«Δύο μέτρα και δύο σταθμά»: Εκνευρισμός στην Άγκυρα για τα F-35 που θα πάρει η Ινδία

Δημήτρης Σουλτογιάννης - Νέα Υόρκη

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, από το πουθενά, πρότεινε την πώληση μαχητικών αεροσκαφών Lockheed Martin F-35 στην Ινδία κατά τη διάρκεια της πρόσφατης κοινής συνέντευξης τύπου με τον Ινδό πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι.

Στις 13 Φεβρουαρίου, ο Τραμπ εξέφρασε την ετοιμότητα της κυβέρνησής του να πουλήσει μαχητικά stealth F-35, που θεωρούνται από τα πιο προηγμένα στρατιωτικά αεροσκάφη στον κόσμο. Επισήμανε μάλιστα τις αμυντικές συμφωνίες δισεκατομμυρίων δολαρίων που προϋπάρχουν με την Ινδία ενώ για να επιβεβαιώσει το επιχείρημα του, το πήγε ένα βήμα παρακάτω προσφέροντας τα μαχητικά F-35 στον Μόντι. Ο Τραμπ μάλιστα δήλωσε ότι γίνονται προσπάθειες για να δοθούν σύντομα στο Νέο Δελχί τα F-35.

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, ο πρωθυπουργός της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι δεν αναφέρθηκε άμεσα στα σχόλια του Τραμπ για τα F-35, αλλά επικεντρώθηκε στην ευρύτερη αμυντική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών. «Η Αμερική παίζει σημαντικό ρόλο στην αμυντική ετοιμότητα της Ινδίας. Προχωράμε ενεργά προς την κοινή ανάπτυξη, κοινή παραγωγή και μεταφορά τεχνολογίας».

Η ειδοποιός διαφορά με την Τουρκία και οι κυρώσεις CAATSA

O εκνευρισμός των γειτόνων μας στην άλλη πλευρά του Αιγαίου είναι προφανής. Παρόλο που δεν υπάρχουν, ακόμα τουλάχιστον, δηλώσεις από επίσημα τουρκικά χείλη για το θέμα τα social media και οι πολιτικές αναλύσεις έχουν πάρει φωτιά. Όπως ήταν αναμενόμενο, κάνουν λόγο για δύο μέτρα και δύο σταθμά και αναρωτιούνται πώς είναι δυνατόν οι Ηνωμένες Πολιτείες απροκάλυπτα να έχουν αποκλείσει την Τουρκία από το πρόγραμμα των F-35 και ταυτόχρονα να εξετάζουν το ενδεχόμενο να δώσουν το πράσινο φως στην Ινδία τη στιγμή που και οι δύο χώρες έχουν στην κατοχή τους το Ρωσικό πυραυλικό σύστημα.

Η απάντηση κρύβεται στη μαγική λέξη «CAATSA». Ο νόμος Countering America's Adversaries Through Sanctions, συντομευμένος CAATSA, είναι ομοσπονδιακός νόμος των ΗΠΑ, ο οποίος αποσκοπεί στην αυστηρότερη επιβολή κυρώσεων εναντίον συγκεκριμένων χωρών. Η Ινδία δεν είναι μία από αυτές. Η Τουρκία είναι.

Γιατί δεν έχουν επιβληθεί κυρώσεις στην Ινδία

Η απομάκρυνση της Τουρκίας από το πρόγραμμα F-35 το 2019 δικαιολογήθηκε από τις ΗΠΑ με το επιχείρημα ότι η λειτουργία τόσο των F-35 όσο και των S-400 αποτελούσε μεγάλο κίνδυνο ασφάλειας, δυνητικά θέτοντας σε κίνδυνο την τεχνολογία stealth του μαχητικού αεροσκάφους πέμπτης γενιάς. Ωστόσο, η παρόμοια εξαγορά του Ρωσικού πυραυλικού συστήματος από την Ινδία δεν είχε τις ίδιες συνέπειες. Στην πραγματικότητα, αντί να επιβάλει κυρώσεις, η Βουλή των ΗΠΑ παραχώρησε αργότερα στην Ινδία μια εξαίρεση βάσει του νόμου Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act (CAATSA), προστατεύοντάς την ουσιαστικά από κυρώσεις.

Ορισμένοι αναλυτές το δικαιολογούν αυτό εξηγώντας μια ακόμα βασική διαφορά μεταξύ της περίπτωσης της Τουρκίας και της Ινδίας. Η Τουρκία, ως μέλος του ΝΑΤΟ, επρόκειτο να λάβει μια έκδοση του F-35 στα πρότυπα του ΝΑΤΟ, καθιστώντας την παρουσία των S-400 άμεση απειλή για τα συμμαχικά αμυντικά συστήματα. Αντίθετα, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να προσφέρουν στην Ινδία μια προσαρμοσμένη παραλλαγή του F-35 εξοπλισμένη με τοπική τεχνολογία, σχεδιασμένη έτσι ώστε να λειτουργεί ανεξάρτητα και να μην έχει καμία σχέση με την ολοκληρωμένη εκδοχή του μαχητικού για το ΝΑΤΟ.