Διασύνδεση Κρήτης - Κύπρου: Στη Βουλή η τροπολογία για το γεωπολιτικό ρίσκο - Τι προβλέπει

Αργά χθες το βράδυ κατατέθηκε από το ΥΠΕΝ η τροπολογία που περιλαμβάνει τη ρύθμιση για τον ισόποσο επιμερισμό του γεωπολιτικού ρίσκου μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου, για το έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης Great Sea Interconnector.

Η ρύθμιση περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας για τις δημόσιες επενδύσεις, «Νέο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και συμπληρωματικές διατάξεις», το οποίο προγραμματίζεται να ψηφιστεί σήμερα τη Βουλή.

Η ρύθμιση ορίζει ότι κατ’ εφαρμογή της συμφωνίας Αθηνων – Λευκωσίας, η διάταξη, ότι ο επιμερισμός του γεωπολιτικού ρίσκου κατανέμεται ισόποσα, 50%-50%, μεταξύ των των δυο χωρών, έναντι του αρχικού 63% η Κύπρος (ως η βασική ωφελούμενη), 37% η Ελλάδα.

Και προβλέπει ότι αν τα πράγματα πάρουν αρνητική τροπή και το έργο δεν υλοποιηθεί, «εξαιτίας εξωτερικών παραγόντων, εκτός του ελέγχου, της ευθύνης και της υπαιτιότητας του φορέα υλοποίησης και των συμβαλλόμενων με αυτόν προμηθευτών και αναδόχων», τότε η Ελλάδα θα επιβαρυνθεί με τις μισές από τις δαπάνες που θα έχει μέχρι τότε κάνει ο ΑΔΜΗΕ, τις οποίες και δικαιούται να ανακτήσει. Αλλά για να μην πληρώσουν οι Ελληνες καταναλωτές στο κακό αυτό σενάριο το γεωπολιτικό «premium», δηλαδή μια αύξηση στους λογαριασμούς τους, (μέσω των χρεώσεων χρήσης συστήματος), η διάταξη ορίζει ότι την όποια διαφορά θα την καταβάλει ο κρατικός προϋπολογισμός, κατόπιν σχετικής εισήγησης της ΡΑΑΕΥ.

Aι προβλέπει

Άρθρο 5

Ολοκλήρωση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου-Κρήτης

Η ΑΔΜΗΕ Α.Ε., ως φορέας υλοποίησης του’ Εργου Κοινού Ενδιαφέροντος 2.6.2 του οικείου καταλόγου βάσει του Ευρωπαϊκού Κανονισμού (ΕΕ) 869/2022 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 3Οής Μαΐου 2022 σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές, την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) 715/2009, (ΕΕ) 5, 2019/942 και (ΕΕ) 2019/943 και των οδηγιών 2009/73/ΕΚ και (ΕΕ) 2019/944 και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) 347/2013 (1 152), που αφορά στην ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου Κρήτης για την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση, προβαίνει στις καταβολές που απαιτούνται για τη συνέχιση των εργασιών στο πλαίσιο των κατασκευαστικών συμβάσεων που έχει συνάψει, μέχρι του ποσού των είκοσι έξι εκατομμυρίων οκτακοσίων χιλιάδων (26.800.000) ευρώ, παράλληλα με τη διαδικασία έκδοσης των αποφάσεων των οικείων ρυθμιστικών αρχών Ελλάδας και Κύπρου για τον καθορισμό του ρυθμιζόμενου εσόδου του έργου για το 2025 και βάσει του υφιστάμενου κατά τη θέση σε ισχύ του παρόντος ρυθμιστικού πλαισίου.

Αν το έργο της παρ. 1 καθυστερήσει ή ματαιωθεί εξαιτίας εξωτερικών παραγόντων εκτός του ελέγχου, της ευθύνης και της υπαιτιότητας του φορέα υλοποίησης και των συμβαλλόμενων με αυτόν προμηθευτών και αναδόχων, ο φορέας υλοποίησης ανακτά, μέσω του κρατικού προϋπολογισμού, ποσοστό δεκατρία τοις εκατό (13%) του συνόλου των πραγματοποιθεισών και μη ανακτηθεισών επενδυτικών και λειτουργικών δαπανών, ώστε, αθροιστικά με το ποσοστό που ανακτάται αντιστοίχως σύμφωνα με την υπό στοιχεία Ε 159/2024 απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) ((Μεθοδολογία Υπολογισμού του Επιτρεπόμενου και Απαιτούμενου Εσόδου της ΑΔΜΗΕ Α.Ε. γιατο ‘Εργο Κοινού Ενδιαφέροντος ΕΚΕ 2.6.2 ((Ηλεκτρική Διασύνδεση Κύπρου (Κοφινού) και Ελλάδας (Κορακιά-Κρήτη)», κατά το μέρος που επιμερίζεται στην Ελλάδα» (Β’ 3751), το ποσό που ανακτά από τις δύο ως άνω πηγές να ανέρχεται σε ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) επί του συνόλου των ως άνω δαπανών. Οι δαπάνες αυτές ανακτώνται, προσαυξανόμενες κατ’ έτος, μέχρι την πλήρη ανάκτησή τους, κατά ποσοστό ίσο με το αντίστοιχα εφαρμοζόμενο από τη ΡΑΑΕΥ μέσο σταθμισμένο κόστος κεφαλαίου που καθορίζεται με τις οικείες αποφάσεις της ΡΑΑΕΥ, οι οποίες εκδίδονται στο πλαίσιο εφαρμογής της υπό στοιχεία Ε-159/2024 απόφασής της, όπως αυτή εκάστοτε ισχύει. Η ανάκτηση ποσών από τον κρατικό προϋπολογισμό σύμφωνα με την παρούσα, τελεί υπό την προϋπόθεση της τροποποίησης της Κοινής Απόφασης Διασυνοριακού Διαμοιρασμού του Κόστους του ‘Εργου των εν λόγω Ρυθμιστικών Αρχών Ελλάδας και Κύπρου (ΒΑ), ώστε να περιλαμβάνει όρο για τον ισομερή διαμοιρασμό των προς ανάκτηση ποσών που αφορούν στις ειδικές περιπτώσεις του πρώτου εδαφίου μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου, σύμφωνα με τα ανωτέρω. Με κοινή απόφαση των ρυθμιστικών Αρχών Ελλάδας (ΡΑΑΕΥ) και Κύπρου (ΡΑΕΚ), στη βάση σχετικής εισήγησης του φορέα υλοποίησης, εντός έξι (6) μηνών από την υποβολή της εισήγησης, διαπιστώνεται η συνδρομή των προϋποθέσεων του παρόντος και αναγνωρίζονται οι εν λόγω επενδυτικές και λειτουργικές δαπάνες.

Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κατόπιν σχετικής εισήγησης της ΡΑΑΕΥ, εντός δύο (2) μηνών από την υποβολή της εισήγησης, καθορίζονται το συνολικό ποσό ανάκτησης που αντιστοιχεί στο διαφέρον ποσοστό που ορίζεται στην παρ. 2, ο χρόνος ανάκτησής του και η κατ’ έτος κατανομή του, ο καθορισμός του ετήσιου προς απόδοση από τον κρατικό προϋπολογισμό ποσού με βάση και τις προσαυξήσεις της παρ. 2, καθώς και κάθε ειδικότερο Θέμα που αφορά στην εφαρμογή του παρόντος άρθρου. Η εισήγηση της ΡΑΑΕΥ υποβάλλεται εντός ενός (1) μηνός από την κοινή απόφαση των ρυθμιστικών αρχών του τρίτου εδαφίου της παρ. 2 που διαπιστώνει τη συνδρομή των ανωτέρω προϋποθέσεων.

Οι παρ. 2 και 3 ισχύουν από την έκδοση της διαπιστωτικής πράξης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας περί της τροποποίησης της CBCA, σύμφωνα με το σημείο Γ του από 20.9.2024 Πλαισίου Κατανόησης μεταξύ της Ελληνικής Κυβέρνησης και της Κυπριακής Δημοκρατίας.