Προ των πυλών νέα μέτρα για τον ΦΠΑ - Στόχος η μείωση απωλειών κατά 2 δισ. ευρώ

Στην ενίσχυση του ηλεκτρονικού οπλοστασίου για το περιορισμό του κενού στο ΦΠΑ σε βάθος τριετίας στο 9% από 15% που εκτιμάται σήμερα προχωρά το οικονομικό επιτελείο με στόχο την είσπραξη 2 δισ. ευρώ από τα 3,2 δισ. ευρώ της «τρύπας» στα έσοδα από το φόρο.

Αν και με βάση την έκθεση της Κομισιόν η ψαλίδα μεταξύ των δυνητικών και των πραγματικών εισπράξεων από το ΦΠΑ έκλεισε το 2021 κατά 3,2 ποσοστιαίες στο 17,8% από 19,4% το 2020 η Ελλάδα βρίσκεται στη πρώτη τριάδα των ευρωπαϊκών χωρών με τις μεγαλύτερες απώλειες στις εισπράξεις λόγω των κρουσμάτων κλοπής και απάτης στο φόρο. Τα στοιχεία δείχνουν ότι από τη συρρίκνωση του φορολογικού κενού κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες από το 2019 με κύριο όχημα την επέκταση και ενίσχυσης των ηλεκτρονικών συναλλαγών το κράτος είχε επιπλέον έσοδα 2,5 δισ ευρώ.

Σύμφωνα με παράγοντες του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας με τις νέες δραστικές παρεμβάσεις που περιλαμβάνει το νομοσχέδιο για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής που αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή τον επόμενο μήνα θα μπει «κόφτης» στις κομπίνες των επιτήδειων για τη μη απόδοση του ΦΠΑ μέσω απόκρυψης του τζίρου.

Επέκταση της χρήσης POS

Στις προτεραιότητες της κυβέρνησης είναι η επέκταση της χρήσης POS σε όλη την αγορά ενώ ταυτόχρονα εξετάζονται αλλαγές στο φορολογικό πλαίσιο των ελεύθερων επαγγελματιών οι οποίες θα ενεργοποιηθούν το 2024 με τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστή Χατζηδάκης να δηλώνει (στο ΣΚΑΙ) ότι με την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής η κυβέρνηση θα καταφέρει να «ρίξει» και άλλο τους φορολογικούς συντελεστές.

Σύμφωνα με πληροφορίες, μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να εκδοθεί η απόφαση για με τους κλάδους που θα πρέπει να έχουν υποχρεωτικά POS.

Η απόφαση θα ορίζει ότι στις αρχές του 2024 θα πρέπει να διαθέτουν POS και να δέχονται πληρωμές με κάρτες τα ταξί, οι κινηματογράφοι, οι λαϊκές αγορές, τα περίπτερα, τα παντοπωλεία, οι ασφαλιστικές εταιρείες, οι χρηματιστηριακές εταιρείες, οι συναυλιακοί χώροι.

Σχεδόν 1 στους 3 επαγγελματίες δηλώνει είτε μηδενικά εισοδήματα, είτε ζημιές

Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανέφερε ο Κωστής Χατζηδάκης σχεδόν 1 στους 3 επαγγελματίες δηλώνει είτε μηδενικά εισοδήματα, είτε ζημιές ενώ 1 στους 4 δηλώνει ετήσια εισοδήματα έως 5.000 ευρώ και μόνο 2 στους 10 δηλώνουν εισοδήματα άνω των 10.900 ευρώ.

Συγκεκριμένα σε σύνολο 676.000 (ΑΦΜ) ελευθέρων επαγγελματιών το 32,7% εμφανίζεται στην εφορία με μηδενικά εισοδήματα ή με ζημιές, το 25,5% δηλώνει εισοδήματα μέχρι 5.000 ευρώ και το 20% δηλώνει εισοδήματα πάνω από 10.900 ευρώ, πράγμα που σημαίνει ότι 541.000 δηλώνουν κάτω από 10.900 ευρώ και μόλις 135.000 εισοδήματα άνω των 10.900 ευρώ.

Ο υπουργός ανέφερε ότι η κυβέρνηση επεξεργάζεται πρόταση που θα αντιμετωπίζει το πρόβλημα με δικαιοσύνη σημειώνοντας ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν υποχρέωση εκτός από τη σύνδεση των ταμειακών μηχανών τους με τα POS, να συνδέσουν τον επαγγελματικό τους λογαριασμό με το σύστημα άμεσων πληρωμών IRIS για να δέχονται άμεσα πληρωμές από οποιοδήποτε φυσικό πρόσωπο τους.

Πέραν των παραπάνω το πακέτο μέτρων για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής περιλαμβάνει μεταξύ άλλων:

- Ολοκλήρωση διασύνδεσης 450.000 ταμειακών μηχανών με τα POS τους πρώτους μήνες του 2024.

- Υποχρεωτική χρήση των ηλεκτρονικών τιμολογίων, έτσι ώστε οι συναλλαγές να διασταυρώνονται και να επαληθεύονται σε πραγματικό χρόνο. Παράλληλα αυξάνονται, αυτοματοποιούνται και ψηφιοποιούνται οι έλεγχοι των φορολογικών Αρχών.

- Καθολική εφαρμογή των ηλεκτρονικών βιβλίων (myDATA). Τα έσοδα που δηλώνονται δεν μπορεί να υπολείπονται από αυτά που προκύπτουν από την ηλεκτρονική πληροφόρηση (myDATA, ταμειακές-POS), ενώ ως τιμολόγια εξόδων θα προσμετρώνται για φορολογικούς σκοπούς μόνο όσα έχουν διαβιβαστεί ηλεκτρονικά στο myDATA.

- Ενεργοποίηση του ψηφιακού δελτίου αποστολής (πιλοτικά από τις αρχές του 2024 και πλήρως πριν από το τέλος του ίδιου έτους) με στόχο να γίνεται σε πραγματικό χρόνο (real time) η παρακολούθηση των διακινούμενων αγαθών.

- Αύξηση του προστίμου χρήσης μετρητών άνω των 500 ευρώ, σε ποσό διπλάσιο της συναλλαγής, με ενίσχυση των ελέγχων για εφαρμογή του μέτρου μέσω ψηφιακής πληροφόρησης.

- Αποκλεισμό των παραβατών λαθρεμπορίας από συνεργασία με όλες τις εταιρείες εμπορίας καυσίμων, με νομοθετική ρύθμιση με την οποία θεσμοθετείται η υποχρέωση λήψης μέτρων δέουσας επιμέλειας στην εφοδιαστική αλυσίδα καυσίμων, η δημιουργία μητρώου παραβατών και η απαγόρευση συνεργασίας με παραβάτες λαθρεμπορίας.

Σύσταση ειδικής επιτροπής

Επίσης για τον περιορισμό του φορολογικού κενού το υπουργείο Οικονομικών προχωρά στη σύσταση ειδικής επιτροπής με αντικείμενο την απεικόνιση και την ανάλυση των αποκλίσεων και των αιτιών στην απόδοση των φόρων, στην εκπόνηση μελετών εκτίμησης του φορολογικού κενού στον Φ.Π.Α., στα εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα Φυσικών και Νομικών Προσώπων και στα προϊόντα βιομηχανοποιημένου καπνού και στην διερεύνηση της δυνατότητας επέκτασης των εκτιμήσεων σε νέες φορολογικές περιοχές, όπως Απάτη Εξαφανισμένου Εμπόρου, Φ.Π.Α στο ηλεκτρονικό εμπόριο, Φόροι στα Ενεργειακά Προϊόντα καθώς και εξειδίκευσης των ευρημάτων σε κλαδικό ή γεωγραφικό επίπεδο.

Στο μεταξύ η έκθεση της Κομισιόν για το κενό ΦΠΑ δείχνει ότι η Ελλάδα έχασε το 2021 το 17,8% των εσόδων ΦΠΑ που θα μπορούσε να εισπράξει ή σε απόλυτα ποσά 3,231 δισ. ευρώ λόγω φοροδιαφυγής και απάτης και βρίσκεται στην τρίτη θέση των χωρών της Ε.Ε. με τις μεγαλύτερες απώλειες ΦΠΑ μετά τη Ρουμανία και τη Μάλτα. Η χώρα μας κατάφερε να κλείσει το «κενό ΦΠΑ» κατά 3,2 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2020 που είχε διαμορφωθεί στο 21% η στα 3,4 δισ. ευρώ ενώ σε σχέση με το 2017, η βελτίωση ήταν της τάξης ων 6 δισ. ευρώ.

Σε επίπεδο ΕΕ το συνολικό κενό ΦΠΑ μειώθηκε κατά περίπου 38 δισ. ευρώ καθώς από 99 δισ. ευρώ που ήταν οι απώλειες ΦΠΑ το 2020 περιορίστηκαν σε 61 δισ. ευρώ το 2021 χαμηλώνοντας το ποσοστό των δυνητικών εσόδων στο 5,3% από 9,6% κυρίως λόγω της ψηφιοποίησης συστημάτων, των ηλεκτρονικών συναλλαγών και της ηλεκτρονικής τιμολόγησης.