Αγαπηδάκη: Έχω δουλέψει ως καθαρίστρια - Μεγάλωσα με στερήσεις είναι η προίκα που κουβαλάω στη ζωή
«Αν δεν ήταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν θα είχα την ευκαιρία να βρεθώ στην πολιτική».
Καλεσμένη στην εκπομπή EQ στο Action 24 βρέθηκε τη Δευτέρα το βράδυ η αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη και μίλησε σε μια εκ βαθέων συνέντευξη στην Έλενα Παπαβασιλείου.
«Πριν εμπλακώ με την πολιτική, εργαζόμουν στον ακαδημαϊκό χώρο, στον πανεπιστήμιο. Υπήρξα επί σειρά ετών ερευνητική συνεργάτης στην ιατρική σχολή Αθηνών. Στη συνέχεια εξελέγειν Λέκτορας Δημόσιας Υγείας στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο της Κύπρου. Έμεινα εκεί κάποια χρόνια και μετά ήρθε στη ζωή μου η πολιτική. Άρα, τα θέματα της πρόληψης είναι κάτι για το οποίο παλεύω πάρα πολλά χρόνια».
«Κάναμε πράξη το όραμα του πρωθυπουργού»
«Έχουμε το πρώτο οργανωμένο σύστημα πρόληψης στη χώρα. Και είμαστε πάρα πολύ περήφανοι. Αισθάνομαι φοβερή ευγνωμοσύνη, γιατί όχι μόνο το αγκαλιάζουν οι πολίτες, αλλά μας δείχνουν με τη στάση τους, ότι πράγματι ήταν κάτι που έλειπε και είναι αυτό το οποίο μπορεί να βοηθήσει ώστε να έχουμε καλύτερη υγεία. Αυτό είναι ένα όραμα του πρωθυπουργού. Νομίζω ότι κάνοντας πράξη το όραμα του πρωθυπουργού, δικαιώνουμε και τον τίτλο του Υπουργείου Υγείας».
«Πώς θα ανατάξουμε το ΕΣΥ»
«Κάνουμε μία πάρα πολύ συστηματική προσπάθεια και ο υπουργός, ο Άδωνις Γεωργιάδης, ο υφυπουργός κύριος Θεμιστοκλέους, ο κύριος Βαρτζόπουλος, καθένας, δουλεύοντας στο πεδίο του, για να μπορέσουμε να ανατάξουμε το ΕΣΥ. Υπάρχουν δύο βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν όλες οι χώρες. Μετά την πανδημία, έχουμε συσσωρευμένες ανάγκες. Όλοι για 3-4 χρόνια, όσο κράτησε αυτός ο εφιάλτης, είχαμε στο μυαλό μας να μην κολλήσουμε και πεθάνουμε από Covid. Βάλαμε στον πάγο όλες τις άλλες ανάγκες υγείας που έρχονται τώρα μαζικά οι πολίτες να τις καλύψουν. Αυτό δημιουργεί πίεση στα συστήματα υγείας.
Παράλληλα έχουμε ένα εξουθενωμένο υγειονομικό προσωπικό. Οι υγειονομικοί μας, οι γιατροί, οι νοσηλευτές, πέρασαν πολύ τραυματικές καταστάσεις στην πανδημία και δεν είμαι βέβαιη ότι τα έχουμε συζητήσει επαρκώς στο δημόσιο διάλογο αυτά.
Μιλάμε λοιπόν για μια κατάσταση στην οποία έχουμε μια διπλή πίεση και ερχόμαστε με πολύ ταχύ ρυθμό να κάνουμε τρία βασικά πράγματα για να ανατάξουμε το ΕΣΥ.
Πρώτον, ανακαινίζουμε πάνω από 156 κέντρα υγείας και πάνω από 90 νοσοκομεία σε όλη τη χώρα. Μιλάω για υποδομές που είχαν να ανακαινιστούν από το 1983.
Δεύτερον, ενισχύουμε σε ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό. Ξέρουμε όλοι μας ότι το να έχεις ένα μηχάνημα τελευταίας τεχνολογίας παίζει τεράστιο ρόλο στο να βγει μια διάγνωση.
Έχουμε λοιπόν 100 εκατομμύρια για τα νοσοκομεία, 45 για τα κέντρα υγείας σε εξοπλισμό.
Τρίτο και σημαντικότερο, ενίσχυση σε ανθρώπινο δυναμικό. Προσπαθούμε να έχουμε ενισχυμένα κινητρά. Έχουμε περάσει μια σειρά από ρυθμίσεις, με ένα πολύ πιο ελκυστικό πακέτο οικονομικών και επιστημονικών κινήτρων για να μην έχουμε άγονες θέσεις στα νοσοκομεία και στα κέντρα υγείας.
Με αυτό λοιπόν το τριπλό πλέγμα, ερχόμαστε να ενισχύσουμε τα νοσοκομεία, έχουμε τα δωρεάν χειρουργεία για ανθρώπους οι οποίοι περίμεναν επί μήνες ή και πάνω από χρόνο στη λίστα λόγω της πανδημίας. Η αλήθεια είναι ότι η πανδημία, λόγω του ότι το ΕΣΥ έγινε σε πολλές περιπτώσεις μονοθεματικό για μεγάλο χρονικό διάστημα, αυτό συνέβη σε όλες τις χώρες παγκοσμίως, για να αντιμετωπίσουμε τις ανάγκες από τον Covid, υπήρξαν καθυστερήσεις σε άλλες ανάγκες των πολιτών, όπως είναι τα χειρουργεία για καταρράκτη, αρθροπλαστική γόνατος, ισχύου, που είναι και αυτά που κατά κανόνα αφορούν τη μεγάλη πλειονότητα των δωρεάν απογευματινών χειρουργείων».
Οι αλλαγές στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας
«Έχουμε πάνω από 300 κέντρα υγείας σε όλη τη χώρα, περιφερειακά ιατρεία, τοπικές μονάδες υγείας. Όλες αυτές οι δομές είναι από τη Θράκη έως την Κρήτη.
Ερχόμαστε να κάνουμε κάτι επιπλέον, γιατί καταλαβαίνετε ότι αυτός ο υγειονομικός χάρτης, φτιάχτηκε χρόνια πριν, όταν το οδικό δίκτυο δεν ήταν ίδιο, οι κοινωνικές ανάγκες δεν ήταν ίδιες, η σύνθεση του πληθυσμού ήταν διαφορετική. Ερχόμαστε, λοιπόν, από το Γενάρη του 2025 με τις κινητές ομάδες της πρωτοβάθμιας. Φανταστείτε μια μικρή ομάδα με γιατρό, νοσηλευτή, κοινωνικό λειτουργό, που θα μπορεί να πηγαίνει κατ’ οίκον στα ορεινά μας χωριά, στα πολύ μικρά νησιά να κάνει τις εξετάσεις που χρειάζονται, και ειδικά αν σκεφτούμε ότι έχουμε ηλικιωμένους που πολλές φορές δεν μπορούν να μετακινηθούν, ακόμα και αν είναι κοντά σε αστική περιοχή. Άρα έχει τεράστια αξία να μην περιμένουμε πια - και αυτή είναι η νέα φιλοσοφία - να έρθει ο πολίτης σε εμάς, αλλά να πηγαίνουμε εμείς, ο γιατρός, στον πολίτη».
«Το σχέδιο θα μπορέσει να υλοποιηθεί από τον Γενάρη του ‘25. Μια υπηρεσία που προστίθεται στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, μαζί με τα προγράμματα των προοληπτικών εξετάσεων που έχουν ήδη σώσει χιλιάδες ζωές».
«Το πρόγραμμα Φώφη Γεννηματά κατά του καρκίνου του μαστού το έχουν χρησιμοποιήσει πάνω από μισό εκατομμύριο γυναίκες. 33.000 εξ αυτών έχουν αντιμετωπιστεί έγκαιρα με ευρήματα. Το πρόγραμμα πρόληψης κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, ήδη 20.000 γυναίκες έχουν κάνει τις εξετάσεις τους. Για τον καρκίνο του παχέος εντέρου, μισό εκατομμύριο άνθρωποι, έχουν χρησιμοποιήσει το self-test, ηλικίας 50-69 ετών και έχουμε από αυτή τη διαδικασία, ήδη περί τις 500 κολονοσκοπήσεις με βιοψία».
«Τρόμαξα με τα ευρήματα της μαστογραφίας μου»
Μιλώντας στην Έλενα Παπαβασιλείου και αναφερόμενη στα συναισθήματα που βίωσε μετά τη μαστογραφία, η Ειρήνη Αγαπηδάκη εξομολογήθηκε τον φόβο της.
«Κι εγώ έλαβα το sms μου, από το πρόγραμμα Γεννηματά, έκανα την μαστογραφία μου, εντοπίσαμε κάποια ευρήματα, οπότε τα παρακολουθώ. Θα ήταν ψέμα να πω ότι δεν τρόμαξα. Τρόμαξα με το άκουσμα ότι κάτι βλέπω, όπως λένε συνήθως οι γιατροί, αλλά η μεγάλη μου αγωνία ήταν πριν την εξέταση. Όμως, στο πρώτο άκουσμα, κάτι βλέπουμε εδώ, που τρομάζεις για λίγα δευτερόλεπτα, διαδέχεται το ό,τι κι αν είναι, αντιμετωπίζεται. Και φεύγει ένα βάρος. Γιατί όταν κάνεις πρόληψη και την κάνεις τακτικά όπως συστήνει ο γιατρός, τότε έχεις τη δύναμη, τον έλεγχο πάνω στη νόσο. Εγώ μερικές μέρες μετά τη διαδικασία αυτή, και αφού ενημερώθηκα πλήρως για το πρωτόκολλο που πρέπει να ακολουθώ με τις εξετάσεις μου, δεν νιώθω μόνο ανακουφισμένη. Νιώθω δύναμη. Νιώθω ότι έχω τον έλεγχο».
«Σε λίγες μέρες ξεκινάει το τελευταίο πρόγραμμα σε αυτόν τον πυλώνα των τεσσάρων μεγάλων προγραμμάτων για την πρόληψη των καρδιογειακών νοσημάτων. Το θεωρώ πάρα πολύ σημαντικό. Αφορά 5,5 εκατομμύρια πολίτες ηλικίας 30-70 ετών. Και το θεωρούμε σημαντικό διότι έχουμε, πάρα πολλούς αιφνίδιους θανάτους σε νέους ανθρώπους που θα μπορούσαμε να τους είχαμε αποφύγει. Δυστυχώς, στη χώρα μας δεν έχουμε αναπτυγμένη την κουλτούρα της πρόληψης. Δεν υπήρχε ποτέ από το κράτος ένα οργανωμένο πρόγραμμα σαν αυτό να πει στον πολίτη «Κοίταξε, κινδυνεύεις από τέσσερις βασικές αιτίες που μπορεί να σε φέρουν να χάσεις τη ζωή σου νωρίτερα. Καρκίνος του μαστού, καρκίνος τραχήλου της μήτρας, καρκίνος παχέως εντέρου, καρδιοαγγειακά. Αυτές είναι οι εξετάσεις που μπορείς να κάνεις γρήγορα, εύκολα και δωρεάν».
Παιδικά χρόνια με στερήσεις και προβλήματα
«Γεννήθηκα στο Ηράκλειο, μεγάλωσα στο Παλαίκαστρο Σητείας, σε ένα μικρό χωριό στην ανατολική άκρη της Κρήτης. Είμαστε τέσσερα αδέρφια. Πρώτος είναι ο αδερφός μου, δεύτερη είμαι εγώ. Και έχω άλλες δύο αδελφές. Έχουμε πολύ στενή σχέση.
Γεννήθηκα σε μια οικογένεια που τα έφερνε πολύ δύσκολα βόλτα οικονομικά. Μιλάμε τώρα για την Κρήτη το 1979. Είμαι 45 ετών. Σε ένα χωριό περίπου χιλίων κατοίκων τότε. Αγροτικές οικογένειες κατά κανόνα. Και οι γονείς μου πράγματι έκαναν πολύ μεγάλο αγώνα για να με μεγαλώσουν»
«Έχω να θυμάμαι πολλά δύσκολα χρόνια με στερήσεις, με προβλήματα. Θεωρώ ότι αυτές οι δυσκολίες είναι η προίκα που κουβαλάω στη ζωή. Ήμουν τυχερή γιατί είχα καλούς δασκάλους, οι γονείς μου με στήριξαν σε ό,τι έκανα στη ζωή μου, ψυχολογικά, συναισθηματικά. Μπορεί να μην υπήρχε οικονομική στήριξη, αλλά υπήρχε αυτό που χρειάζεσαι για να προχωρήσεις. Αυτές οι δυσκολίες σε ψήνουν στη ζωή. Εγώ θεωρώ ότι όσοι ερχόμαστε από τα χαμηλότερα στρώματα, έχουμε και μια εμπειρία στο να λύνουμε προβλήματα, που ένας άνθρωπος που του έχουν έρθει λίγο πιο βολικά, δεν την έχει. Έχει άλλα skills, άλλες δεξιότητες. Αλλά αυτή η κάστα ανθρώπων, στην οποία ανήκω και εγώ, έχουμε ‘ψηθεί’ με τα χρόνια και όταν προκύπτει πρόβλημα ξαφνικό δεν σε τρομάζει τόσο. Ψάχνεις να βρεις τρόπο να το λύσεις».
Η δύσκολη περιπέτεια υγείας
Η κυρία Αγαπηδάκη περιέγραψε στο EQ, μια σοβαρή περιπέτεια υγείας που πέρασε όταν ήταν μόλις στην Γ’ Δημοτικού και είχε πάθει περιτονίτιδα.
«Μου άρεσε το σχολείο. Δεν μπορούσα να εκπληρώσω τη φαντασίωση της μάνας μου να κάτσω με κεντήσω, κεντούσαν τότε τα κορίτσια στο χωριό. Τέτοια δεν έκανα, έπλεκα όμως». «Είχα περάσει μια περιπέτεια υγείας στην τρίτη δημοτικού, είχα πάθει περιτονίτιδα, παρολίγο να μου κοστίσει τη ζωή. Είχα πρόβλημα αναπνευστικό, σοβαρή επιπλοκή. Έμεινα αρκετούς μήνες στα νοσοκομεία. Είχα εκείνη τη χρονιά που επέστρεψα μια φοβερή δασκάλα που πραγματικά έχω προσπαθήσει με κάθε τρόπο να την ξαναβρώ, τη Σοφία Αποστόλου η οποία με έχει καθορίσει και σαν άνθρωπο».
«Έχω δουλέψει σέρβις, πωλήτρια, καθαρίστρια»
Κάνοντας μία αναδρομή στα φοιτητικά της χρόνια, η Ειρήνη Αγαπηδάκη αποκάλυψε πόσες διαφορετικές δουλειές είχε κάνει.
«Tα πρώτα χρόνια μου είχε κολλήσει να γίνω νοσηλεύτρια. Δεν πήγε καλά αυτό γιατί το κομμάτι της ιατρικής με συναρπάζει αλλά δεν αντέχω τη θέα του αίματος και όλα αυτά που χρειάζεται να περάσεις για να γίνεις γιατρός ή νοσηλευτης. Τα χρόνια του λυκείου αποφάσισα να σπουδάσω ψυχολογία που έχει και αυτή μια ανατομική πλευρά, πρέπει να ξέρεις πώς λειτουργεί το νευρικό σύστημα. Δούλευα πριν ξεκινήσω τις σπουδές. Έχω κάνει τα κλασικά, σέρβις, έχω δουλέψει πωλήτρια σε μαγαζιά, έβγαζα φωτοτυπίες σε ένα βιβλιοπωλείο, καθαρίστρια, πάρα πολλά πράγματα. Δουλειές γραφείου αργότερα, βοηθός λογιστήριου. Δεν τα θυμάμαι όλα».
«Στήριγμα ο σύζυγός μου»
«Ο σύζυγός μου είναι πιο δυναμικός. Οπότε έχουμε ισορροπία. Είμαστε 20 χρόνια μαζί με τον σύζυγό μου. Και πραγματικά σε ό,τι έχω κάνει στη ζωή μου, είναι όχι απλά δίπλα μου, το έχω κάνει χάρη σε αυτόν τον άνθρωπο. Παίρνω μία απόφαση που πάντα στηρίζει. Και εγώ αντίστοιχα εκείνον. Οπότε είμαστε πάντα μαζί. Δεν νιώθω ποτέ ότι κάνω κάτι μόνη μου, το κάνουμε μαζί. Αυτός νομίζω ότι σκέφτεται κι εγώ εκτελώ με έναν τρόπο, γιατί είναι ένας άνθρωπος ο οποίος έχει πολύ έντονα πολιτικοποιημένη σκέψη. Τον απασχολούν πάρα πολύ τα κοινωνικά θέματα. Από πολύ παλιά, πολύ πριν καν υπάρξει ως σκέψη ή περίπτωση να ασχοληθώ με την πολιτική, καθημερινά μιλούσαμε, διαβάζαμε για όλα αυτά τα ζητήματα».
«Αν δεν ήταν ο Μητσοτάκης δεν θα είχα ευκαιρία να βρεθώ στην πολιτική»
Αν δεν υπήρχε δημόσιο σύστημα εκπαίδευσης δεν θα μπορούσα να είχα καμία ευκαιρία για να κάνω τη δουλειά που έκανα πριν την πολιτική. Ή με την πολιτική αν δεν ήταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν νομίζω ότι είναι εύκολο για έναν άνθρωπο που είναι εκτός συστήματος να βρεθεί στην πολιτική και να έχει μια τέτοια ευκαιρία.
«Η υγεία είναι πάντα ψηλά και προεκλογικά ο Πρωθυπουργός την είχε θέσει στην κορυφή και η δική μου επιλογή στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας ήταν μια επιλογή ακριβώς διότι υπηρετούσα πριν ως Γενική Γραμματέας Δημόσιας Υγείας για να σηματοδοτήσουμε μια νέα σελίδα στην υγεία και ειδικά σε σχέση με την πρόληψη. Δρομολογούμε κι άλλα πράγματα. Το κομμάτι που έχει να κάνει με την παιδική παχυσαρκία».
Υπέφερα με την παχυσαρκία
«Στις φτωχές οικογένειες έχουμε περισσότερα παχύσαρκα παιδιά. Γιατί διαχρονικά οι φθηνότερες τροφές είναι και πιο ανθυγιεινές. Άρα είναι λογικό όταν μιλάμε για παιδική παχυσαρκία να έχουμε κατά νου αυτό τον παράγοντα και να στοχεύουμε πρώτα απ' όλα εκεί. Φανταστείτε ένα παιδί που είναι παχύσαρκο στο σχολείο ή σε οποιαδήποτε δραστηριότητα κλπ. Είχα δυσκολίες, δεν μπορούσα εύκολα να κάνω διάφορα αθλήματα που έκαναν άλλα παιδιά. Δυσκολευόμουν αργότερα ως έφηβη γιατί είχα φτάσει κάποια στιγμή στη νεαρή ενήλική μου ζωή τα 100 κιλά. Οπότε ήταν αρκετά δύσκολα. Υπέφερα, είχα προβλήματα στα γόνατα, πρήζονταν τα πόδια μου. Θυμάμαι τον πόνο που είχα στα πόδια μου. Όταν είσαι 100 κιλά και πρέπει να είσαι όρθιος για να δουλεύεις σε διάφορες δουλειές τύπου σέρβις πονάει η μέση σου, τα γόνατά σου. Χαίρομαι που δεν έχω πια αυτούς τους πόνους. Υπέφερα αρκετά από αυτό. Ήταν και βασικός λόγος που πήρα την απόφαση να αδυνατίσω»
«Έπαιξε και σε αυτό ρόλο ο σύζυγός μου, κομβικό, γιατί με γνώρισε και με αγάπησε με τα περισσότερα κιλά και δεν αισθάνθηκα ποτέ ότι είμαι τα κιλά μου. Είμαι κάτι πολύ περισσότερο. Ο σύζυγός μου με στήριξε όπως στο να πάρω διατροφολόγο που ήταν μια πολύ δαπανηρή υπόθεση. Και ακόμα είναι, γι' αυτό έχουμε βάλει δωρεάν συνεδρίες με διατροφολόγους για τα παιδιά και για τους ενήλικες. Άρα, ξέρω από πρώτο χέρι τι κοστίζει οικονομικά και ψυχικά όλο αυτό. Αισθανόμουν ότι το σώμα μου με δυσκολεύει, με εμποδίζει, με μάχεται γιατί δεν το άκουγα. Παίρνεις τη στήριξη και προχωράς σιγά-σιγά.
Είναι ένας αγώνας διαρκείας. Δεν μπορώ να επιστρέψω ξανά σε εκείνη την κατάσταση με τίποτα. Είμαι αρκετά αυστηρή με τον εαυτό μου. Είμαι και με τους άλλους ανθρώπους, μαζί με την κατανόηση. Αν αφαιρέσεις από τον εαυτό σου την ευθύνη αφαιρείς και τη λύση».