Υποχρεωτικός εμβολιασμός ΣτΕ: Συνταγματικό το μέτρο για υγειονομικούς και ΕΜΑΚ

Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε, σε διάσκεψη, ότι είναι συνταγματικός και σύμφωνος με τις υπερνομοθετικές διατάξεις ο υποχρεωτικός εμβολιασμός κατά της covid-19. Όσον αφορά το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό κρίθηκε ότι ο εμβολιασμός αποτελεί συνταγματική υποχρέωση για επίδειξη κοινωνικής αλληλεγγύης.

Ειδικότερα, η Ολομέλεια του ΣτΕ απέρριψε όλες τις αιτήσεις ακυρώσεως που ζητούταν να ακυρωθούν οι σχετικές υπουργικές, κ.λπ. αποφάσεις για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό εργαζομένων, όπως είναι των πυροσβεστών της ΕΜΑΚ, των γιατρών, των νοσηλευτών, του προσωπικού του ΕΚΑΒ, της ΠΟΕΔΗΝ, κ.ά.

Σημειώνεται ότι ο πρόεδρος του ΣτΕ, Δημήτρης Σκαλτσούνης, έκανε για πρώτη φορά χρήση του άρθρου 25 του νόμου 4786/2021 που του παρέχει το δικαίωμα να ανακοινώνει το αποτέλεσμα των κεκλεισμένων των θυρών διασκέψεων του δικαστηρίου.

Συγκεκριμένα, ο κ. Σκαλτσούνης εξέδωσε σήμερα ανακοίνωση για το «διά ταύτα» των υποθέσεων εμβολιασμού που αποφάνθηκε το δικαστήριο σε διάσκεψη, ενώ, όπως αναφέρει, οι σχετικές αποφάσεις θα δημοσιευθούν πιθανόν τον ερχόμενο Απρίλιο, πριν την αποχώρησή του από το δικαστικό Σώμα λόγω συνταξιοδότησης τον ερχόμενο Ιούνιο.

Οι αποφάσεις επί των οποίων αποφάσισε σε διάσκεψη η Ολομέλεια του ΣτΕ (εισηγητές οι σύμβουλοι Επικρατείας Βασίλειος Ανδρουλάκης και Παναγιώτα Καρλή), αφορούν το προσωπικό του Πυροσβεστικού Σώματος, το οποίο υπηρετεί στις Ειδικές Μονάδες Αντιμετώπισης Καταστροφών (ΕΜΑΚ) και το ιατρικό, παραϊατρικό, νοσηλευτικό, υγειονομικό και λοιπό προσωπικό δομών υγείας, το προσωπικό του ΕΚΑΒ, κ.λπ.

Αναλυτικά, σύμφωνα με την ανακοίνωση του κ. Σκαλτσούνη, επί της αιτήσεως ακυρώσεως του προσωπικού της ΕΜΑΚ το ΣτΕ έκρινε:

«1) Ομόφωνα ότι η προσβαλλόμενη πράξη του αρχηγού του Πυροσβεστικού Σώματος (ΠΣ), καθ' ο μέρος προβλέπει ότι στις ΕΜΑΚ υπηρετεί μόνον εμβολιασμένο προσωπικό και ορίζει απώτατη προθεσμία προγραμματισμού του εμβολιασμού όσων δεν είχαν εμβολιαστεί ή προγραμματίσει τον εμβολιασμό τους προκειμένου να μην απομακρυνθούν από τις υπηρεσίες αυτές, αποτελεί κανονιστική διοικητική πράξη.

2) Ομοφώνως ότι η ανωτέρω πράξη δημοσιεύθηκε μεν στον εσωτερικό ιστότοπο του ΠΣ, όφειλε όμως να είχε δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

3) Περαιτέρω, το δικαστήριο, λόγω της σπουδαιότητας των τιθεμένων ζητημάτων, προχώρησε στην εξέταση αυτών και έκρινε, μεταξύ άλλων (με μειοψηφία 3 μελών), ότι η προσβαλλόμενη πράξη δεν αντίκειται στις συνταγματικές ή υπερνομοθετικές διατάξεις των οποίων γίνεται επίκληση, διότι

α) ο εμβολιασμός επιβάλλεται στους υπαλλήλους του ΠΣ που υπηρετούν στις ΕΜΑΚ προς διασφάλιση της αδιάλειπτης επιχειρησιακής λειτουργίας και της πλήρους υπηρεσιακής διαθεσιμότητας του προσωπικού των εν λόγω υπηρεσιών, που έχουν ειδική αποστολή και ιδιαίτερες συνθήκες άσκησης καθηκόντων,

β) προβλέπεται από ουσιαστικό νόμο και, ειδικότερα, από την προσβαλλόμενη κανονιστική πράξη, η οποία εκδόθηκε κατ' εξουσιοδότηση του άρθρου 79 παρ. 13 του ν. 4662/2020 σε συνδυασμό με άλλες διατάξεις του ίδιου νόμου, οι οποίες παρέχουν εξουσιοδότηση στον Αρχηγό του ΠΣ να θεσπίσει εγκύρως, ως πρόσθετο προσωρινό, υπό περιστάσεις πανδημίας, όρο για την καλή κατάσταση της υγείας των υπηρετούντων στις ΕΜΑΚ, τον εμβολιασμό τους κατά του κορονοϊού covid-19,

γ) στηρίζεται σε έγκυρα επιστημονικά δεδομένα επισήμων φορέων στην Ελλάδα (Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, ΕΟΔΥ) και διεθνώς, σύμφωνα με τα οποία ο εμβολιασμός είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος ελέγχου εξάπλωσης της νόσου, ενώ τα οφέλη των εμβολίων υπερτερούν των τυχόν παρενεργειών, οι οποίες είναι εξαιρετικά σπάνιες.

4) Κρίθηκε επίσης ότι η υποχρέωση εμβολιασμού δεν παραβιάζει τις αρχές της ισότητας και της απαγόρευσης των διακρίσεων, διότι η διαφορετική μεταχείριση με κριτήριο τον εμβολιασμό ερείδεται επί αντικειμενικού κριτηρίου, κυρίως λόγω της μη αμφισβητούμενης ούτε από τους αιτούντες, μειωμένης συχνότητας και έντασης με την οποία νοσούν και μεταδίδουν τη νόσο οι εμβολιασμένοι σε σχέση με τους ανεμβολίαστους.

5) Τέλος, το δικαστήριο, εφαρμόζοντας το άρθρο 50 παρ. 3 εδ. α του π.δ. 18/1989 και σταθμίζοντας τα έννομα συμφέροντα των διαδίκων, αποφάσισε (ομοφώνως) να αναβάλει την έκδοση οριστικής απόφασης και να χορηγήσει στη Διοίκηση προθεσμία ενός μηνός από την κοινοποίηση σ' αυτήν της απόφασης της Ολομέλειας, προκειμένου να προβεί στη δημοσίευση της πράξης του Αρχηγού του ΠΣ στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως».

Παράλληλα, σύμφωνα με την ανακοίνωση, επί των 9 αιτήσεων ακυρώσεως που αφορούν το απασχολούμενο σε δομές υγείας ιατρικό, παραϊατρικό, νοσηλευτικό και λοιπό προσωπικό (αιτήσεις ΠΟΕΔΗΝ, σωματείου εργαζομένων ΕΚΑΒ και υπόχρεων φυσικών προσώπων), το ΣτΕ:

«1) Απέρριψε ορισμένες ως απαράδεκτες.

2) Τις υπόλοιπες αιτήσεις απέρριψε (με μειοψηφία 3 μελών) με την αιτιολογία, μεταξύ άλλων, ότι ο υποχρεωτικός εμβολιασμός (άρθρο 206 ν. 4820/2021) δεν αντίκειται στις συνταγματικές ή υπερνομοθετικές διατάξεις των οποίων γίνεται επίκληση, διότι, στην προκειμένη περίπτωση, αυτός:

α) επιβάλλεται στη συγκεκριμένη επαγγελματική ομάδα στο πλαίσιο της συνταγματικής υποχρέωσης για επίδειξη κοινωνικής αλληλεγγύης, ειδικώς δε όσον αφορά το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό λόγω της αυξημένης ευθύνης που έχει ως προς τη διαφύλαξη της υγείας των ασθενών,

β) προβλέπεται από τον νόμο,

γ) στηρίζεται σε έγκυρα επιστημονικά δεδομένα τα οποία αποδέχεται η συντριπτική πλειοψηφία των αρμόδιων επιστημονικών φορέων στην Ελλάδα και διεθνώς, σύμφωνα με τα οποία ο εμβολιασμός αποτελεί βασικό εργαλείο για την ανάσχεση της πανδημίας του κορονοϊού covid-19 και

δ) σύμφωνα με τα υπάρχοντα επιστημονικά δεδομένα, οι σοβαρές παρενέργειες του εμβολιασμού είναι εξαιρετικά σπάνιες. Εξάλλου, (με μειοψηφία 5 μελών) κρίθηκε ότι η αναστολή εργασίας χωρίς την καταβολή του συνόλου των αποδοχών είναι συνταγματικώς ανεκτή.

Κρίθηκε επίσης αφενός ότι η υποχρέωση εμβολιασμού μόνο του ιατρικού, παραϊατρικού, νοσηλευτικού και λοιπού προσωπικού δεν παραβιάζει την αρχή της ισότητας εν σχέσει με άλλες κατηγορίες εργαζομένων και αφετέρου ότι η προβλεπόμενη διαδικασία παρακολούθησης και ελέγχου της συμμόρφωσης με την υποχρέωση εμβολιασμού κατά του κορονοϊού δεν παραβιάζει τη νομοθεσία περί προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα».