Διερευνητικές επαφές Ελλάδας Τουρκία: Στον «πάγο» οι ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά της Άγκυρας
Η Τουρκία υπό το φως των τρεχουσών εξελίξεων, με φόντο την έναρξη των διερευνητικών επαφών με την Ελλάδα, ήταν μεταξύ των θεμάτων που συζήτησαν οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ κατά το διά ζώσης Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, στις Βρυξέλλες, την Δευτέρα 25 Ιανουαρίου 2021. Όλα δείχνουν ότι οι συνομιλίες Αθήνας και Άγκυρας, αλλά και η «επιχείρηση γοητείας» της Τουρκίας προς τις Βρυξέλλες βάζει στον πάγο τις κυρώσεις για τος προκλήσεις σε ανατολική Μεσόγειο και Κυπριακή ΑΟΖ, και τις μεταθέτει για μετά τον Μάρτιο. Ειδικότερα κατά τη συζήτηση, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ και ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Χάιο Μάας ενημέρωσαν για τις αντίστοιχες επαφές που είχαν με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Κύριο συμπέρασμα από τις επαφές τους, βάσει των ίδιων πηγών, ήταν ότι διαφάνηκε διάθεση από πλευράς Τουρκίας για ενίσχυση των ευρωτουρκικών σχέσεων. Ο Ζοζέπ Μπορέλ με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου Είναι σ' αυτό το πλαίσιο, προσθέτουν, που η Τουρκία φαίνεται να διέκοψε στην παρούσα φάση τις παραβιάσεις της στην Ανατολική Μεσόγειο, που ξεκίνησαν οι διερευνητικές επαφές με την Ελλάδα, ενώ η Άγκυρα δείχνει να έχει θετική διάθεση για εμπλοκή της ΕΕ στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό και για επανέναρξη των συνομιλιών, αναφέροντας ότι «δεν είναι δογματικοί» ως προς τον επιδιωκόμενο στόχο των συνομιλιών. Επίσης, σημειώνουν πως από τη συζήτηση προκύπτει μια θετική πρώτη αποτίμηση για τις πρόσφατες δηλώσεις και ενέργειες της Τουρκίας. Όλοι, όμως, όπως επισημαίνεται, τόνισαν ότι η ΕΕ οφείλει να είναι επιφυλακτική και όχι αφελής αναμένοντας όπως η «επίθεση φιλίας» της Άγκυρας συνοδεύεται από συγκεκριμένα βήματα, με συνέχεια, συνέπεια και σε βάθος χρόνου. Μέσα στο πλαίσιο της συζήτησης, όπως κάνουν ακόμα γνωστό, εκφράστηκε η εκτίμηση ότι η «νέα» προσέγγιση της Τουρκίας ενδεχομένως να οφείλεται στους ακόλουθους παράγοντες:
- την απειλή των κυρώσεων
- την οικονομική κατάσταση στη χώρα και
- την εκλογή Μπάιντεν στις ΗΠΑ.
«Δεν αποφασίσαμε κυρώσεις»
Ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Χάικ Μάας, ανακοίνωσε πως στο Συμβούλιο δεν επετεύχθη συμφωνία για επέκταση των κυρώσεων στην Τουρκία. «Δεν αποφασίσαμε σήμερα σχετικά με τις κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας επειδή βλέπουμε ότι υπάρχει θετική εξέλιξη» δήλωσε ο Μάας, σύμφωνα με τη Die Welt. Επί του παρόντος, όπως είπε, δεν υπάρχουν τουρκικά πλοία στις επίμαχες περιοχές στην Ανατολική Μεσόγειο. Επιπλέον, σήμερα ξεκίνησαν οι συνομιλίες μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας. Σημειώνεται πως οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων αποφάσισαν αρχικά τον Δεκέμβριο να λάβουν περαιτέρω μέτρα για μη εξουσιοδοτημένες τουρκικές έρευνες για φυσικό αέριο στα ανοικτά της Κύπρου.«Δεν είναι έτοιμη η λίστα κυρώσεων»
Από την πλευρά του, ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, Ζοζέπ Μπορέλ, σε συνέντευξη Τύπου μετά το Συμβούλιο, σημείωσε ότι «συζητήσαμε τις σχέσεις μας με την Τουρκία, όπως προσδιορίστηκαν στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον περασμένο Δεκέμβριο, συμπεριλαμβανομένων των κυρώσεων. Λάβαμε υπόψη το σημαντικό μήνυμα που έχει σταλεί έκτοτε από τις τουρκικές αρχές, καθώς και από τις κινήσεις που έχουν γίνει. Επαναβεβαιώνουμε τη σημασία των επαφών με την Τουρκία προκειμένου να προχωρήσουμε και να εδραιώσουμε τον διάλογο και τη συνεργασία». Ο ίδιος χαρακτήρισε μάλιστα τις διερευνητικές συνομιλίες μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας «σημαντικό βήμα» προς αυτή την κατεύθυνση, επισημαίνοντας πως η ΕΕ θα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις. Παράλληλα, διαβεβαίωσε πως «θα συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας με την Τουρκία ενόψει της έκθεσης που θα παρουσιάσω στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον προσεχή Μάρτιο, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου αλλά και τις εξελίξεις των επόμενων εβδομάδων, σε κάθε πτυχή». Ερωτηθείς δε για ενδεχόμενη επέκτασης της λίστας ονομάτων στον κατάλογο κυρώσεων κατά της Τουρκίας, ο ύπατος εκπρόσωπος είπε ότι «ο κατάλογος κυρώσεων δεν είναι ακόμη έτοιμος, αλλά δεν έχει παραμεριστεί. Οι εργασίες συνεχίζονται« πρόσθεσε. Υπέρ της ευκαιρίας στην Τουρκία να υλοποιήσει τις υποσχέσεις της, τάχθηκε η υπουργός Εξωτερικών του Βελγίου Σοφί Βιλμές. Όπως αναφέρει ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών του Βελγίου μετά την ολοκλήρωση του Συμβουλίου των Ευρωπαίων Υπουργών Εξωτερικών, η Σοφί Βιλμές ανέφερε ότι «είναι προφανές ότι έστειλε θετικά μηνύματα τις τελευταίες ημέρες και δείχνει την επιθυμία να ξαναρχίσει διάλογο και συνεργασία με την ΕΕ» και προσέθεσε ότι υπάρχει η βούληση να δει η ΕΕ «τον ρεαλισμό των τουρκικών υποσχέσεων στις οποίες πρέπει να δοθεί μια ευκαιρία». Ωστόσο, η κυρία Βιλμές ξεκαθάρισε: «Θέλω να είμαι πολύ σαφής: εάν αυτά δεν υλοποιηθούν με μια σαφή και διαρκή αλλαγή συμπεριφοράς, το Βέλγιο θα υποστηρίξει την ταχεία εφαρμογή πρόσθετων ευρωπαϊκών κυρώσεων».Διερευνητικές: Αυτά τα θέματα έθεσε η Άγκυρα
Στην Αθήνα θα γίνει το επόμενο ραντεβού των αντιπροσωπειών Ελλάδας και Τουρκίας στο πλαίσιο των διερευνητικών επαφών που ξεκίνησαν την Δευτέρα 25 Ιανουαρίου 2021 στην Κωνσταντινούπολη, όπου οι συνομιλίες διήρκησαν τρεις ώρες. Σύμφωνα με πληροφορίες, η τουρκική πλευρά έθεσε και θέματα, τα οποία δεν περιλαμβάνοντας στο πλαίσιο που είχε καθορίσει η ελληνική πλευρά. Όπως μετέδωσε η ΕΡΤ1, η τουρκική αντιπροσωπία έθεσε στους Έλληνες συνομιλητές της το σύνολο ουσιαστικά της τουρκικής ατζέντας. Σύμφωνα με αυτή την ανταπόκριση, η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου, το καθεστώς των μικρών νησιών που όπως υποστηρίζει η Άγκυρα δεν έχουν ονομαστικά ανατεθεί στην Ελλάδα (γκρίζες ζώνες), το θέμα του εναέριου χώρου μπήκαν στο τραπέζι από την τουρκική αντιπροσωπεία. Επιπλέον, τέθηκε εκ μέρους της Τουρκίας και ζήτημα για τη δημιουργία ενός μηχανισμού για τον έλεγχο των ροών προσφύγων και μεταναστών. Σε ό,τι αφορά το περιεχόμενο των σημερινών συνομιλιών, το πρακτορείο Ανατολή επικαλούμενο διπλωματικές πηγές της Τουρκίας αναφέρει ότι «στη συνάντηση, αξιολογήθηκαν τα θέματα που συζητήθηκαν στους προηγούμενους 60 γύρους, συζητήθηκε η τρέχουσα κατάσταση, οι τελευταίες εξελίξεις και τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για αυτά τα θέματα για το μέλλον. Στον 61ο γύρο διερευνητικών συνομιλιών, τα μέρη συμφώνησαν να πραγματοποιήσουν την επόμενη συνάντηση στην Αθήνα». Η ελληνική και η τουρκική αντιπροσωπεία στις διερευνητικές επαφές της Κωνσταντινούπολης Νωρίτερα μετά την ολοκλήρωση των συζητήσεων στην Κωνσταντινούπολη, ελληνικές διπλωματικές πηγές ανέφεραν ότι «ο 61ος γύρος των διερευνητικών επαφών έλαβε χώρα σήμερα στην Κωνσταντινούπολη. Συμφωνήθηκε όπως ο επόμενος γύρος λάβει χώρα στην Αθήνα». Της ελληνικής αποστολής επικεφαλής ήταν ο διπλωμάτης Παύλος Αποστολίδης, ο οποίος ασχολείται με το θέμα από το 2010. Η Τουρκία επιχείρησε να αναβαθμίσει σε πολιτικό επίπεδο τις συζητήσεις τεχνικού χαρακτήρα, με μια σειρά ενεργειών, κορύφωση των οποίων ήταν η παρουσία του εκπροσώπου της τουρκικής Προεδρίας, Ιμπραχίμ Καλίν. Μία πρόθεση, η οποία είχε διαφανεί και από την συμμετοχή του διπλωμάτη υφυπουργού Εξωτερικών Σεντάτ Ονάλ, η συμμετοχή, ωστόσο, του στενού συνεργάτη του Ερντογάν έδινε εμφανώς στις συζητήσεις, άλλες διαστάσεις. Σε tweet που έκανε ο κ. Καλίν μετά τη συνάντηση ανέφερε: «Ξεκίνησαν σήμερα στην Κωνσταντινούπολη οι διερευνητικές επαφές που δεν γίνονταν επί 4,5 χρόνια. Η λύση όλων των προβλημάτων, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων του Αιγαίου, είναι εφικτή υπό την ισχυρή ηγεσία του προέδρου μας. Η βούλησή μας για αυτό είναι πλήρης. Η περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα είναι προς όφελος όλων».Από την τουρκική πλευρά στο τραπέζι κάθισε εκτός από τον Καλίν και τον Σεντάτ Ονάλ, ο Τσαγατάι Ερτσιγές, διευθυντής αεροναυτιλιακών του τουρκικού ΥΠΕΞ, ο οποίος φημίζεται για την κατά καιρούς ακραία ρητορική του. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η σημερινή συνάντηση επρόκειτο να διεξαχθεί σε ξενοδοχείο, αλλά τελικά μεταφέρθηκε στο γραφείο της τουρκικής προεδρίας, στο παλάτι του Ντολμά Μπαχτσέ. Μια κίνηση, η οποία επίσης εντάσσεται στην επιχείρηση της Άγκυρας να αναβαθμίσει τις άτυπες συζητήσεις.Türkiye ile Yunanistan arasında dört buçuk yıldır yapılmayan istikşafi görüşmeler bugün İstanbul’da başladı. Cumhurbaşkanımızın güçlü liderliğinde Ege dahil tüm sorunların çözümü mümkündür ve bunun için irademiz tamdır. Bölgesel barış ve istikrar herkesin menfaatinedir. pic.twitter.com/fOdG410eLa
— Ibrahim Kalin (@ikalin1) January 25, 2021