Υλίκη: To drone του flash.gr καταγράφει εικόνες σοκ - Ο ταμιευτήρας στερεύει

Σημάδια ερημοποίησης εκεί όπου μέχρι πρόσφατα ήταν τα όρια της φυσικής λίμνης της Υλίκης. Το οδοιπορικό που κάναμε στον ταμιευτήρα της Βοιωτίας, αποτυπώνει ξεκάθαρα το μέγεθος του προβλήματος της λειψυδρίας. Το ίδιο και οι εικόνες που καταγράφει ο φωτορεπόρτερ Γιάννης Κέμμος, με το drone του flash.gr. Οι όχθες έχουν υποχωρήσει αρκετά μέτρα. Εκεί όπου κάποτε υπήρχε νερό και ψάρια, τώρα επικρατεί η ξηρασία. Κοχύλια και βάρκες, αποτελούν τους «μάρτυρες» του χθες, ενώ σημάδια από ρόδες οχημάτων και ίχνη από φωτιά και σκουπίδια στον πάλαι ποτέ βυθό της λίμνης, είναι η αποκαρδιωτική πραγματικότητα του σήμερα. 446.372.000 m3 νερού τον Αύγουστο του 2022, μόλις 294.318.000 m3 νερού στις αρχές του Αυγούστου του τρέχοντος έτους. Ο ταμιευτήρας στερεύει και χάνει εκατομμύρια κυβικά που δεν αναπληρώνονται. Οι κάτοικοι της περιοχής ανησυχούν και διαμαρτύρονται, όπως και ο αγρότης Αλέκος Ακριβάκης…

«Εμείς και με τον καύσωνα έχουμε τα χωράφια απότιστα. Απότιστα! Όλ’ αυτά είναι γιατί δεν υπήρχε σχέδιο ανάπτυξης. Τις διαρροές που είχαμε προς τη θάλασσα, θα μπορούσαν να τις είχαν μαζέψει. Θα μπορούσαν να είχαν κάνει αποταμίευση νερού. Δεν έκαναν όμως. Σε αυτή την περίπτωση, θα ποτίζονταν όλος ο Κωπαϊδικός χώρος της Θήβας χωρίς γεωτρήσεις, χωρίς τίποτα. Χωρίς τα έξοδα, που μας έχουν φτάσει στα 100 ευρώ το στρέμμα, λόγω της ενέργειας. Δεν έχουν γίνει έργα. Τα κανάλια δεν έχουν καθαριστεί.

Είμαι στην περιοχή από τότε που γεννήθηκα. 60 χρόνια ζω στο χωριό Υλίκη. Επειδή δεν έκανε χειμώνα να κατεβάσει νερά, η στάθμη της Υλίκης έχει πέσει αισθητά. Αυτή η κατάσταση έχει να γίνει από το ’91 που έγινε αποξήρανση της Παραλίμνης. Τότε, επειδή δεν είχε διαρροές η Υλίκη για να την υδροδοτήσει, την καλλιέργησαν μια δύο χρονιές (οι αγρότες), αν θυμάμαι καλά. Αυτό σας ξαναλέω το ’91 που έπεσαν και οι στάθμες των γεωτρήσεων και αναγκαστήκαμε να τις εκβαθύνουμε για να έχουμε νερό.»

Την απώλεια των υδάτων στη φυσική λίμνη Υλίκη που εντάχθηκε το 1956 στο υδροδοτικό σύστημα της Αθήνας, προκειμένου να καλυφθούν οι μεγάλες ανάγκες κατανάλωσης νερού του Λεκανοπεδίου, παρατηρεί και ο δήμαρχος Ορχομενού Βοιωτίας, Γεώργιος Τζαβάρας. Καθ’ ύλην αρμόδια διαχειρίστρια του συγκεκριμένου ταμιευτήρα μας λέει, είναι η ΕΥΔΑΠ, ωστόσο -αν και ο δήμος δεν εμπλέκεται καθόλου διαχειριστικά, αυτό δεν σημαίνει πως δεν τον απασχολεί το πρόβλημα…

«Το βλέπουμε ιδίοις όμμασι , ότι τα τελευταία χρόνια λόγω λειψυδρίας δημιουργείται κάθε έτος μεγαλύτερη πτώση των αποθεμάτων, γιατί η Υλίκη τροφοδοτείται κατά κύριο λόγο από τον Βοιωτικό Κηφισό , ο οποίος και αυτός τελευταία δεν έχει συγκεντρώσει πολλά νερά ώστε να διοχετευθούν. Η Υλίκη, είναι η «αποθήκη» του Βοιωτικού Κηφισού. Το ίδιο και οι Πηγές των Τριών Χαρίτων του Ορχομενού, γιατί εμείς εδώ έχουμε πηγές οι οποίες σε μια καλή τους χρονιά μπορούν να εκβάλουν στο μέγιστο 12.000 με 14.000 m3 νερού την ώρα. Όμως επειδή ο υδροφόρος ορίζοντας -λόγω έλλειψης βροχοπτώσεων, ακόμα και χιονοπτώσεων στον Παρνασσό- είναι πολύ πιο χαμηλά σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, οι πηγές δεν βγάζουν το νερό που πρέπει τον χειμώνα.

Όσο για το καλοκαίρι που αρδεύουμε κατά μήκος και υπάρχουν κάποιες γεωτρήσεις για να ποτίζουν οι αγρότες μας, δημιουργείται το φαινόμενο της ερημοποίησης. Βέβαια διαχρονικά οι πηγές επανέρχονται μόλις σταματήσουν οι γεωτρήσεις, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα συνεχίσει να συμβαίνει. Το οικοσύστημα όλο αυτό το διάστημα λειτουργεί με πίεση, μην έχοντας τα καιρικά φαινόμενα που βοηθούν, όπως βροχοπτώσεις κλπ.»

Συνεπώς, όσο ο Βοιωτικός Κηφισός, που αρδεύει μεγάλες πεδινές εκτάσεις των νομών Φωκίδας, Βοιωτίας και Φθιώτιδας, «διψά», τόσο και η Υλίκη θα έχει πρόβλημα αποθέματος.

Μαραθώνας: Η στάθμη του νερού αποκαλύπτει τον «εφιάλτη» της λειψυδρίας

Ίδια εικόνα καταγράφουμε -πριν την καταστροφική πυρκαγιά του Αυγούστου- στη μεγάλη έρευνα του Flash.gr για τη λειψυδρία και στον Μαραθώνα. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΥΔΑΠ, ο ταμιευτήρας που δημιουργήθηκε με την κατασκευή φράγματος, στη συμβολή των ρεμάτων του Χάραδρου και του Βαρνάβα, λόγω της εγγύτητάς του με την Αθήνα, λειτουργεί ως βοηθητική πηγή υδροληψίας σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. Η τροφοδότησή του γίνεται από τους ταμιευτήρες της Υλίκης και του Μόρνου μέσω του Υδραγωγείου Υλίκης και του Ενωτικού Υδραγωγείου Μόρνου - Υλίκης. Ωστόσο και αυτός, ως κρίκος της ίδιας αλυσίδας, φαίνεται πως έχει απώλειες που δεν αναπληρώνονται. Ο Στέργιος Τσίρκας, δήμαρχος Μαραθώνα με τον οποίο επικοινωνήσαμε, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου…

«Αριθμούς ειδικά για τη Λίμνη του Μαραθώνα δεν έχω. Ξέρω όμως ότι, συνολικά, το έλλειμμα και στους τέσσερις ταμιευτήρες της Αττικής (Υλίκη, Μόρνο, Εύηνο και Λίμνη Μαραθώνα), είναι περίπου 400 εκατομμύρια m3 μέτρα νερού την τελευταία διετία! Αν σκεφτείτε ότι η μέση ετήσια απόδοση της Λίμνης του Μαραθώνα είναι περί τα 15 εκατομμύρια m3, πρόκειται για μια τεράστια ποσότητα που πρέπει να μας βάλει όλους σε συναγερμό. Κι αυτό επειδή, όπως δείχνουν ως τώρα τα πράγματα, η κατάσταση δεν είναι προσωρινή, αλλά ακολουθεί ένα μοτίβο που μας λέει ότι το φαινόμενο θα είναι εντεινόμενο και πρέπει να προετοιμαστούμε.»

Η λογική απάντηση, μας λέει ο κύριος Τσίρκας, είναι η δημιουργία έργων. Μόνο τότε θα μπορέσει ν’ αντιμετωπιστεί η απειλή της λειψυδρίας. Αρκεί να δει κανείς τη στάθμη του νερού που αφήνει τα σημάδια της υποχωρώντας, στο φράγμα. Το ίδιο και στον πύργο που βρίσκεται μέσα στη λίμνη. Τρία σημάδια που μοιάζουν να μετρούν αντίστροφα για ένα πρόβλημα που απαιτεί λύση. Και μάλιστα σ’ έναν δήμο που πλήττεται και από πυρκαγιές με πιο πρόσφατη, την καταστροφική πορεία της φωτιάς που ξεκίνησε από τον Βαρνάβα, το μεσημέρι της 11^ης Αυγούστου και η οποία «πλήγωσε» βαθιά και τον Μαραθώνα…

«Ο Δήμος Μαραθώνα δεν υδρεύεται άμεσα από τη Λίμνη. Το νερό της συνεισφέρει στο συνολικό δίκτυο. Οπότε τα όποια έργα πρέπει να γίνουν σε ό,τι αφορά στην Αττική, έχουν να κάνουν με τον μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό της ΕΥΔΑΠ. Εν τω μεταξύ, σε τοπικό επίπεδο, η αξιοποίηση γεωτρήσεων, κυρίως αυτής στον Βαρνάβα, θα ήταν μια άμεση λύση. Είναι η Δημοτική μας Ενότητα με το μεγαλύτερο πρόβλημα, αφού στο δίκτυο της ΕΥΔΑΠ συνδέεται μέσω Καπανδριτίου και τα προβλήματα είναι συχνά.

-Στα αρμόδια υπουργεία, έχετε χτυπήσει καμπανάκι κινδύνου; Σας έχουν προταθεί λύσεις ή έχετε προτείνει εσείς;

Ειδικό σχέδιο που να μας αφορά ως δημοτική αρχή τώρα, όχι, δεν έχουμε λάβει προς το παρόν. Αλλά πιστεύω ότι η εκπόνησή του ανήκει στις προτεραιότητες της Κυβέρνησης. Μετά τις δυσκολίες στην εφαρμογή του που βρήκε το -πολύ καλό σε γενική κατεύθυνση- νομοσχέδιο για την πυροπροστασία, θέλω να ελπίζω, απλώς, να κινηθούν σε ρεαλιστικό επίπεδο τα όσα αποφασιστεί ότι θα πρέπει να υλοποιηθούν από τους Δήμους.

Ο πρώτος βαθμός αυτοδιοίκησης έχει επιφορτιστεί πλέον με πάρα πολύ μεγάλο όγκο ευθυνών και αρμοδιοτήτων, αλλά την ίδια στιγμή αντιμετωπίζουμε, εδώ και πολλά χρόνια, μεγάλο πρόβλημα σε χρηματοδοτήσεις, δυνατότητες στελέχωσης, υλικά μέσα και λοιπά. Ένα σχέδιο για την αντιμετώπιση αυτού του μεγάλου προβλήματος πρέπει να λάβει υπόψιν του αυτή την πραγματικότητα, για να μη μείνει καλό απλώς στα χαρτιά, ενώ στην πράξη θα είναι ανεφάρμοστο.»