Ζόφια Στριγένσκα: Το Google Doodle τιμά την Πολωνή ζωγράφο του Μεσοπολέμου

Την Ζόφια Στριγένσκα (Zofia Stryjeńska) που γεννήθηκε σαν σήμερα το 1891 τιμά η Google με το σημερινό της Doodle.

Η Στριγένσκα ήταν Πολωνή ζωγράφος, γραφίστρια, εικονογράφος, σκηνογράφος και εκπρόσωπος του αρ ντεκό, μια από τις πιο γνωστές καλλιτέχνιδες της περιόδου του μεσοπολέμου.

https://www.youtube.com/watch?v=_cJHUKV04Ac&feature=youtu.be

Η Στριγένσκα ήταν μέλος της καλλιτεχνικής ομάδας «Rytm» (ρυθμός). Μπορεί επίσης να είχε επηρεαστεί από τη Νέα Πολωνία (Młoda Polska), ένα στυλιστικά διαφορετικό κίνημα τέχνης που δραστηριοποιήθηκε μεταξύ 1890 και 1918. Χρησιμοποίησε κυρίως την τεχνική τέμπερας, παράγοντας λιθογραφίες, σχέδια, αφίσες, σχεδίαση παιχνιδιών, ταπισερί, σκηνικά, κοστούμια σκηνής και κάνοντας εικονογραφήσεις βιβλίων.

Μεταξύ των πιο γνωστών έργων της είναι τα: ποιμενικός, Κύκλος σλαβικών ειδώλων και Πάσχα, καθώς και εικονογραφήσεις του ποιήματος «Μοναχομάχοι» του επισκόπου Ιγκνάτσι Κρασίτσκι, Εποχές, Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα, Τέσσερις Πολωνικοί Χοροί και τα μυστήρια.

Δημιούργησε μέρος της διακόσμησης του πολωνικού κέντρου έκθεσης στο Exposition Internationale des Arts Decoratifs και Industriels Modernes στο Παρίσι το 1925, μια σειρά από έξι πίνακες για τους δώδεκα μήνες, δείχνοντας τη ζωή του αγροτικού χωριού και τις αλλαγές των εποχών. Αυτό το έργο της έφερε πανευρωπαϊκή φήμη και πέντε βραβεία Παγκόσμιου Εμπορίου. Δημιούργησε μια σειρά από πίνακες που απεικονίζουν Πολωνούς καλλιτέχνες παραδοσιακού χορού το 1927.

Σε πολλά έργα, απεικονίζει τους προχριστιανικούς σλαβικούς θεούς που λατρεύονταν στην Πολωνία. Ωστόσο, η ίδια η καλλιτέχνις θεωρούσε πάντα τον εαυτό της Χριστιανή. Μεγάλωσε ως Καθολική, αλλά μεταστράφηκε για λίγο στην Ευαγγελική Εκκλησία με σκοπό να χωρίσει και να ξαναπαντρευτεί. Το έντονο ενδιαφέρον της για τις πεποιθήσεις των αρχαίων Σλάβων πρέπει να θεωρείται αποκλειστικά καλλιτεχνικό ενδιαφέρον.

Η αναγνώριση

Ο Μιετσίσουαφ Γκριντζέσκι της έδωσε το ψευδώνυμο «η αυτού εξοχότης, η πριγκίπισσα της πολωνικής τέχνης» στο Wiadomości Literackie. Το 1930, η κυβέρνηση της έδωσε το υψηλότερο βραβείο, το Τάγμα της Αναγέννησης της Πολωνίας.

Το 1936, η Πολωνική Ακαδημία Λογοτεχνίας της απένειμε το Χρυσό Ακαδημαϊκό Στεφάνι για τη συμβολή της στην πολωνική τέχνη γενικότερα. Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αρνήθηκε να ενταχθεί στην κομμουνιστική Ένωση Πολωνών Συγγραφέων.

Επομένως, η επίσημη πολιτική ήταν να την αγνοήσει ως καλλιτέχνη και να την αποκαλέσει συστηματικά ασήμαντη. Ωστόσο, η κυβέρνηση αναπαρήγαγε ευρέως την τέχνη της χωρίς να πληρώνει τα δικαιώματά της.

Δεν διαμαρτυρήθηκε για το χαμένο εισόδημα, αλλά αποδοκίμασε τη χαμηλή ποιότητα των αναπαραγωγών. Το 1974, το Ίδρυμα Άλφρεντ Γιουζικόφσκι με έδρα τις ΗΠΑ της έδωσε ένα βραβείο. Μόνο το 1989 αποκαταστάθηκε στην Πολωνία και αναγνωρίστηκε ξανά ως μεγάλη Πολωνή καλλιτέχνιδα. Το 1991, η Μάρια Γκρόνσκα παρουσίασε το έργο της σε μονογραφία.

Το 2008, το Εθνικό Μουσείο της Κρακοβίας διοργάνωσε μια μεγάλη αναδρομική έκθεση του έργου της Στριγένσκα. Το 2009, η έκθεση επισκέφθηκε το Εθνικό Μουσείο του Πόζναν και το Εθνικό Μουσείο της Βαρσοβία. Η έκθεση συνοδεύτηκε από έναν πλούσιο εικονογραφημένο κατάλογο και βιβλιογραφία, που εκδόθηκε από τον Σβιατόσουαφ Λεναρτόβιτς, επιμελητή της έκθεσης.

Το 2011, η Στριγένσκα ήταν το θέμα ενός αναμνηστικού νομίσματος των 2 ζλότι.

Η ζωή της

Στις 4 Νοεμβρίου 1916, η Ζόφια παντρεύτηκε τον Κάρολ Στριγένσκι, αρχιτέκτονα του στυλ Ζακοπάνε. Απέκτησαν τρία παιδιά: την Μάγκντα και τα δίδυμα αγόρια Γιάτσεκ και Γιαν. Ο Στριγένσκι παρουσίασε τη γυναίκα του στους φίλους του, τους καλλιτέχνες και τους εκπροσώπους της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Η Ζόφια ννώρισε, μεταξύ άλλων, τον Βουαντίσουαφ Σκοτσίλας, τον Χένρικ Κούνα, τον Στέφαν Ζερόμσκι, τον Βουαντίσουαφ Ρέιμοντ, τον Στανίσουαφ Ιγκνάτσι Βιτκιέβιτς και αργότερα αρκετούς ποιητές της ομάδας Σκαμάντερ.

Την περίοδο 1921-1927, έζησε στο Ζακοπάνε, όπου ο σύζυγός της εργάστηκε ως διευθυντής της Σχολής Βιομηχανίας Ξυλείας. Εκείνη την περίοδο, ξεκίνησε χαρούμενη και με άφθονη δημιουργικότητα. Ωστόσο, με την πάροδο των ετών έγινε όλο και πιο απομακρυσμένη από τον Κάρολ, κάτι που τελικά οδήγησε σε ανοιχτές συγκρούσεις και διαζύγιο το 1927. Ο Κάρολ πέθανε το 1932.

Μετά το διαζύγιο, μετακόμισε στη Βαρσοβία, όπου το 1929 παντρεύτηκε τον ηθοποιό Άρτουρ Κλέμενς Σόχα. Ο γάμος ολοκληρώθηκε σύντομα, καθώς ανακάλυψε ότι ο Σόχα υπέφερε από σύφιλη. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1930 είχε σχέση, επίσης, για μικρό χρονικό διάστημα, με τον αρχιτέκτονα και bon vivant, Αχίλες Μπρεζ και στη συνέχεια με τον ταξιδιώτη και συγγραφέα, Αρκάντι Φίντλερ.

Στο πρώτο μισό της δεκαετίας του 1930 η Στριγένσκα ήταν ξεχασμένη καλλιτέχνης και δεν ήθελε να αναζητήσει αναγνώριση. Χρειαζόταν απεγνωσμένα χρήματα, καθώς είχε πουλήσει λίγους πίνακες. Μόνο το 1938 έλαβε πολλές παραγγελίες από το πολωνικό Υπουργείο Εξωτερικών, συμπεριλαμβανομένης μιας για ένα κιλίμι για τον Αυτοκράτορα της Ιαπωνίας Χιροχίτο.

Συμμετείχε στην εσωτερική διακόσμηση των πολωνικών επιβατηγών πλοίων «Batory» και «Pilsudski» και στην εσωτερική διακόσμηση των καφετεριών E. Wedel. Οι άνθρωποι άρχισαν να αγοράζουν ξανά τα έργα της με σλαβικά και ιστορικά θέματα.

Πέρασε τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στην Κρακοβία. Το 1943 ανακάλυψε ότι είχε σύφιλη, η οποία επηρέασε τα μάτια της, ώστε κατά καιρούς να μην μπορούσε να ζωγραφίσει. Στις αρχές του 1945 οι Ρώσοι εισήλθαν στην πόλη, θεσπίζοντας ένα κομμουνιστικό καθεστώς. Η Στριγένσκα αποφάσισε να φύγει από την Πολωνία και ενώθηκε με τα παιδιά της στη Γενεύη. Μετά από πολλά χρόνια στο Παρίσι, εγκαταστάθηκε στη Γενεύη, όπου ζούσαν η κόρη και οι γιοι της. Προσπάθησε να πάει στις ΗΠΑ, ζητώντας βοήθεια από το Ίδρυμα Κοστσιούσκο. Ωστόσο, το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος την απέρριψε και συνέχισε να ζει πολύ σεμνά στη Γενεύη, με τη βοήθεια των παιδιών της. Έμεινε συναισθηματικά συνδεδεμένη με την Πολωνία και τον πολωνικό πολιτισμό και η Ελβετία παρέμεινε ξένη χώρα γι΄ αυτήν.

Πέθανε το 1976 στη Γενεύη και θάφτηκε στο τοπικό νεκροταφείο του Σένε-Μπουρ.