Υπουργείο Ενέργειας: Σε δύσκολη θέση οι πάροχοι ρεύματος για τις επιδοτήσεις προς επιχειρήσεις από κυβερνητικούς χειρισμούς

Τεράστια προβλήματα έχει προκαλέσει στους προμηθευτές η απόφαση του υπουργείου Ενέργειας να «ενεργοποιήσει» την παροχή επιπλέον επιδοτήσεων στις επιχειρήσεις έως 35kVA και τα αρτοποιεία, ανεξαρτήτως παροχής, προτού εξασφαλίσει, για αυτόν τον σκοπό, το «πράσινο φως» από την Κομισιόν.

Κατά συνέπεια, οι πάροχοι έχουν πλέον εμπλακεί σε έναν απίστευτο κυκεώνα, όπου μεταξύ άλλων πρέπει είτε να ζητήσουν επιστροφή χρημάτων από πελάτες τους είτε να αποδεχθούν πως έχασαν αυτά τα ποσά, «θυσιάζοντας» κεφάλαια χωρίς καμία δική τους υπαιτιότητα.

Όπως είναι γνωστό, η «πρεμιέρα» του μέτρου έγινε τον Απρίλιο του 2022, όταν το υπουργείο ζήτησε από τους προμηθευτές να παράσχουν έξτρα επιδοτήσεις στη συγκεκριμένη ομάδα καταναλωτών (και μάλιστα αναδρομικά από τον Ιανουάριο του 2022). Η εφαρμογή των έξτρα επιδοτήσεων επαναλαμβανόταν έκτοτε σε κάθε μηνιαία ενημέρωση του ΥΠΕΝ προς τους παρόχους.

Ωστόσο, με την έγκριση του σχήματος από την Κομισιόν, τέθηκαν προϋποθέσεις για τους δικαιούχους, οι οποίες δεν προβλέπονταν σε καμία από τις επιστολές του υπουργείου που είχαν προηγηθεί. Μάλιστα, οι προμηθευτές διαπίστωσαν την ύπαρξη αυτής της κρησάρας για τους δικαιούχους μόλις πρόσφατα – και συγκεκριμένα στις αρχές του 2023, όταν εκδόθηκε η εφαρμοστική ΚΥΑ της εγκριτικής απόφασης.

Γενική προϋπόθεση που θέτει εκ των υστέρων το «πράσινο φως» της DG Comp είναι πως το μέτρο καλύπτει μόνον όσες επιχειρήσεις έως 35kVA (και αρτοποιεία) δεν έχουν λάβει κρατικές ενισχύσεις οι οποίες στο σύνολό τους ξεπερνούν συγκεκριμένα όρια. Επομένως, οι εξτρά επιδοτήσεις εσφαλμένως είχαν δοθεί οριζόντια όλο το 2022 (όπως ζητούσε το υπουργείο να κάνουν οι πάροχοι), αφού μπορεί κάλλιστα να έχουν λάβει έξτρα ενίσχυση πελάτες των προμηθευτών που έχουν ξεπεράσει το πλαφόν κρατικών ενισχύσεων. Κάτι που σημαίνει πως για αυτούς τους πελάτες, οι εταιρείες προμήθειας δεν μπορούν να εισπράξουν τα ίδια κεφάλαια που δαπάνησαν, για να καλύψουν τις επιδοτήσεις στο ρεύμα.

Εκτός επιδοτήσεων ο περσινός Ιανουάριος

Ακόμη χειρότερα, με την ΚΥΑ οι προμηθευτές εμπλέκονται στον έλεγχο των πελατών τους, για το κατά πόσο οι εν λόγω καταναλωτές έχουν ξεπεράσει ή όχι τα συνολικά πλαφόν των κρατικών ενισχύσεων. Κι αυτό γιατί οι πάροχοι θα πρέπει να ζητήσουν εκείνοι από τους πελάτες τους να τους στείλουν Υπεύθυνη Δήλωση για το αν καλύπτουν ή όχι τα αντίστοιχα όρια, ώστε να τη διαβιβάσουν στη συνέχεια στον ΔΑΠΕΕΠ.

Όμως, η υποχρέωση αυτή δεν «μεταφράζεται» απλώς σε απίστευτο φόρτο εργασίας για τους παρόχους. Αντίθετα, σε πολλές περιπτώσεις είναι ανέφικτη, καθώς για παράδειγμα ένας επαγγελματικός καταναλωτής μπορεί να έχει στο μεταξύ αναστείλει τη δραστηριότητά του ή να έχει αλλάξει προμηθευτή.

Η ΚΥΑ έκρυβε όμως μία ακόμη «ψυχρολουσία» για τους προμηθευτές, αφού το σχήμα στήριξης δεν καλύπτει τον Ιανουάριο του 2022, αλλά ξεκινά από τον Φεβρουάριο. Επομένως, όσοι πάροχοι είχαν προχωρήσει στη χορήγηση των αναδρομικών έξτρα επιδοτήσεων για όλο το πρώτο τρίμηνο του 2022 (όπως ζητούσε το ΥΠΕΝ με την επιστολή του Απριλίου) κάλυψαν για τον Ιανουάριο επιπλέον επιδοτήσεις για τις οποίες δεν προβλέπεται να αποζημιωθούν από το ΤΕΜ.

Σημαντικό είναι όμως ότι εξακολουθεί να εφαρμόζεται η ίδια πρακτική από το ΥΠΕΝ – δηλαδή της χορήγησης εξτρά επιδοτήσεων μέσω των προμηθευτών, πριν υπάρξει συμφωνία και «πράσινο φως» από τις Βρυξέλλες για όρους και προϋποθέσεις. Έτσι, παρόλο που το εγκεκριμένο σχήμα στήριξης έχει λήξει το Νοέμβριο του 2022, οι εξτρά ενισχύσεις στο ρεύμα δόθηκαν και τον Δεκέμβριο, ενώ έχουν δρομολογηθεί και για τον Ιανουάριο. Επομένως, το μέτρο συνεχίζει να εφαρμόζεται, αν και εδώ και ένα δίμηνο δεν καλύπτεται από μια νέα συμφωνία με την DG Comp, όπως κανονικά θα χρειαζόταν.

Διαφοροποιήσεις των δικαιούχων στις διαδοχικές επιστολές του ΥΠΕΝ

Όπως προαναφέρθηκε, τον Απρίλιο του 2022, στην καθιερωμένη μηνιαία επιστολή ενημέρωσης από το ΥΠΕΝ για τα ποσά των επιδοτήσεων που θα εφάρμοζαν οι προμηθευτές για τον συγκεκριμένο μήνα, γινόταν για πρώτη φορά διακριτή αναφορά σε επιπλέον επιδοτήσεις μικρών επαγγελματικών πελατών έως 35kVA και αρτοποιείων ανεξαρτήτως ισχύος παροχής. Στην ίδια επιστολή, γινόταν επίσης μνεία και στην αναδρομική ισχύ των συγκεκριμένων επιδοτήσεων από τον 01/2022.

Ο Υπουργός ζητούσε την εφαρμογή των συγκεκριμένων επιδοτήσεων και έκανε αναφορά σε Υπουργική Απόφαση η οποία θα έβγαινε προκειμένου να εξειδικεύσει τις λεπτομέρειες εφαρμογής, χωρίς πουθενά να γίνεται λόγος για προϋποθέσεις εφαρμογής των πρόσθετων αυτών επιδοτήσεων.

Στη συνέχεια και κάθε μήνα, οι μηνιαίες επιστολές του ΥΠΕΝ ανέφεραν σταθερά τις πρόσθετες επιδοτήσεις για τους επαγγελματικούς πελάτες έως 35kVA συν τα αρτοποιεία ανεξαρτήτως ισχύος, με διαφοροποιήσεις που μετακινούσαν κατά τι κάθε φορά τα ισχύοντα όρια. Έτσι, ενώ στην επιστολή του Απριλίου 2022 γινόταν λόγος για αρτοποιεία ανεξαρτήτως ισχύος παροχής, στην επιστολή του επόμενου μήνα έγινε για πρώτη φορά εξειδίκευση ότι η πρόσθετη επιδότηση δεν αφορά το σύνολο των αρτοποιείων, παρά μόνον όσα έχουν ως ΚΑΔ τον αριθμό 10.71.

Αντίστοιχα, στην επιστολή του Αυγούστου έγινε νέα διάκριση για τις περιπτώσεις των αγροτικών πελατών ανεξαρτήτως ισχύος παροχής, οι οποίοι ενώ μέχρι και τον Ιούλιο του 2022 λάμβαναν την γενική επιδότηση που ίσχυε για όλους τους επαγγελματικούς πελάτες, από τον Αύγουστο συμπεριελήφθη ειδική αναφορά στην πρόσθετη επιδότηση που δικαιούνταν.

Οι επιστολές αυτές συνεχίζονται μέχρι σήμερα, με την πλέον πρόσφατη να αφορά τις επιδοτήσεις του τρέχοντος Ιανουαρίου. Στις αρχές του έτους, όμως, εκδόθηκε με καθυστέρηση 9 μηνών η εφαρμοστική ΚΥΑ (στις 03.01.2023) για τις πρόσθετες αυτές επιδοτήσεις τις οποίες ο Υπουργός ενυπογράφως ζητούσε από τους προμηθευτές να αποδίδουν από τον προηγούμενο Απρίλιο.

Οι δυσάρεστες εκπλήξεις από την ΚΥΑ

Η ΚΥΑ έκρυβε όμως μία σειρά από δυσάρεστες εκπλήξεις για τους προμηθευτές, οι οποίοι διαπίστωσαν καταρχάς ότι οι πρόσθετες επιδοτήσεις που χορήγησαν για την περίοδο Απρίλιος – Δεκέμβριος 2022, καθώς και οι αναδρομικές πρόσθετες επιδοτήσεις περιόδου Ιανουάριος – Μάρτιος 2022, έχουν ως προϋπόθεση χορήγησης την συλλογή Υπεύθυνων Δηλώσεων από τους δικαιούχους καταναλωτές

Επίσης, όσες εταιρείες έδωσαν πρόσθετες αναδρομικές επιδοτήσεις για την περίοδο Ιανουάριος – Μάρτιος 2022 διαπίστωσαν ότι η ΚΥΑ δεν προβλέπει πρόσθετες επιδοτήσεις για τον Ιανουάριο και άρα είτε καλούνται να δεχθούν ότι απλώς έχασαν λεφτά, είτε να χρεώσουν τους πελάτες τους με τα χρήματα των επιδοτήσεων που τους χορήγησαν βασιζόμενοι στην επιστολή ΥΠΕΝ του Απριλίου 2022.

Παράλληλα, όλα τα αρτοποιεία με ΚΑΔ 10.71 οφείλουν να έχουν ως κύρια δραστηριότητα τον συγκεκριμένο ΚΑΔ, ειδάλλως δεν δικαιούνται την πρόσθετη επιδότηση παρά το ότι αυτή αναφερόταν σαφώς για τον ΚΑΔ 10.71 από την επιστολή ΥΠΕΝ 05.2022 χωρίς εξειδίκευση ότι αυτός ο ΚΑΔ οφείλει να είναι η κύρια δραστηριότητα της επιχείρησης.

Τέλος, οι Υπεύθυνες Δηλώσεις και εν γένει η εφαρμογή της ΚΥΑ προϋποθέτει την εφαρμογή εκ των υστέρων κανόνων ελέγχου καθώς οι πελάτες καλούνται να υπογράψουν υπευθύνως ότι δεν έχουν λάβει σωρευτικές κρατικές ενισχύσεις πέραν συγκεκριμένων ανώτατων ορίων (2 εκ. ευρώ για γενικές εκμεταλλεύσεις, 300 χιλ. ευρώ για ιχθυοκαλλιέργειες και επιχειρήσεις στον τομέα της αλιείας και 250 χιλ. ευρώ για αγροτικές επιχειρήσεις) ενώ είναι πιθανότατο να έχουν ήδη υπερκεράσει τα όρια αυτά.

Έως τον Νοέμβριο 2022 καλύπτει το «πράσινο φως» της DG Comp

Σύμφωνα με στελέχη των προμηθευτών, η εφαρμογή της συγκεκριμένης ΚΥΑ είναι πρακτικά αδύνατη για πολλούς λόγους, άλλους σύνθετους και άλλους απλούς. Στους απλούς λόγους παρατίθενται οι περιπτώσεις πελατών που στο ενδιάμεσο άλλαξαν πάροχο, καθώς και οι περιπτώσεις πελατών οι οποίοι έλαβαν τις πρόσθετες επιδοτήσεις και κατόπιν έπαυσαν την λειτουργία τους.

Όπως προσθέτουν τα ίδια στελέχη, σε επίπεδο απλών αριθμών, μιλάμε για έναν πληθυσμό εκατοντάδων χιλιάδων επαγγελματικών πελατών οι οποίοι πρέπει να υποβάλλουν Υπεύθυνες Δηλώσεις προκειμένου να εισπράξουν οι προμηθευτές τους χρήματα τα οποία έχουν ήδη χορηγήσει σε αυτούς,

Την ίδια στιγμή, ενώ το ΥΠΕΝ γνωρίζει ότι η έγκριση του σχήματος των κρατικών ενισχύσεων για τις συγκεκριμένες πρόσθετες επιδοτήσεις αφορά την περίοδο Φεβρουάριος – Νοέμβριος 2022, παρ’ όλα αυτά έχει επιλέξει επισήμως μέσω των επιστολών του Υπουργού να συνεχίσει να ενημερώνει το κοινό και τους προμηθευτές για την εφαρμογή των πρόσθετων επιδοτήσεων και μετά τον Νοέμβριο 2022.

Έτσι, ήδη έχουν εφαρμοσθεί οι πρόσθετες επιδοτήσεις του Δεκεμβρίου 2022, ενώ οι εταιρείες έχουν λάβει την αντίστοιχη επιστολή και για τον Ιανουάριο του 2023. Ωστόσο, για την περίοδο μετά την ισχύ της εγκριτικής απόφασης της Επιτροπής, το ΥΠΕΝ θα πρέπει να υποβάλει εκ νέου αίτημα χορήγησης έγκρισης κρατικής ενίσχυσης στην DG Comp και η DG Comp να το εξετάσει και να το εγκρίνει.

Σύμφωνα με τις εταιρείες, η πρακτική αυτή έχει ως συνέπεια το υπουργείο συνειδητά να μεταβιβάζει όλες τις επισφάλειες και τους κινδύνους από την εφαρμογή της συγκεκριμένης ΚΥΑ στους προμηθευτές, καθώς μεταξύ άλλων είναι εκείνοι που καλούνται να ανακτήσουν τυχόν πλεονάζουσα κρατική ενίσχυση που μπορεί να διαπιστώσει ο ΔΑΠΕΕΠ ως αρμόδιος φορέας ελέγχου σώρευσης των κρατικών ενισχύσεων για τους συγκεκριμένους επαγγελματικούς πελάτες.