Έρευνα Flash για οδική ασφάλεια: Η αύξηση των τροχαίων δυστυχημάτων εκτίναξε τις τιμές ασφαλίστρων

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μία σημαντική αύξηση στις τιμές των ασφαλίστρων των οχημάτων στην Ελλάδα, η οποία εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί και το 2024. Σύμφωνα με έρευνες και τη σύγκριση πραγματικών τιμών που έχουν ληφθεί από περισσότερες από 23 ασφαλιστικές εταιρίες, το 2023 σε σχέση με το 2022, παρατηρήθηκε μέση αύξηση των ασφαλίστρων αυτοκινήτων στο βασικό πακέτο ασφάλισης κατά 13% με το ποσοστό αύξησης να φτάνει έως και 40% σε ορισμένες περιοχές όπως η Θεσσαλονίκη (το βασικό πακέτο ασφάλισης περιλαμβάνει τις ελάχιστες καλύψεις που είναι υποχρεωτικές από το νόμο).

Αίτια αύξησης ασφαλίστρων

Η εν λόγω αύξηση στα ασφάλιστρα οφείλεται κυρίως στην αύξηση του κόστους των αποζημιώσεων που καλούνται να καταβάλουν οι ασφαλιστικές εταιρείες, η οποία με τη σειρά της οφείλεται κυρίως στην αύξηση της συχνότητας των οδικών ατυχημάτων και στην αύξηση των τιμών λόγω πληθωρισμού.

Σύμφωνα, με το Παρατηρητήριο Οδικής Ασφάλειας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, στην Ελλάδα το 2023 παρατηρήθηκε αύξηση των οδικών ατυχημάτων, με τραυματίες ή/και θανάτους, κατά περίπου 7% σε σχέση με το 2022, φτάνοντας πλέον τα 11.201, από τα οποία είχαμε 621 θανάτους, 657 βαριά τραυματίες και 12.644 ελαφρά τραυματίες. Η αύξηση των οδικών ατυχημάτων το 2023 σε σχέση με το 2020 είναι ακόμα πιο σημαντική φτάνοντας το 23%.

Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση τα δεδομένα οδικής ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 2022, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 27^η θέση μεταξύ 30 κρατών (συμπεριλαμβάνονται Νορβηγία, Ισλανδία και Ελβετία) με 63 θανάτους από οδικά ατυχήματα ανά εκατ. κατοίκων. Σημαντικό στοιχείο είναι ότι ο βασικός παράγοντας πρόκλησης ατυχημάτων είναι η οδηγική συμπεριφορά η οποία σχετίζεται με το 95% των οδικών ατυχημάτων.

Με βάση τα δεδομένα από τη Στατιστική Επετηρίδα Ασφάλισης Αυτοκινήτων της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος για τα έτη 2021 και 2022 προκύπτει ότι η συχνότητα ζημιών στον κλάδο αυτοκινήτων αυξήθηκε σε 9,96% το 2022, από 8,88% το 2021 και 7,92% το 2020 (αύξηση 2020 - 2022: 26%), ο δείκτης ζημιών (Loss Ratio) αυξήθηκε σε 54,56% το 2022, από 45,64% το 2021 και 42,14% το 2020 (αύξηση 2020 - 2022: 29%) και το μέσο κόστος ζημιάς αυξήθηκε σε €1.210 το 2022, από €1.142 το 2021 και €1.165 το 2020 (αύξηση 2021 - 2022: 6%, κυρίως λόγω πληθωρισμού).

Αξίζει να αναφερθεί, ότι η συχνότητα ζημιών το 2022 αυξήθηκε σε όλους του νομούς της Ελλάδας ως προς τις αντίστοιχες τιμές του 2021 και κανένας νομός δεν παρουσίασε βελτίωση ως προς το συγκεκριμένο δείκτη. Επίσης, με βάση πρόσφατη μελέτη της KPMG o συνολικός δείκτης ζημιών (Combined Loss Ratio) στον κλάδο αυτοκινήτου αυξήθηκε σε 98% το 2022, από 88% το 2021 και 82% το 2020 (αύξηση 2020 - 2022: 20%), το οποίο σημαίνει ότι ο κλάδος ασφάλισης οχημάτων είναι κατά μέσο όρο οριακά ζημιογόνος για τις ασφαλιστικές εταιρείες. Επίσης, η ίδια μελέτη αναφέρει ότι ο αριθμός ατυχημάτων με σωματικές βλάβες ανά 100.000 οχήματα αυξήθηκε το 2022 σε 127, από 120 το 2021 και 106 το 2020 (αύξηση 2020 - 2022: 20%). Επομένως, τα παραπάνω δεδομένα καταδεικνύουν εμφανώς ότι η περαιτέρω αύξηση των ασφαλίστρων είναι αναπόφευκτη.

Συνέπειες αύξησης ασφαλίστρων - Πάνω από 500.000 τα ανασφάλιστα οχήματα

Η αύξηση των ασφαλίστρων αποτελεί ένα σημαντικό κοινωνικό ζήτημα καθώς (α) επιβαρύνει τα ήδη αυξημένα πάγια έξοδα των νοικοκυριών και (β) είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει στην αύξηση των ανασφάλιστων οχημάτων, το πλήθος των οποίων είναι ήδη εξαιρετικά μεγάλο (~500.000 ανασφάλιστα οχήματα).

Κρατική χρηματοδότηση ασφαλίστρων τηλεματικής και ο ρόλος της Τεχνητής Νοημοσύνης

Η μείωση των ασφαλίστρων στα οχήματα πρέπει να αποτελέσει ένα στρατηγικό στόχο της Πολιτείας, ο οποίος, όμως, δεν πρέπει να είναι αυτοσκοπός, αλλά πρέπει να συνδυαστεί με σημαντικούς κοινωνικούς στόχους όπως είναι η βελτίωση της οδικής ασφάλειας, η μείωση των οδικών ατυχημάτων και των σχετιζόμενων θανάτων και τραυματισμών, η μείωση των ρύπων καθώς και η μείωση των ανασφάλιστων οχημάτων.

Επομένως, η Πολιτεία πρέπει να βοηθήσει στη μείωση των ασφαλίστρων, αλλά αυτό δεν πρέπει να γίνει με οριζόντια μέτρα. Καθώς η οδηγική συμπεριφορά είναι ο κρίσιμος παράγοντας της οδικής ασφάλειας, το κράτος πρέπει στοχευμένα να επιβραβεύσει με οικονομικές ελαφρύνσεις στα ασφάλιστρα και άλλα πρόσθετα προνόμια τους οδηγούς που συνεισφέρουν στη βελτίωση της οδικής ασφάλειας.

Ο μοναδικός τρόπος για να επιτύχει η Πολιτεία αυτό το βέλτιστο συνδυασμό είναι η παροχή οικονομικών ελαφρύνσεων και κινήτρων στα ασφαλιστήρια συμβόλαια με χρήση τηλεματικής. Η τηλεματική με τη χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης οδηγεί σε βελτίωση της οδηγικής συμπεριφοράς και μείωση των οδικών ατυχημάτων κατά 30% - 50% και σε μείωση της κατανάλωσης καυσίμου και εκπομπών ρύπων έως 30%, χρησιμοποιώντας είτε τους αισθητήρες των κινητών τηλεφώνων, είτε συσκευές OBD (On-Board Diagnostics) που συνδέονται στα οχήματα, είτε, στο πολύ άμεσο μέλλον, τα ενσωματωμένα συστήματα των συνδεδεμένων οχημάτων.

Επομένως, οι οδηγοί που επιλέγουν ασφαλιστήρια συμβόλαια με χρήση τηλεματικής εμφανώς ενδιαφέρονται για τη βελτίωση της οδηγικής τους συμπεριφοράς και συνεισφέρουν σημαντικά στη βελτίωση της οδικής ασφάλειας. Οι τεχνολογίες τηλεματικής και ανάλυσης οδηγικής συμπεριφοράς με βάση την Τεχνητή Νοημοσύνη χρησιμοποιούνται ήδη την τελευταία δεκαετία σε προγράμματα ασφαλιστικών εταιρειών διεθνώς και ιδιαίτερα στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας.

Αξίζει να αναφερθεί ότι ο κρίσιμος ρόλος της τηλεματικής στη βελτίωση της οδικής ασφάλειας και η κρατική χρηματοδότηση των ασφαλίστρων τηλεματικής έχει ήδη αναγνωριστεί στο πλαίσιο του Εθνικού Στρατηγικού Σχέδιου Οδικής Ασφάλειας, ως έργο ΥΨΗΛΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ και ΩΡΙΜΟΤΗΤΑΣ το οποίο έχει εκπονηθεί από τον Τομέα Μεταφορών και Συγκοινωνιακής Υποδομής ΕΜΠ υπό τον επιστημονικό συντονισμό του Καθηγητή ΕΜΠ κ. Γιώργο Γιαννή, για λογαριασμό του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.

Τονίζεται ότι η συγκεκριμένη δράση έχει λάβει όλες τις απαραίτητες εγκρίσεις ενώ έχουν εκπονηθεί και κατατεθεί όλες οι απαιτούμενες μελέτες καθιστώντας το ώριμο έργο άμεσης εφαρμογής και προτεραιοποίησης για να σταματήσουμε να θρηνούμε άλλες ανθρώπινες ζωές στους δρόμους μας και την επίτευξη του στόχου μείωσης των οδικών ατυχημάτων κατά 50% έως το 2030 και 30% έως το 2025 που είχε άλλωστε ανακοινωθεί προεκλογικά από την κυβέρνηση. Με βάση τα μέχρι σήμερα δεδομένα και τη ραγδαία αύξηση των ατυχημάτων, η μείωση του 30% έως το 2025 που έχει θέσει η κυβέρνηση ως στόχο φαίνεται ανέφικτος, υπάρχουν, όμως, ακόμα ελπίδες για το 2030, εφόσον ληφθούν άμεσα τα προαναγγελθέντα μέτρα.

Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση, έχει ήδη αναγνωρίσει το σημαντικό ρόλο της τηλεματικής στη βελτίωση της οδικής ασφάλειας και στη στοχευμένη μείωση των ασφαλίστρων, καθώς έχει ανακοινώσει, μέσω του Υπουργού Επικρατείας κ. Α. Σκέρτσου, οικονομικές ελαφρύνσεις στα ασφαλιστήρια συμβόλαια οχημάτων με χρήση τηλεματικής ήδη από το Μάιο 2023, με συγκεκριμένο προϋπολογισμένο κόστος της τάξης των 20 εκατ. ευρώ ανά έτος. Το συγκεκριμένο κόστος δύναται να χρηματοδοτηθεί μέσω του κρατικού προϋπολογισμού, αλλά και μέσω του ΕΣΠΑ ή του Ταμείου Ανάκαμψης, καθώς και τα δύο περιλαμβάνουν δράσεις Οδικής Ασφάλειας.

Η παροχή οικονομικών ελαφρύνσεων στα ασφαλιστήρια με χρήση τηλεματικής πρακτικά συμβάλλει στη μείωση των ασφαλίστρων, στη μείωση των ανασφάλιστων οχημάτων, στην προώθηση της ασφαλούς και οικολογικής οδήγησης, στη μείωση των θανάτων και τραυματισμών από οδικά ατυχήματα, στη μείωση της κατανάλωσης καυσίμων και εκπομπών ρύπων, έχοντας άμεσο κοινωνικό, περιβαλλοντολογικό και οικονομικό αντίκτυπο.

Η αύξηση των τιμών των ασφαλίστρων αποτελεί ένα πολυδιάστατο πρόβλημα που απαιτεί συντονισμένες ενέργειες από όλους τους εμπλεκόμενους κρατικούς φορείς. Η μείωση των οδικών ατυχημάτων και η παροχή οικονομικών ελαφρύνσεων σε ασφαλιστήρια συμβόλαια τηλεματικής μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά στη σταθεροποίηση των τιμών των ασφαλίστρων, προσφέροντας ανακούφιση στους καταναλωτές, βελτιώνοντας παράλληλα την ασφάλεια στο οδικό δίκτυο της χώρας μας που βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις της κατάταξης για την οδική ασφάλεια στην Ευρώπη (27^η θέση μεταξύ 30 χωρών για το 2022, συμπεριλαμβάνονται Νορβηγία, Ισλανδία και Ελβετία).

Πηγή δεδομένων: Παρατηρητήριο Οδικής Ασφάλειας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (Ιούνιος 2024).