Eλληνικό διάβημα προς την Unesco για τη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί
Ο κ. Κουμουτσάκος εξέφρασε την ανησυχία της Αθήνας για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η απόφαση για τη φθορά του ίδιου του μνημείου
Σε διάβημα προς την UNESCO για τη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί με απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης προχώρησε χθες η Αθήνα.
H κίνηση της Αθήνας γίνεται πέντε ημέρες μετά τη σχετική ανακοίνωση από τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και λίγο πριν από το ταξίδι του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην Άγκυρα.
Το διάβημα επιδόθηκε χθες, πρώτη ημέρα λειτουργίας της UNESCO μετά τις αργίες των τελευταίων ημερών στη Γαλλία (Ημέρα της Ευρώπης και σχετικοί εορτασμοί στο Παρίσι).
Μετά τις σχετικές οδηγίες από την Αθήνα, ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον διεθνή οργανισμό που εδρεύει στο Παρίσι, Γιώργος Κουμουτσάκος, συναντήθηκε με τον αναπληρωτή γενικό διευθυντή της UNESCO, Ερνέστο Οτόνε, ο οποίος είναι αρμόδιος για θέματα Πολιτισμού του οργανισμού, καθώς επίσης και με στελέχη του Κέντρου Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Σύμφωνα με όσα αναφέρουν διπλωματικές πηγές, ο κ. Κουμουτσάκος έθεσε μετ’ επιτάσεως το ζήτημα της μετατροπής της Μονής της Χώρας σε τέμενος και της παραβίασης του χαρακτήρα ενός μνημείου της UNESCO που είναι απαράμιλλης πολιτιστικής αξίας και αποτελεί πολύτιμο τμήμα της κληρονομιάς της ανθρωπότητας.
Επιπλέον, ο κ. Κουμουτσάκος εξέφρασε την ανησυχία της Αθήνας για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει αυτή η απόφαση για τη φθορά και την αλλοίωση του ίδιου του μνημείου και της άυλης, όπως σημείωσε, πολιτιστικής κληρονομιάς, της οποίας είναι φορέας επί αιώνες.
Από την πλευρά του, σύμφωνα με πληροφορίες, ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής της UNESCO δεσμεύτηκε να εξετάσει το ζήτημα πάντα σε συμφωνία και με τις διαδικασίες που διαθέτει ο διεθνής οργανισμός.
Η Μονή της Χώρας που μετατράπηκε σε τζαμί έχει ενταχθεί στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Φιλοξενεί τα πλέον περίτεχνα βυζαντινά ψηφιδωτά που διασώζονται στην Κωνσταντινούπολη, μαζί με την Αγία Σοφία και τη Μονή της Παμμακάριστου, η οποία επίσης λειτουργεί ως τζαμί.
Το τζαμί λειτουργεί στο πρότυπο της Αγίας Σοφίας. Tα ψηφιδωτά στους τοίχους στον χώρο της προσευχής καλύφθηκαν, ενώ καθορίστηκε περιοχή που θα την επισκέπτονται οι τουρίστες με ξεναγό.
Η εκκλησία του Αγίου Σωτήρος εν τη Χώρα, το καθολικό του πάλαι ποτέ μοναστικού συγκροτήματος, χρονολογείται από τον 6ο μ.Χ. αιώνα, ενώ τα μοναδικά ψηφιδωτά και τοιχογραφίες της φιλοτεχνήθηκαν τον 14ο αιώνα, από το 1305 έως το 1320, επί βασιλείας Παλαιολόγων.
Η Μονή της Χώρας μετατράπηκε σε τζαμί το 1511, 58 χρόνια μετά την 'Αλωση της Πόλης, και με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου της Τουρκίας το 1945 έγινε μουσείο. Μετά την απόφαση αυτή ειδικοί από τις Ηνωμένες Πολιτείες εκτέλεσαν ένα τεράστιο έργο αποκατάστασης και συντήρησης των ψηφιδωτών και νωπογραφιών, ξηλώνοντας τους σοβάδες που τα κάλυπταν. Οι εργασίες ξεκίνησαν το 1948 και ολοκληρώθηκαν δέκα χρόνια αργότερα το 1958.
Το 2019 το Συμβούλιο της Επικρατείας (Danistay) της Τουρκίας ακύρωσε την απόφαση του 1945 και ένα χρόνο αργότερα, ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε ότι το μνημείο θα λειτουργήσει και πάλι ως τζαμί.
