν νεότεροι οδηγοί που μπορεί να είναι πιο επικίνδυνοι. Επιπλέον, η δυνατότητα οδήγησης διατηρεί την αυτονομία και την κινητικότητα των ηλικιωμένων, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής τους, ειδικά σε περιπτώσεις όπου οι εναλλακτικές λύσεις μετακίνησης είναι περιορισμένες.
Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Εκπαιδευτών Οδήγησης προτείνει μια εξατομικευμένη αξιολόγηση των ηλικιωμένων οδηγών, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως η υγεία, η φυσική κατάσταση και οι γνωστικές τους ικανότητες. Παράλληλα, προτείνεται η ανάπτυξη εναλλακτικών τρόπων μετακίνησης, όπως η ενίσχυση των δημόσιων συγκοινωνιών και η δημιουργία ειδικών υπηρεσιών μεταφοράς για ηλικιωμένους.
Η εκπαίδευση και η ενημέρωση μέσω των Κέντρων Εκπαίδευσης Κινητικότητας είναι επίσης απαραίτητες, ώστε οι οδηγοί να ενημερώνονται για τις εξελίξεις στην οδική ασφάλεια και τις πιθανές αλλαγές στις ικανότητές τους με την πάροδο του χρόνου.
«Η ασφάλεια των ηλικιωμένων οδηγών δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με απλές γενικεύσεις. Χρειάζεται μια διεπιστημονική προσέγγιση που θα συνδυάζει την ιατρική, την ψυχολογία, την κοινωνιολογία και την τεχνολογία για τη δημιουργία σύγχρονων πρωτοκόλλων αξιολόγησης. Αυτά τα πρωτόκολλα θα πρέπει να εξετάζουν όχι μόνο τις φυσικές και γνωστικές ικανότητες των οδηγών, αλλά και την ικανότητά τους να ανταποκρίνονται σε πραγματικές συνθήκες οδήγησης», αναφέρει ο πρόεδρος του Συλλόγου, Άρης Ζωγράφος.
Επιπλέον, προτείνεται η θέσπιση περιοδικών μαθημάτων εκπαίδευσης σε Κέντρα Εκπαίδευσης Κινητικότητας και, έως την ίδρυσή τους, σε πιστοποιημένα ΚΕ.Θ.Ε.Υ.Ο. Εκεί, οι οδηγοί θα μπορούν να ενημερώνονται για τους νέους κανόνες κυκλοφορίας και να αξιολογούνται ως προς τις δεξιότητές τους.
Μετά την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης, θα λαμβάνουν πιστοποιητικό που θα συνδέεται με τις απαραίτητες ιατρικές ή άλλες εξετάσεις για την ανανέωση του διπλώματος οδήγησης. Για να διασφαλιστεί η δίκαιη και ισότιμη πρόσβαση στην εκπαίδευση, προτείνεται η ίδρυση ενός Ταμείου Εκπαίδευσης Κινητικότητας, το οποίο θα χρηματοδοτεί αυτές τις διαδικασίες χωρίς να επιβαρύνει οικονομικά τους ηλικιωμένους οδηγούς.
Τι υποστηρίζουν οι γιατροί
Οι γιατροί επισημαίνουν ότι η ικανότητα οδήγησης στους ηλικιωμένους επηρεάζεται από τη φυσιολογική φθορά του οργανισμού με την πάροδο του χρόνου. Δεν σημαίνει ότι όλοι οι ηλικιωμένοι γίνονται αυτόματα ακατάλληλοι για οδήγηση, αλλά υπάρχουν συγκεκριμένα θέματα υγείας που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη.
Τι πρέπει να προσέχουν οι ηλικιωμένοι οδηγοί;
Οι γιατροί συστήνουν στους ηλικιωμένους οδηγούς να κάνουν τακτικούς ιατρικούς ελέγχους και να είναι προσεκτικοί σε διάφορους παράγοντες, όπως:
Όραση: Ο έλεγχος της όρασης είναι κρίσιμος, καθώς μπορεί να επηρεαστεί από καταστάσεις όπως ο καταρράκτης, το γλαύκωμα και ο εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας. Η μειωμένη ικανότητα νυχτερινής όρασης και η ευαισθησία στο έντονο φως (π.χ. φώτα αυτοκινήτων) μπορούν να δημιουργήσουν δυσκολίες.
Ακοή: Η μειωμένη ακοή μπορεί να κάνει δύσκολη την αντίληψη προειδοποιητικών ήχων, όπως κόρνες ή σειρήνες ασθενοφόρων.
Αντίδραση και κινητικότητα: Η επιβράδυνση των αντανακλαστικών και η μειωμένη μυϊκή δύναμη μπορούν να δυσχεράνουν την απότομη αλλαγή πορείας ή το φρενάρισμα σε έκτακτη ανάγκη.
Συνήθως, οι πρώτες αισθήσεις που επηρεάζονται είναι:
- Όραση – Η ικανότητα να βλέπει κανείς καθαρά σε χαμηλό φωτισμό μειώνεται, ενώ μπορεί να επηρεαστεί και η περιφερειακή όραση.
- Ακοή – Οι υψηλές συχνότητες (όπως ήχοι ειδοποίησης) γίνονται δυσκολότερο να ακουστούν.
- Αντίδραση & συντονισμός – Ο χρόνος αντίδρασης επιβραδύνεται, ενώ η μείωση της ευλυγισίας επηρεάζει την άνεση στο τιμόνι.
Οι γιατροί προτείνουν στους ηλικιωμένους οδηγούς να κάνουν τακτικούς ελέγχους, να αποφεύγουν την οδήγηση τη νύχτα ή σε δύσκολες καιρικές συνθήκες και να αναζητούν εναλλακτικούς τρόπους μετακίνησης αν αισθάνονται ότι η οδήγηση τους κουράζει ή τους δυσκολεύει
