Παζάρι Ευρωπαίων για τα αξιώματα - Το ΕΛΚ απαιτεί κομμάτι της προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου

Οι ηγέτες της ΕΕ, αν και κατά πλειοψηφία φαίνεται να συγκλίνουν σε μια δεύτερη θητεία για την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ως επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ωστόσο δεν κατάφεραν να καταλήξουν σε μια γρήγορη συμφωνία.

Ευρισκόμενοι για πρώτη φορά από τότε που οι εκλογές μετατόπισαν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προς τα δεξιά, με μεγάλα κέρδη για τα εθνικιστικά και ακροδεξιά κόμματα στη Γαλλία και τη Γερμανία, οι ηγέτες της ΕΕ συζήτησαν πώς να καλύψουν τις κορυφαίες θέσεις εργασίας του μπλοκ τη Δευτέρα.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, εξέφρασε τη βεβαιότητα για συμφωνία την επόμενη εβδομάδα, ενώ αρνήθηκε να απαντήσει εάν υπήρξε πλειοψηφία για τη φον ντερ Λάιεν ή υποψηφίους για τους άλλους ανώτερους ρόλους. «Είναι συλλογικό μας καθήκον να πάρουμε μια απόφαση μέχρι τα τέλη Ιουνίου», είπε στους δημοσιογράφους περίπου τα μεσάνυχτα.

Κατά τη διάρκεια ενός δείπνου με pissaladière (ψωμί με κρεμμύδια και αντζούγιες), τηγανητό πόλακ και ρούμι μπαμπά, οι ηγέτες της ΕΕ συζήτησαν για τα πρόσωπα σε τρεις θέσεις.

Την Φον ντερ Λάιεν, η οποία ηγήθηκε της επιτροπής στην πανδημία του κορονοϊού και τον πόλεμο στην Ουκρανία και είδε τις πιθανότητές της για δεύτερη θητεία να ενισχύονται ως αποτέλεσμα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματός της να λάβει τον μεγαλύτερο αριθμό εδρών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Για τον πρώην πρωθυπουργό της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα ο οποίος ευνοείται ευρέως να αναλάβει τη θέση του Μισέλ ως προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, καθιστώντας τον υπεύθυνο για τη δημιουργία συμβιβασμών μεταξύ των ηγετών της ΕΕ.

Για την πρωθυπουργό της Εσθονίας, Κάγια Κάλλας, προερχόμενη από την ομάδα των Φιλελευθέρων που θεωρείται ως η επικρατέστερη να διοριστεί ως Ύπατη Αρμοστής Εξωτερικών Υποθέσεων, μια θέση που αυτή τη στιγμή κατέχει ο Josep Borrell.

Η νέα απαίτηση του ΕΛΚ

Ωστόσο, το -ενισχυμένο από τις ευρωεκλογές- Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα ζήτησε από τους σοσιαλιστές να χωριστεί η θητεία του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σε δύο τμήματα διάρκειας 2,5 ετών — και να διαχειριστεί εκείνο  ένα από αυτά.

Υπάρχουν τέσσερις κορυφαίες θέσεις προς διεκδίκηση, και τώρα το ΕΛΚ θέλει τους ανθρώπους του σε τρεις από τους τέσσερις ρόλους κάποια στιγμή μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια.

Εκτός από την εξασφάλιση μιας δεύτερης θητείας για την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και άλλα 2,5 χρόνια για την Ρομπέρτα Μετσόλα, ως πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το ΕΛΚ θέλει μέρος της προεδρίας του Συμβουλίου, την οποία ασκεί επί του παρόντος ο Βέλγος Σαρλ Μισέλ, ενημέρωσαν έξι αξιωματούχοι. 

Οι παγίδες

Αλλά υπάρχουν παγίδες και για τα τρία πρόσωπα. Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ντόναλντ Τουσκ, ζήτησε «δημόσια διευκρίνιση» σχετικά με ένα σκάνδαλο διαφθοράς που ανάγκασε τον Κόστα να παραιτηθεί πέρυσι. Ο Κόστα, ο οποίος κέρδισε τρεις εκλογές, δεν έχει κατηγορηθεί για κανένα έγκλημα, αλλά η έρευνα για φερόμενη επιρροή από τη σοσιαλιστική κυβέρνησή του βρίσκεται σε εξέλιξη.

Ο Πέτερ Πελεγκρίνι, πρόεδρος της Σλοβακίας, που αντιπροσωπεύει τον πρωθυπουργό Ρόμπερτ Φίκο, ο οποίος νοσηλεύτηκε σε απόπειρα δολοφονίας, είπε ότι οι ηγέτες έπρεπε να είναι «πολύ προσεκτικοί» σχετικά με το ποιος θα εκπροσωπούσε την ΕΕ σε διεθνές επίπεδο. «Πρέπει να έχουμε ένα άτομο που θα είναι σε θέση να ηρεμήσει την κατάσταση, η οποία βρίσκεται τώρα σε εξαιρετικά μεγάλη ένταση», είπε.

Ο Πελεγκρίνι δεν κατονόμασε κανέναν, αλλά η άποψή του θα μπορούσε να θεωρηθεί ως συγκαλυμμένη κριτική στην Κάλλας, που προέρχεται από μια κυβέρνηση που είναι λιγότερο εχθρική προς τη Ρωσία.

Στον αντίποδα ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, το κόμμα του οποίου αποβλήθηκε από το ΕΛΚ το 2022 λόγω ανησυχιών για επιδείνωση των δημοκρατικών προτύπων, έχει ήδη ξεκαθαρίσει ότι δεν θα στηρίξει τη φον ντερ Λάιεν.

Σε ένα τυπικά επιθετικό μήνυμα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μετά τη σύνοδο κορυφής, κατηγόρησε το ΕΛΚ ότι έκανε συμφωνία με τους Σοσιαλιστές και τους φιλελεύθερους για να μοιράσουν τις κορυφαίες θέσεις μεταξύ τους. «Θα συνεχίσουν να υποστηρίζουν τη μετανάστευση και να στέλνουν ακόμη περισσότερα χρήματα και όπλα στον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας», είπε.

Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι η Φον ντερ Λάιεν μπορεί να διοριστεί χωρίς την ομόφωνη υποστήριξη των ηγετών της ΕΕ.

Προσερχόμενος στη σύνοδο κορυφής, ο καγκελάριος της Γερμανίας, Όλαφ Σολτς, είπε ότι είναι σημαντικό να ληφθεί γρήγορα μια απόφαση. «Δεδομένου ότι η πολιτική πλατφόρμα που έχει υποστηρίξει μέχρι στιγμής την Πρόεδρο στο κοινοβούλιο έχει και πάλι πλειοψηφία, πιστεύω ότι θα είναι δυνατό να βρεθεί γρήγορα μια λογική λύση», δήλωσε ο Σόλτς.

Η Γαλλία είχε προηγουμένως σταθμίσει εναλλακτικές λύσεις αντί της φον ντερ Λάιεν, αλλά με τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές που προκήρυξε ο Μακρόν στις 30 Ιουνίου, η κυβέρνηση προτιμά τώρα τη σταθερότητα στην ΕΕ.

Ο Μακρόν ερωτηθείς αν πιστεύει ότι η συμφωνία θα έχει επιτευχθεί πριν από τον πρώτο γύρο των βουλευτικών εκλογών στη Γαλλία, με άλλα λόγια στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 27ης και 28ης Ιουνίου, ο κ. Μακρόν απάντησε «νομίζω πως θα υπάρξει συμφωνία πριν από τις βουλευτικές εκλογές στη Γαλλία, αλλά δεν είναι στόχος αυτό». Σημείωσε πως θα μπορούσε να επιτευχθεί ισορροπία αν προσφερόταν θέση εκτελεστικού αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη Γαλλία.

Από την πλευρά του ο απερχόμενος πρωθυπουργός της Ολλανδίας, Μαρκ Ρούτε, δήλωσε: «Είμαι θετικός για την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αλλά δεν λέω ότι τη στηρίζουμε». Πρόσθεσε ότι υπάρχει ερώτηση για όλο το πακέτο των θέσεων εργασίας.

Ενώ η άνοδος της φον ντερ Λάιεν φαίνεται αρκετά ομαλή στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ηγετών της ΕΕ, πρέπει επίσης να κερδίσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Καθώς αυτή η εκστρατεία συνεχίζεται, η πρόεδρος της επιτροπής κατηγορήθηκε ότι καθυστέρησε μια κριτική έκθεση για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης στην Ιταλία για να εξασφαλίσει την υποστήριξη της Τζόρτζια Μελόνι.

Η Ιταλίδα πρωθυπουργός, η οποία είναι επίσης ηγέτης των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δεν έχει ακόμη πει εάν υποστηρίζει τη φον ντερ Λάιεν.  Ωστόσο πριν από τις εκλογές, πολλοί σοσιαλιστές και βουλευτές των Πρασίνων επέκριναν τη φον ντερ Λάιεν ότι προσπάθησε να κερδίσει την υποστήριξη της Ιταλίδας πρωθυπουργού.

Αρκετοί ηγέτες είχαν πει ότι δεν περίμεναν μια τελική συμφωνία για τους υποψηφίους τη Δευτέρα το βράδυ, αλλά επέμειναν ότι η διαδικασία δεν πρέπει να καθυστερήσει.

«Δεν νομίζω ότι θα υπάρξει ευγνωμοσύνη από τους Ιρλανδούς πολίτες ή τους ευρωπαίους πολίτες εάν οι πολιτικοί εδώ στις Βρυξέλλες συζητούν επί εβδομάδες για το ποιος θα παίξει τι ρόλο όταν υπάρχουν τόσα πολλά πιεστικά ζητήματα σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. », δήλωσε ο Ιρλανδός πρωθυπουργός Σάιμον Χάρις.

Οι ηγέτες της ΕΕ θα συνέλθουν εκ νέου στις Βρυξέλλες στις 27-28 Ιουνίου, ελπίζοντας να καταλήξουν σε συμφωνία για τους ηγέτες του μπλοκ πριν από την ψηφοφορία για τον επόμενο πρόεδρο της Επιτροπής από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που έχει προγραμματιστεί για τα μέσα Ιουλίου.