Βουλή: Προς κύρωση η Σύμβαση της Λισαβόνας για την αναγνώριση τίτλων σπουδών

Η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την αναγνώριση των τίτλων σπουδών σχετικά με την τριτοβάθμια εκπαίδευση στην ευρωπαϊκή περιφέρεια κατατέθηκε προς κύρωση στη Βουλή και την Τρίτη (25/6) εισάγονται προς επεξεργασία στις αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή.

Η σύμβαση θα συζητηθεί στη Διαρκή Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλή το Σχέδιο Νόμου του υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού. 

Εισηγητές εκ μέρους της ΝΔ είναι ο βουλευτής Λάρισας Χρήστος Καπετάνος και από τον ΣΥΡΙΖΑ η βουλευτής Θεσσαλονίκης Ράνια Θρασκιά.

Ποιοι την έχουν κυρώσει

Η Σύμβαση της Λισαβόνας για την Ακαδημαϊκή Αναγνώριση τέθηκε σε ισχύ το 1997 ως μια Σύμβαση των κρατών – μελών της γεωγραφικής «περιοχής» της Ευρώπης/Βόρειας Αμερικής της UNESCO. Ανάλογες συνθήκες έχουν τεθεί σε ισχύ για άλλες γεωγραφικές «περιοχές» της UNESCO, όπως Αφρική, Λατινική Αμερική/Καραϊβική, Ασία/Ειρηνικός, Αραβικές Χώρες. 

Ο βασικός σκοπός της Σύμβασης της Λισαβόνας για την Αναγνώριση είναι να διευκολύνει την κινητικότητα των πολιτών μεταξύ κρατών για συνέχιση των σπουδών τους μέσω της αναγνώρισης των ακαδημαϊκών προσόντων και της βελτίωσης παροχής πληροφόρησης για τα εκπαιδευτικά συστήματα των κρατών μελών. Στην πράξη πρόκειται για μια δυναμική Σύμβαση η οποία αναπτύχθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης (ΣτΕ) και την UNESCO για τον εξορθολογισμό του νομικού πλαισίου της αναγνώρισης προσόντων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Μέχρι σήμερα, 46 από τις 47 χώρες μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης έχουν κυρώσει τη Σύμβαση. Η προτελευταία χώρα του Συμβουλίου της Ευρώπης, το Μονακό, προσχώρησε στις 06.03.2023 και την έθεσε σε ισχύ την 01.05.2023. Σημειώνεται ότι το Μονακό δεν έχει πανεπιστήμιο. Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα του Συμβουλίου της Ευρώπης που δεν έχει κυρώσει τη σύμβαση.
Επιπλέον, 13 χώρες που δεν είναι μέλη του Συμβουλίου, αλλά ανήκουν στη γεωγραφική περιοχή Ευρώπη/Βόρεια Αμερική της UNESCO, έχουν κυρώσει τη Σύμβαση ή προσχωρήσει σε αυτήν και την έχουν θέσει σε ισχύ (Αυστραλία, Καναδάς, Νέα Ζηλανδία, Βατικανό, Ισραήλ, Λευκορωσία, Καζακστάν, Κιργιστάν, Τατζικιστάν, Τουρκμεκιστάν) ενώ μία (ΗΠΑ) την έχει υπογράψει αλλά δεν την έχει κυρώσει.

Τι προβλέπει αναλυτικά η σύμβαση 

Αποτελεί το θεσμικό πλαίσιο για την αναγνώριση ακαδημαϊκών προσόντων στην Ευρωπαϊκή περιοχή της UNESCO. Ο πλήρης τίτλος της είναι «Σύμβαση για την Αναγνώριση των Προσόντων σχετικών με την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση στην Ευρωπαϊκή Περιοχή», αλλά είναι περισσότερο γνωστή ως «Σύμβαση της Λισαβόνας για την Αναγνώριση».

Σκοπός της Σύμβασης είναι να διασφαλίσει ότι οι κάτοχοι ακαδημαϊκών προσόντων από ένα κράτος μέλος έχουν το δικαίωμα της αναγνώρισης αυτών των προσόντων σε άλλο κράτος μέλος. Με άλλα λόγια, να διευκολύνει την κινητικότητα των νέων ανθρώπων μεταξύ κρατών για τις ακαδημαϊκές σπουδές τους, μεριμνώντας να καταστήσει τα πρότυπα των ακαδημαϊκών τίτλων και της διασφάλισης ποιότητας πιο συγκρίσιμα και πιο συμβατά σε όλον τον Ευρωπαϊκό χώρο (όπως ακριβώς κάνει και η διαδικασία της Μπολόνια). 

Βασικές πρόνοιες της Σύμβασης της Λισαβόνας για την Αναγνώριση είναι: 

- Οι κάτοχοι ακαδημαϊκών προσόντων που αποκτήθηκαν σε ένα κράτος μέλος θα έχουν επαρκή πρόσβαση για την αξιολόγηση αυτών των προσόντων σε κάθε άλλο κράτος μέλος. 

- Για τον σκοπό αυτό δεν θα υπάρχει καμία διάκριση των ενδιαφερομένων με βάση το φύλο, τη φυλή, το χρώμα, την αναπηρία, τη γλώσσα, τη θρησκεία, τις πολιτικές απόψεις, την εθνική, εθνοτική ή κοινωνική προέλευση. 

- Η ευθύνη της απόδειξης ότι ένας ενδιαφερόμενος δεν πληροί τις σχετικές προϋποθέσεις βαρύνει το μέρος που δέχεται την αίτηση προς αξιολόγηση. 

- Κάθε χώρα θα αναγνωρίζει προσόντα, είτε πρόκειται για πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, είτε για περιόδους σπουδών, είτε για συνέχιση σπουδών προς απόκτηση μεταπτυχιακού ή διδακτορικού τίτλου, ως αντίστοιχα των προσόντων στο δικό της εκπαιδευτικό σύστημα, εκτός αν μπορεί να αποδείξει ότι υπάρχουν ουσιώδεις διαφορές ανάμεσα στα δικά της προσόντα και στα προσόντα όσων αιτούνται αναγνώρισης. 

- Η αναγνώριση προσόντων ανώτατης εκπαίδευσης που έχουν αποκτηθεί σε ένα κράτος μέλος θα έχει μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες συνέπειες: 

• Πρόσβαση σε περαιτέρω σπουδές ανώτατης εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένων των διδακτορικών σπουδών, με τις ίδιες απαιτήσεις που ισχύουν για υποψήφιους του κράτους μέλους στην οποία ζητείται η αναγνώριση. 
• Χρήση ακαδημαϊκών τίτλων που υπόκεινται σε νόμους και κανόνες του κράτους μέλους στην οποία ζητείται η αναγνώριση. 
• Διευκόλυνση στην πρόσβαση στην αγορά εργασίας.