Χειμερινό ηλιοστάσιο 2024: Απόψε θα έχουμε τη μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου
Η διάρκεια της ημέρας διαφέρει ανάλογα με την περιοχή, όσο πιο βόρεια τόσο μικρότερη.
Η 21η Δεκεμβρίου σημαίνει τη μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου, καθώς πραγματοποιείται το χειμερινό ηλιοστάσιο 2024 στο βόρειο ημισφαίριο της Γης.
Συγκεκριμένα, στη χώρα μας, ο Ήλιος ανέτειλε στις 07:37 και αναμένεται να δύσει στις 17:09, με τη διάρκεια της ημέρας να είναι μόλις 9 ώρες και 31 λεπτά.
Επισημαίνεται, βέβαια, πως η διάρκεια της ημέρας διαφέρει ανάλογα με την περιοχή, καθώς όσο πιο βόρεια βρίσκεται ένας τόπος τόσο μικρότερη διάρκεια ημέρας απολαμβάνει.
Τί είναι το χειμερινό ηλιοστάσιο
«Ηλιοστάσιο» ονομάζεται η χρονική στιγμή κατά την οποία ο άξονας της Γης εμφανίζεται στραμμένος όσο περισσότερο προς ή μακριά από τον Ήλιο, συμβαίνει κατά την ετήσια τροχιά της Γης γύρω από αυτόν.
Αυτό ισοδυναμεί με τον Ήλιο να βρίσκεται στο βορειότερο ή νοτιότερο (ετήσιο) του ουρανού που βρίσκεται ποτέ το μεσημέρι, όπως εμφανίζεται σε εμάς πάνω στην επιφάνεια της Γης. Για περιοχές της Γης εκτός των Τροπικών (δηλαδή με γεωγραφικό πλάτος μεγαλύτερο από 23,5 μοίρες ή μικρότερο από -23,5 μοίρες), τα ηλιοστάσια είναι επίσης οι ημέρες κατά τις οποίες ο Ήλιος φτάνει το ψηλότερο (θερινό ηλιοστάσιο) ή το χαμηλότερο σημείο (χειμερινό ηλιοστάσιο) που έχει το μεσημέρι στη διάρκεια ενός χρόνου.
Η ημέρα του ηλιοστασίου είναι είτε η μεγαλύτερη (το καλοκαίρι – θερινό ηλιοστάσιο) είτε η μικρότερη (τον χειμώνα – χειμερινό ηλιοστάσιο) ημέρα του έτους για όλες τις περιοχές της γης εκτός από τους Τροπικούς. Πάντως, η λέξη προέρχεται από το «ήλιος» και το «στέκομαι»/«στάση» επειδή κοντά στα ηλιοστάσια, λίγες ημέρες πριν ή μετά, ο Ήλιος φαίνεται να επιβραδύνει τη φαινομενική κίνησή του προς τα βόρεια ή προς τα νότια (κίνηση στην απόκλιση), μέχρι που την ημέρα του ηλιοστασίου αυτή η κίνηση μηδενίζεται και αντιστρέφεται.
Με την ευρύτερη σημασία, ο όρος «ηλιοστάσιο» σημαίνει και την ημέρα που παρατηρείται αυτό το φαινόμενο, δύο φορές τον χρόνο, τον Ιούνιο και τον Δεκέμβριο. Τα ηλιοστάσια, όπως και οι ισημερίες, συνδέονται αναπόσπαστα με τις εποχές του έτους. Σε κάποιες χώρες ή γλώσσες θεωρείται ότι αρχίζουν ή διαχωρίζουν τις εποχές, ενώ σε άλλες θεωρούνται τα κέντρα τους.
Η σημασία του ηλιοστασίου στον πολιτισμό
Σε πολλούς πολιτισμούς, το χειμερινό ηλιοστάσιο θεωρείται συμβολικό. Είναι η στιγμή της αναγέννησης, του φωτός που επιστρέφει και της ελπίδας. Από τα Σατουρνάλια των Ρωμαίων έως τις γιορτές του Γιουλ στις βόρειες χώρες, οι άνθρωποι γιόρταζαν την επιστροφή του Ήλιου με γλέντια, φωτιές και τελετουργίες.
