Αναλυτικός οδηγός για τα Δημόσια «Ωνάσεια» Σχολεία: Οι περιοχές - Ο τρόπος λειτουργίας τους

Η υπογραφή της Σύμβασης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και του Ιδρύματος Ωνάση ανοίγει το δρόμο για την ίδρυση του Δικτύου Δημόσιων Ωνάσειων Σχολείων (ΔΗΜ.Ω.Σ). Πρόκειται για 22 σχολεία (11 Γυμνάσια και 11 Γενικά Λύκεια) που θα λειτουργήσουν σε περιοχές της χώρας που αντιμετωπίζουν κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις και θα δώσουν σε χιλιάδες μαθητές και μαθήτριες τα εφόδια, τη γνώση και το περιβάλλον που χρειάζονται για να εξελίξουν τις δεξιότητες τους.

Τα ΔΗΜ.Ω.Σ θα λειτουργούν υπό την επίβλεψη του υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, σε στενή συνεργασία με το Ίδρυμα Ωνάση, το οποίο αναλαμβάνει την κτηριακή αναβάθμισή τους και την κάλυψη μέρους των λειτουργικών τους εξόδων. Το ωρολόγιο πρόγραμμα θα προσομοιάζει με αυτό των Πρότυπων σχολείων και θα περιλαμβάνει πρόσθετες καινοτομίες ως προς τον τρόπο σύνδεσής τους με πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, ενώ στη λειτουργία των εκπαιδευτικών Ομίλων και Συνόλων θα έχουν πρόσβαση και μαθητές όμορων δημοσίων σχολείων.

Τα Δημόσια Ωνάσεια Σχολεία έρχονται να πολλαπλασιάσουν τις εκπαιδευτικές ευκαιρίες, να ενισχύσουν τις τοπικές κοινωνίες, να αυξήσουν την ώσμωση μεταξύ δημοσίων σχολείων, πανεπιστημίων και ιδρυμάτων και να δώσουν το στίγμα της συνολικής αναβάθμισης στην εκπαίδευση, που είναι ο στόχος του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού.

Δέκα ερωτήσεις και απαντήσεις

1. Τι είναι τα Δημόσια Ωνάσεια Σχολεία;

Πρόκειται για ένα δίκτυο υφιστάμενων δημόσιων σχολείων, τα οποία με χρηματοδότηση του Ιδρύματος Ωνάση θα μετατραπούν σε Δημόσια Ωνάσεια Σχολεία, υπό την εποπτεία του υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού. Πρόκειται για 22 Σχολεία (11 Γυμνάσια και 11 Λύκεια) σε όλη τη χώρα. Τον Σεπτέμβριο του 2025 θα λειτουργήσουν τουλάχιστον οι πρώτες 6 σχολικές μονάδες (3 Λύκεια, 3 Γυμνάσια), οι οποίες θα ανακοινωθούν μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου 2025.

Οι μαθήτριες και μαθητές που κατά την έναρξη λειτουργίας των ΔΗΜ.Ω.Σ. θα φοιτούν στη Β’ και Γ’ τάξη του Γυμνασίου και Λυκείου παραμένουν και ολοκληρώνουν τη φοίτησή τους σε αυτά. Ο συνολικός αριθμός μαθητών και μαθητριών στα ΔΗΜ.Ω.Σ θα φτάσει τις 6.000 ανά έτος και συνολικά πάνω από 22.000 σε ορίζοντα δωδεκαετίας.

2. Σε ποιες περιοχές θα λειτουργήσουν τα ΔΗΜ.Ω.Σ ;

Από το σύνολο των 22 σχολείων , τα 10 (Γυμνάσια – Λύκεια) θα λειτουργήσουν στην Περιφέρεια Αττικής και τα 12 στην υπόλοιπη Ελλάδα. Στην Αττική τα ΔΗΜ.Ω.Σ θα ιδρυθούν στον Κολωνό, την Κυψέλη, το Μενίδι, το Πέραμα και το Περιστέρι. Στην Θεσσαλονίκη, οι περιοχές που επελέγησαν είναι η Ξηροκρήνη και ο Εύοσμος. Στην περιφέρεια, ΔΗΜ.Ω.Σ. θα υποδεχθούν η Κοζάνη, η Ξάνθη, η Ρόδος και το Ηράκλειο.

Βασικό κριτήριο επιλογής ήταν η ενίσχυση περιοχών που αντιμετωπίζουν κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις. Προϋπόθεση ήταν επίσης να μην υπάρχουν άλλα πρότυπα ή πειραματικά σχολεία σε κοντινή απόσταση ενώ ρόλο έπαιξε και η γεωγραφική εγγύτητα των Γυμνασίων και Λυκείων που επελέγησαν, ώστε να διευκολύνεται η μεταξύ τους συνεργασία καθώς και η συνεργασία τους με Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και ερευνητικά κέντρα.

Η τελική απόφαση για τις περιοχές ελήφθη ύστερα από στενή συνεργασία του υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού και του Ιδρύματος Ωνάση.

3. Πώς θα διοικούνται τα Δημόσια Ωνάσεια Σχολεία;

Το Δίκτυο των ΔΗΜ.Ω.Σ. θα διοικείται από εννεαμελή Επιτροπή, στην οποία πέντε μέλη θα ορίζονται από το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού με απόφαση του αρμόδιου Υπουργού. Τα υπόλοιπα τέσσερα μέλη υποδεικνύονται από το Ίδρυμα Ωνάση.

Την ευθύνη για την καθημερινή λειτουργία των ΔΗΜ.Ω.Σ. θα έχουν α) ο Διευθυντής/Διευθύντρια β) ο Υποδιευθυντής/Υποδιευθύντρια και γ) ο Σύλλογος Διδασκόντων. Οι σχολικές μονάδες που εντάσσονται στο Δίκτυο υπάγονται διοικητικά στον οικεία Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.

4. Ποιος είναι ο στόχος των ΔΗΜ.Ω.Σ;

Η διαμόρφωση ολοκληρωμένων πολιτών. Η παροχή δημόσιας δωρεάν παιδείας υψηλής ποιότητας με στόχο την ολόπλευρη, αρμονική και ισόρροπη ανάπτυξη και καλλιέργεια των μαθητών. Η υλοποίηση καινοτόμων εκπαιδευτικών προγραμμάτων με αξιοποίηση βιωματικών μεθόδων διδασκαλίας και άλλων πρωτοπόρων διδακτικών πρακτικών και δράσεων. Η προαγωγή της επιστημονικής έρευνας στην εκπαίδευση, η προαγωγή της κατάρτισης των μαθητών στην ψηφιακή τεχνολογία και στην τεχνητή νοημοσύνη και η προώθηση της πολυγλωσσίας.

5. Πώς θα λειτουργούν τα Δημόσια Ωνάσεια Σχολεία;

Η φοίτηση θα είναι απολύτως δωρεάν. Τα ΔΗΜ.Ω.Σ. θα ακολουθούν το πρόγραμμα των Πρότυπων Σχολείων, δίνοντας έμφαση στις Ανθρωπιστικές, Θετικές και Κοινωνικές Επιστήμες, στις Καλές Τέχνες, στην Ψηφιακή Παιδεία και στη Συναισθηματική και Κοινωνική Νοημοσύνη. Για την επίτευξη των στόχων, εκτός από το ωρολόγιο πρόγραμμα που ισχύει για τα Πρότυπα Σχολεία, θα λειτουργούν Όμιλοι και Σύνολα, με πρόσθετα αντικείμενα στις Θετικές και Ανθρωπιστικές Επιστήμες, στις Γλώσσες, στην Τέχνη, στον Πολιτισμό και στον Αθλητισμό. Στους Ομίλους θα πραγματοποιούνται καινοτόμες δράσεις, ενισχυτική διδασκαλία και προετοιμασία για τις Πανελλαδικές εξετάσεις.

Η συμμετοχή των μαθητριών και μαθητών στους Ομίλους και στα Σύνολα θα είναι υποχρεωτική για τουλάχιστον 10 εκπαιδευτικές ώρες εβδομαδιαίως, καθ΄ όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς.

6. Θα αλληλοεπιδρούν τα ΔΗΜ.Ω.Σ με τα υπόλοιπα δημόσια σχολεία της περιοχής;

Στόχος είναι η ώσμωση που θα βοηθήσει συνολικά στην αναβάθμιση της δημόσιας εκπαίδευσης. Στους Ομίλους και στα Σύνολα μπορούν να συμμετέχουν και μαθητές άλλων δημόσιων σχολικών μονάδων της ίδιας γεωγραφικής περιοχής, κατόπιν αίτησης και έγκρισής τους από τον Διευθυντή των ΔΗΜ.Ω.Σ..

7. Πώς θα εισάγονται οι μαθήτριες και μαθητές στα ΔΗΜ.Ω.Σ. και πώς θα επιλέγεται το εκπαιδευτικό προσωπικό;

Η εισαγωγή των μαθητών στην Α’ Γυμνασίου και στην Α’ Λυκείου θα γίνεται με παρόμοια διαδικασία που ισχύει και για τα Πρότυπα Σχολεία με συμμετοχή σε γραπτές εξετάσεις (τεστ) γνώσεων και δεξιοτήτων.

Το εκπαιδευτικό προσωπικό των ΔΗΜ.Ω.Σ. θα επιλέγεται επίσης με παρόμοια διαδικασία που ακολουθείται για το εκπαιδευτικό προσωπικό των Πρότυπων Σχολείων.

8. Ποιες είναι, με βάση τη σύμβαση, οι υποχρεώσεις του Ιδρύματος Ωνάση;

Το Ίδρυμα Ωνάση, μέσω δωρεάς συνολικού ύψους 160 εκ. ευρώ για 12 σχολικά έτη, θα καλύψει τον εξοπλισμό και την κτηριακή αναβάθμιση των υφιστάμενων κτηριακών υποδομών των 22 σχολικών μονάδων. Θα διαθέσει έως 1.000.000 ευρώ ανά σχολική μονάδα για την αναβάθμιση και βελτίωση των υποδομών και έως 500.000 ευρώ ανά σχολική μονάδα και ανά σχολικό έτος για την ενίσχυση δράσεων και την κάλυψη δαπανών. Ακόμα, το Ίδρυμα Ωνάση θα διαθέσει το ποσό των 6.000.000 ευρώ για την κάλυψη έκτακτων δαπανών που θα προκύψουν από τη λειτουργία του δικτύου των Ωνάσειων Σχολείων.

Το Ίδρυμα Ωνάση θα καλύπτει την πρόσθετη αμοιβή των εκπαιδευτικών και του διοικητικού προσωπικού των ΔΗΜ.Ω.Σ. για την πρόσθετη απασχόλησή τους πέραν του ωραρίου τους αλλά και τις δαπάνες για τη λειτουργία των Ομίλων και των Συνόλων. Το Ίδρυμα Ωνάση θα καλύπτει τις δαπάνες για την ανάπτυξη και επιμόρφωση του εκπαιδευτικού προσωπικού μέσω της συμμετοχής σε εκπαιδευτικά προγράμματα στην Ελλάδα ή το εξωτερικό αλλά και για υποτροφίες.

9. Ποιες είναι οι υποχρεώσεις του Ελληνικού Δημοσίου;

Πέρα από τη δωρεά του Ιδρύματος Ωνάση, το χρηματοδοτικό πλαίσιο των ΔΗΜ.Ω.Σ. θα είναι ίδιο με αυτό των Πρότυπων Σχολείων. Η μισθοδοσία του εκπαιδευτικού και διοικητικού προσωπικού θα καλύπτεται από το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού και τα πάγια λειτουργικά έξοδα των σχολείων από τους Δήμους στους οποίους ανήκουν.

10. Από πότε θα ισχύσει η σύμβαση;

Η σύμβαση θα ισχύσει από την ημερομηνία κύρωσης της στη Βουλή και τη δημοσίευση της στο Φύλλο Εφημερίδας της Κυβερνήσεως. Πρόκειται για μία σύμπραξη μεταξύ του Ιδρύματος Ωνάση και του Ελληνικού Δημοσίου, κατά το επιτυχημένο πρότυπο του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου. Η «Κύρωση Σύμβασης Δωρεάς μεταξύ του Κοινωφελούς Ιδρύματος «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Σ. ΩΝΑΣΗΣ», του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου (Ω.Κ.Κ.) και του Ελληνικού Δημοσίου» ψηφίστηκε (27 Σεπτεμβρίου 2018) με ευρεία πλειοψηφία και τη στήριξη των ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΕΛ, ΝΔ, Δημοκρατικής Συμπαράταξης, και Ποταμιού.