Εφιάλτης: Τα όνειρά σας είναι κι αυτά προς πώληση και οι εταιρείες ήδη αγοράζουν
Νέα έρευνα αποκαλύπτει πώς οι διαφημίσεις έχουν καταφέρει να «εισχωρήσουν» στα όνειρά μας.
Αν σκεφτούμε ένα κομμάτι του χρόνου μας που λειτουργεί ως «απόδραση» από τις διαφημίσεις με τις οποίες «βομβαρδιζόμαστε» καθημερινά, αυτό σίγουρα θα είναι ο ύπνος. Φαίνεται όμως ότι τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι.
Σύμφωνα με το Studyfinds, την ίδια στιγμή που οι πολίτες στις ΗΠΑ φαίνεται να έρχονται σε επαφή με έως και 4.000 διαφημίσεις καθημερινά τις ώρες που είναι ξύπνιοι, μια έρευνα έρχεται να δείξει ότι ούτε τα όνειρα είναι πλέον «ασφαλή» από τα εμπορικά μηνύματα.
Η μελέτη αποκαλύπτει ότι το 54% των νεαρών Αμερικανών αναφέρουν πως βιώνουν όνειρα επηρεασμένα από διαφημίσεις. Μάλιστα, ορισμένες εταιρείες μπορεί να σκοπεύουν σε αυτό.
Τα ευρήματα έρχονται σε μια κρίσιμη στιγμή, καθώς η Αμερικανική Ένωση Μάρκετινγκ ανέφερε προηγουμένως ότι το 77% των εταιρειών, που συμμετείχαν σε έρευνα το 2021, εξέφρασαν την πρόθεση να πειραματιστούν με «διαφημίσεις σε όνειρα» μέχρι το 2025.
Σύμφωνα με την πρόσφατα δημοσιευμένη έρευνα καταναλωτών του The Media Image, που επικεντρώνεται στη Gen Z και τους Millennials, το 54% των Αμερικανών ηλικίας 18-35 ετών, ανέφερε ότι βίωσε όνειρα που φαίνονταν να επηρεάζονται από διαφημίσεις ή να είχαν περιεχόμενο που μοιάζει με διαφήμιση.
Ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι ότι το 61% των ερωτηθέντων αναφέρει ότι είχε τέτοια όνειρα τον περασμένο χρόνο, με το 38% μάλιστα να τα βιώνει τακτικά -από καθημερινά έως μηνιαία επεισόδια.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από την Survey Monkey για λογαριασμό του The Media Image μεταξύ 2 και 3 Ιανουαρίου 2025 και περιλάμβανε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.101 Αμερικανών, ηλικίας 18-35 ετών. Ενώ το δείγμα είχε ελαφρώς περισσότερες γυναίκες (62%), τα ευρήματα θεωρούνται ότι αντανακλούν τις τάσεις που επικρατούν σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα.
Τα όνειρα που σε πηγαίνουν για ψώνια
Τα δεδομένα δείχνουν ένα εντυπωσιακό μοτίβο: το 22% των ερωτηθέντων βιώνουν περιεχόμενο που μοιάζει με διαφήμιση στα όνειρά του από μία φορά την εβδομάδα έως καθημερινά, ενώ ένα άλλο 17% αναφέρει τέτοια περιστατικά από μία φορά το μήνα έως μία φορά κάθε δύο μήνες.
Φαίνεται μάλιστα ότι αυτό έχει αποτελέσματα. Ενώ τα δύο τρίτα των καταναλωτών (66%) αναφέρουν αντίσταση στην πραγματοποίηση αγορών με βάση τα όνειρά τους, το άλλο ένα τρίτο παραδέχεται ότι τα όνειρα αυτά, τους ενθάρρυναν να αγοράσουν προϊόντα ή υπηρεσίες τον περασμένο χρόνο -ένα αποτέλεσμα που ανταγωνίζεται ή υπερβαίνει πολλές «παραδοσιακές» διαφημιστικές μεθόδους.
Ποια εμπορικά σήματα …ονειρευόμαστε
Η παρουσία μεγάλων εμπορικών σημάτων στα όνειρα φαίνεται να είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη, με το 48% των νεαρών Αμερικανών να αναφέρει «ονειρικές συναντήσεις» με γνωστές εταιρείες όπως η Coca-Cola, η Apple και τα McDonald’s, κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Επιστήμονες από το Χάρβαρντ υποστηρίζουν ότι αυτό μπορεί να οφείλεται στην «επανενεργοποίηση» της μνήμης στη διάρκεια του ύπνου, καθώς η συχνή έκθεση σε εμπορικά brands στην καθημερινή ζωή αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης στα όνειρά μας.
Αξιοσημείωτη, επίσης, είναι η προθυμία πολλών καταναλωτών να αποδεχθούν αυτή τη νέα κατάσταση. Η έρευνα διαπίστωσε ότι το 41% των ερωτηθέντων είναι «ανοιχτοί» στο να βλέπουν διαφημίσεις στα όνειρά τους, αν αυτό σήμαινε ότι θα μπορούσαν να έχουν εκπτώσεις σε προϊόντα ή υπηρεσίες.
Αυτό εγείρει σοβαρά ηθικά ερωτήματα σχετικά με την εμπορευματοποίηση της ανθρώπινης συνείδησης και την πιθανή εκμετάλλευση ευάλωτων ψυχικών καταστάσεων για σκοπούς μάρκετινγκ.
Φαίνεται ακόμα να υπάρχει περιορισμένο ενδιαφέρον για την προστασία των ονείρων από εμπορική επιρροή.
Πάνω από τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων (68%) δήλωσαν ότι δεν θα ήταν διατεθειμένοι να πληρώσουν για να διατηρήσουν τα όνειρά τους χωρίς διαφημίσεις, ακόμα κι αν υπήρχε τέτοια τεχνολογία. Ωστόσο, μια σημαντική μειοψηφία (32%) εξέφρασε ενδιαφέρον για έναν υποτιθέμενο «απαγορευτή διαφημίσεων ονείρων», υποδηλώνοντας αυξανόμενη ευαισθητοποίηση και ανησυχία σχετικά με αυτό το ζήτημα.
Η πιθανή χειραγώγηση των ονείρων για διαφημιστικούς σκοπούς εγείρει σοβαρές ανησυχίες για την ηθική του μάρκετινγκ, την προστασία της ιδιωτικής σφαίρας αλλά και την ψυχική υγεία, αναδεικνύοντας την ανάγκη για ενδεχόμενες θεσμικές παρεμβάσεις.
