Χειμερινό ηλιοστάσιο 2023: Έφτασε η μεγαλύτερη νύχτα - Και... επισήμως χειμώνας

Το χειμερινό ηλιοστάσιο είναι... εδώ και σηματοδοτεί (τυπικά) το τέλος του φθινοπώρου και την αρχή του χειμώνα. Το χειμερινό ηλιοστάσιο, κατά το οποίο καταγράφεται η μικρότερη διάρκεια της ημέρας και αντίστροφα και η μεγαλύτερη διάρκεια στη νύχτα του έτους στο βόρειο ημισφαίριο, φέτος είναι τα ξημερώματα της 22ας Δεκεμβρίου.

Στην πραγματικότητα όμως το ηλιοστάσιο ορίζεται με αστρονομικούς όρους και αφορά πολύ πιο επιστημονικά δεδομένα από αυτό που έχουν οι άνθρωποι στο μυαλό τους ως η «μεγαλύτερη» νύχτα του έτους. Το χειμερινό ηλιοστάσιο συμβαίνει όταν η αξονική κλίση της Γης, μακριά από τον Ήλιο, είναι η μεγαλύτερη, έτσι ώστε ο Ήλιος να εμφανίζεται στον ουρανό με το χαμηλότερο μέγιστο ύψος του. Η χρονική στιγμή αυτού του γεγονότος μπορεί να υπολογιστεί με μεγάλη ακρίβεια από τους επιστήμονες.

Αυτό το αστρονομικό γεγονός σηματοδοτεί την έναρξη του χειμώνα και γιορτάζεται από διάφορους πολιτισμούς παγκοσμίως εδώ και χιλιετίες. Παραδοσιακά, είναι μια εποχή περισυλλογής, γιορτών και τελετουργιών, που συχνά συνδέεται με την αναγέννηση, την ανανέωση και τη σταδιακή επιστροφή του φωτός. Πολλές γιορτές και παραδόσεις, όπως το Yule και διάφοροι εορτασμοί του ηλιοστασίου, τιμούν αυτή την κομβική αστρονομική στιγμή.

Το χειμερινό ηλιοστάσιο πέφτει συνήθως στις 21 Δεκεμβρίου στο βόρειο ημισφαίριο, αλλά η ακριβής ημερομηνία μπορεί να διαφέρει ελαφρώς κάθε χρόνο. Μπορεί να συμβεί μεταξύ 20 και 23 Δεκεμβρίου λόγω των διαφορών στο Γρηγοριανό ημερολόγιο και λόγω της αξονικής κλίσης της Γης.

Παράγοντες όπως τα δίσεκτα έτη και η μικρή διακύμανση στη διάρκεια μιας ηλιακής ημέρας προκαλούν αυτή τη μετατόπιση. Επιπλέον, με την πάροδο των αιώνων, η ημερομηνία του ηλιοστασίου μπορεί να αλλάξει λόγω της αξονικής μετάπτωσης της Γης.