Τεκμήρια διαβίωσης: Ανατροπές με «κούρεμα» και αλλαγή του τρόπου υπολογισμού

Σε επανεξέταση από μηδενική βάση των τεκμηρίων διαβίωσης για ακίνητα, αυτοκίνητα και άλλες δαπάνες με πρώτο βήμα το κούρεμα κατά 30% προχωρά το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης με την συγκρότηση ειδικής επιτροπής που θα καταγράψει την υφιστάμενη κατάσταση και θα υποβάλλει προτάσεις για την αναμόρφωση του συστήματος των τεκμηρίων διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων.

Στόχος είναι η κατάργηση των στρεβλώσεων και η καθιέρωση ενός δικαιότερου καθεστώτος υπολογισμού των τεκμαρτών δαπανών έτσι ώστε να αποφευχθούν φαινόμενα πολίτες με πολύ χαμηλά εισοδήματα να πληρώνουν έξτρα φόρο καθώς το εισόδημα που δηλώνουν δεν καλύπτει το ποσό που προκύπτει από τα τεκμήρια διαβίωσης. Άλλωστε τα στοιχεία δείχνουν ότι οι περισσότεροι φορολογούμενοι που πιάνονται στην παγίδα των τεκμηρίων είναι επειδή διαμένουν σε ιδιόκτητη ή μισθωμένη κατοικία και έχουν αυτοκίνητο.

Ο σχεδιασμός του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας προβλέπει τις ακόλουθες παρεμβάσεις:

- μεσοσταθμική μείωση κατά 30% των τεκμηρίων διαβίωσης από το 2025, πράγμα που σημαίνει ότι ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης θα μειωθεί σε 2.100 ευρώ από 3.000 ευρώ για τον άγαμο και σε 1.750 ευρώ από 2.500 ευρώ για έγγαμους,

- αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των τεκμηρίων διαβίωσης για κατοικίες, Ι.Χ. αυτοκίνητα και σκάφη αναψυχής με αναμόρφωση των ποσών, 

- επανεξέταση του άρθρου 34 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος σύμφωνα με το οποίο οι φορολογούμενοι μπορούν να καλύψουν την όποια πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος προκύπτει λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων επικαλούμενοι δηλωθέντα εισοδήματα και έσοδα παρελθόντων ετών.

Με βάση τη φορολογική νομοθεσία τα τεκμήρια δαπανών είναι τα ακόλουθα:

- το ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης που ανέρχεται σε 3.000 ευρώ αν είναι άγαμος ή έγγαμος κι έχει επιλέξει να υποβάλλει τη δήλωσή του χωριστά από την σύζυγο ή τον σύζυγο, 2.500 ευρώ αν είναι έγγαμος κι έχει επιλέξει να υποβάλλει κοινή δήλωση με την ή τον σύζυγο

- το τεκμήριο διαβίωσης για την κύρια κατοικία που δηλώνει ο φορολογούμενος υπολογίζεται κλιμακωτά με βάση την επιφάνειά της:

• μέχρι και 80 τ.μ. κύριοι χώροι, 40 ευρώ ανά τ.μ.
• από 81 τ.μ. μέχρι και 120 τ.μ. κύριοι χώροι, 65 ευρώ ανά τ.μ.
• από 121 τ.μ. μέχρι και 200 τ.μ. κύριοι χώροι, 110 ευρώ ανά τ.μ.
• από 201 τ.μ. μέχρι και 300 τ.μ. κύριοι χώροι, 200 ευρώ ανά τ.μ.
• από 301 τ.μ. και άνω κύριοι χώροι, 400 ευρώ ανά τ.μ.

Τεκμήριο Ι.Χ. αυτοκινήτου

-Τα τεκμήρια διαβίωσης για τα επιβατικά Ι.Χ. αυτοκίνητα που κατέχουν οι φορολογούμενοι και τα οποία καθορίζονται ως εξής:

• για αυτοκίνητα μέχρι και 1.200 κ.ε. ισχύει τεκμήριο 4.000 ευρώ
• για αυτοκίνητα μεγαλύτερα των 1.200 κ.ε. και μέχρι 2.000 κ.ε., προστίθενται 600 ευρώ ανά 100 κυβικά εκατοστά
• για αυτοκίνητα άνω των 2.000 κ.ε. και μέχρι 3.000 κ.ε., προστίθενται 900 ευρώ ανά 100 κυβικά εκατοστά.

Επίσης τεκμήρια αποτελούν τα σκάφη αναψυχής, οι πισίνες, τα αεροσκάφη, τα δίδακτρα, τα δάνεια και οι κάρτες.

Πάνω από 1,6 εκατ. φορολογούμενοι πληρώνουν έξτρα φόρο λόγω τεκμηρίων

Στη παγίδα των τεκμηρίων πιάνονται κάθε χρόνο πάνω από 1,6 εκατ. φορολογούμενοι κυρίως μισθωτοί και συνταξιούχοι που καλούνται να πληρώσουν πρόσθετο φόρο. Σύμφωνα με τα τελευταία στατιστικά στοιχεία των φορολογικών δηλώσεων:

• 547.827 μισθωτοί αν και δήλωσαν στη φορολογική τους δήλωση εισοδήματα ύψους 1,46 δισ. ευρώ φορολογήθηκαν για εισοδήματα 2,84 δισ. καθώς με την εφαρμογή των τεκμηρίων προστέθηκαν εισοδήματα ύψους 1,38 δισ. ευρώ.
• 465.238 συνταξιούχοι δήλωσαν εισοδήματα 992 εκατ. ευρώ. Ωστόσο φορολογήθηκαν για εισοδήματα 2,29 δισ. ευρώ λόγω τεκμηρίων.
• 377.292 εισοδηματίες δήλωσαν εισοδήματα 209 εκατ. ευρώ. Ωστόσο τα τεκμήρια αποκάλυψαν εισοδήματα 1,78 δισ. ευρώ και τελικά φορολογήθηκαν για εισόδημα 1,98 δισ.
• 180.889 ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι ενώ δήλωσαν εισόδημα ύψους 391 εκατ. ευρώ, η εφορία τους πρόσθεσε τεκμαρτό εισόδημα 759 εκατ.
• 91.045 φορολογούμενοι με αγροτική δραστηριότητα εμφάνισαν στην εφορία εισόδημα 185 εκατ. ευρώ. Με την εφαρμογή των τεκμηρίων προστέθηκαν 328 εκατ. ευρώ και φορολογήθηκαν για πραγματικό και τεκμαρτό εισόδημα 513 εκατ.