Θεολογική Σχολή της Χάλκης: Η πρόταση του Οικουμενικού Πατριαρχείου για το άνοιγμά της

Κινητικότητα παρατηρείται στο ζήτημα της επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, με το Οικουμενικό Πατριαρχείο να βρίσκεται σε διαβουλεύσεις με την προεδρία της τουρκικής δημοκρατίας. Μάλιστα, το Οικουμενικό Πατριαρχείο κατέθεσε, προς το υπουργείο Παιδείας της Τουρκίας, πρόταση για την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης ως ιδιωτικό Βακουφικό Πανεπιστήμιο με δύο σχολές.

Την ύπαρξη διαπραγματεύσεων μεταξύ του Φαναρίου και της Άγκυρας για το ζήτημα της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης είχε αποκαλύψει ο ίδιος ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος τον περασμένο Σεπτέμβριο από τη Θεσσαλονίκη. Ο κ. Βαρθολομαίος είχε εκφράσει δημόσια την αισιοδοξία του για τη θετική έκβαση του διαλόγου με την τουρκική κυβέρνηση σχετικά με την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, εγκαινιάζοντας τη νέα έδρα της «Βυζαντινής Θεσσαλονίκης» και την έκθεση «Ιερά Θεολογική Σχολή Χάλκης - 180 χρόνια προσφοράς στα Γράμματα και στον Άνθρωπο».

Η πρόταση του Οικουμενικού Πατριαρχείου

Την Τρίτη, 5 Νοεμβρίου 2024, πολυμελής αντιπροσωπεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου υπό την προεδρία του μητροπολίτη Γέροντος Δέρκων κ. Αποστόλου, επισκέφθηκε στην Άγκυρα, μετά από συνεννόηση με τους αρμόδιους κρατικούς παράγοντες, τον υπουργό Παιδείας της Τουρκίας Υusuf Tekin. 

Αντικείμενο της πρόσφατης επίσκεψης της πατριαρχικής αντιπροσωπείας στην Άγκυρα με επικεφαλής τον Μητροπολίτη Γέροντα Δέρκων Απόστολο ήταν οι εξελίξεις αναφορικά με τις διαβουλεύσεις που γίνονται για την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. Από την πλευρά της πατριαρχικής αντιπροσωπείας δόθηκε η διαβεβαίωση στο τουρκικό υπουργείο Παιδείας, ότι πρόθεση του Οικουμενικού Πατριαρχείου είναι η Θεολογική Σχολή της Χάλκης να επαναλειτουργήσει ως ιδιωτικό Βακουφικό Πανεπιστήμιο με δύο σχολές και όχι ως Ιερατική Σχολή (τύπου İman Hatip Okulu), όπως σχεδίαζε το κράτος. 

Ο υπουργός Παιδείας της Τουρκίας, σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση της Μητρόπολης Δέρκων, δήλωσε ότι συμφωνεί και υποσχέθηκε ότι οι προτάσεις του Πατριαρχείου, καθώς και οι σκέψεις και οι γνώμες που ανταλλάχθηκαν στις συνομιλίες θα διαβιβασθούν στον πρόεδρο της Τουρκίας, κάτι που φανερώνει ότι οι διαπραγματεύσεις και το καθεστώς επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης τελούν υπό την προσωπική αίρεση και επίβλεψη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. 

Η Ιερά Θεολογικὴ Σχολή της Χάλκης ήταν η κύρια θεολογική σχολή του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης, μέχρι το 1971, όταν το Τουρκικό κράτος αποφάσισε με νόμο να σταματήσει η λειτουργία της, καθώς κρίθηκε ως αντισυνταγματική η λειτουργία της. Οι εγκαταστάσεις της σχολής βρίσκονται στο νησί της Χάλκης, ένα από τα Πριγκηπονήσια.

Πολλοί Ορθόδοξοι θεολόγοι, ιερείς, επίσκοποι και πατριάρχες φοίτησαν στην Θεολογική Σχολή της Χάλκης, συμπεριλαμβανομένου και του Πατριάρχη Βαρθολομαίου. Οι φοιτητές στη Χάλκη περιλάμβαναν όχι μόνο γηγενείς Έλληνες, αλλά και Ορθόδοξους Χριστιανούς από όλο τον κόσμο, προσδίδοντας στη σχολή έναν διεθνή χαρακτήρα.