Βασιλική Γραμματικογιάννη: Αυτή είναι η απάντηση στην ενεργειακή κρίση

Το λό­μπι των ορυ­κτών καυ­σί­μων προ­σπά­θη­σε να πε­ρά­σει το φυ­σι­κό αέ­ριο ως «καύ­σι­μο-γέ­φυ­ρα» για την πρά­σι­νη με­τά­βα­ση με βάση την εκ­πο­μπή λι­γό­τε­ρου CO2 απ’ ό,τι με πα­ρα­γω­γή άν­θρα­κα ή λι­γνί­τη.

Καθώς οι τι­μές της ενέρ­γειας αυ­ξά­νουν, με τη σει­ρά τους ακρι­βαί­νουν και τα κα­τα­να­λω­τι­κά αγα­θά, ενώ σε αρ­κε­τές ευ­ρω­παϊ­κές πρω­τεύ­ου­σες έχουν ήδη αρ­χί­σει να εμ­φα­νί­ζο­νται και οι πρώ­τες ελ­λεί­ψεις στην εφο­δια­στι­κή αλυ­σί­δα.

Οσο το επό­με­νο διά­στη­μα οι τι­μές θα ανε­βαί­νουν, τόσο θα ανε­βαί­νουν και οι φω­νές που θα κα­τη­γο­ρούν την Ευρω­παϊ­κή Πρά­σι­νη Συμ­φω­νία ότι «προ­κά­λε­σε αυ­τήν την κρί­ση» και θα ζη­τούν την από­συρ­ση των κα­νό­νων, όπως για πα­ρά­δειγ­μα του φό­ρου άν­θρα­κα που ευ­θύ­νε­ται για την αύ­ξη­ση των τι­μών.

Ωστό­σο αυ­τοί που κα­τη­γο­ρούν την επι­βο­λή του φό­ρου άν­θρα­κα δεν μας λένε ποιος θα πλη­ρώ­σει το κό­στος για να ξα­να­χτί­σου­με τις υπο­δο­μές που κα­τα­στρέ­φο­νται από τις πλημ­μύ­ρες και τις πυρ­κα­γιές. Δεν μας λένε από πού θα βρε­θούν τα χρή­μα­τα για τις απο­ζη­μιώ­σεις των αν­θρώ­πων που εί­δαν τις πε­ριου­σί­ες τους να χά­νο­νται μέσα στα νερά, που εί­δαν τα σπί­τια τους να τα κα­τα­πί­νουν οι φλό­γες.

Ζούμε ήδη το μέλ­λον μας. Ζούμε σε έναν πλα­νή­τη που πε­θαί­νει και κά­ποιος πρέ­πει να πλη­ρώ­σει το κό­στος για τη διά­σω­σή του. Τα επό­με­να χρό­νια οι φυ­σι­κές κα­τα­στρο­φές θα αυ­ξά­νο­νται και μαζί με αυ­τές θα αυ­ξά­νο­νται και οι ελ­λεί­ψεις προ­ϊ­ό­ντων. Οι ελ­λεί­ψεις ανε­βά­ζουν πά­ντα και τις τι­μές. Δεν εί­ναι δύ­σκο­λο λοι­πόν να φα­ντα­στού­με τι θα συμ­βεί όταν καλ­λιέρ­γειες θα κα­τα­στρέ­φο­νται από τις φυ­σι­κές κα­τα­στρο­φές και βα­σι­κά αγα­θά θα γί­νο­νται σπά­νια και πα­νά­κρι­βα.

Οταν θα υπάρ­χουν ελ­λεί­ψεις ακό­μη και σε τρό­φι­μα. Συνε­πώς η λύση δεν εί­ναι να γυ­ρί­σου­με πίσω σε πο­λι­τι­κές και σε επο­χές που προ­κά­λε­σαν το πρό­βλη­μα, αλλά να συ­νει­δη­το­ποι­ή­σου­με πως ό,τι ζού­σα­με ήταν επί­πλα­στο. Οτι οι τι­μές ήταν τε­χνη­τά φτη­νές αφού δεν λο­γα­ριά­ζα­με το κό­στος του άν­θρα­κα που προ­κα­λού­σε την υπερ­θέρ­μαν­ση του πλα­νή­τη, που προ­κα­λού­σε σιγά σιγά την κλι­μα­τι­κή αλ­λα­γή.

Η απά­ντη­ση στην ενερ­γεια­κή κρί­ση εί­ναι πε­ρισ­σό­τε­ρη δρά­ση για το κλί­μα

«Ο χει­μώ­νας έρ­χε­ται και για πολ­λούς αν­θρώ­πους οι λο­γα­ρια­σμοί ηλε­κτρι­κού ρεύ­μα­τος εί­ναι πιο ακρι­βοί από ό,τι ήταν εδώ και μια δε­κα­ε­τία» θα πει η επί­τρο­πος Ενέρ­γειας της Ε­.Ε­., Kadri Simson, κατά την πα­ρου­σί­α­ση της ερ­γα­λειο­θή­κης της Ε­.Ε­. προ­κει­μέ­νου τα κρά­τη-μέλη να βοη­θη­θούν για να μειώ­σουν τους λο­γα­ρια­σμούς ρεύ­μα­τος χω­ρίς όμως να πα­ρα­βιά­σουν τους κα­νό­νες της Ευρω­παϊ­κής Ενω­σης.

Το Ευρω­παϊ­κό Γρα­φείο Περι­βάλ­λο­ντος (EEB) χαι­ρε­τί­ζει τα οι­κο­νο­μι­κά μέ­τρα για την αντι­με­τώ­πι­ση της ενερ­γεια­κής φτώ­χειας και τη στή­ρι­ξη των πιο ευά­λω­των, επι­ση­μαί­νει όμως ότι εί­ναι απα­ραί­τη­τη και η στα­δια­κή κα­τάρ­γη­ση του ορυ­κτού αε­ρί­ου αφού οι τι­μές της ενέρ­γειας στην Ε­.Ε­. κα­θο­ρί­ζο­νται από το φυ­σι­κό αέ­ριο.

«Αυτή η ενερ­γεια­κή κρί­ση δεί­χνει ότι η εξάρ­τη­σή μας από το ορυ­κτό αέ­ριο δεν απο­τε­λεί σο­βα­ρή απει­λή μόνο για το κλί­μα αλλά και για την οι­κο­νο­μία και την κοι­νω­νία και ιδιαί­τε­ρα για τα πιο ευά­λω­τα νοι­κο­κυ­ριά. Το λό­μπι των ορυ­κτών καυ­σί­μων προ­σπά­θη­σε να πε­ρά­σει το φυ­σι­κό αέ­ριο ως “καύ­σι­μο-γέ­φυ­ρα” για την πρά­σι­νη με­τά­βα­ση με βάση την εκ­πο­μπή λι­γό­τε­ρου CO2 απ’ ό,τι με πα­ρα­γω­γή άν­θρα­κα ή λι­γνί­τη. Ωστό­σο ο αντί­κτυ­πος στην υπερ­θέρ­μαν­ση του πλα­νή­τη από την εκ­πο­μπή με­θα­νί­ου για την πα­ρα­γω­γή του φυ­σι­κού αε­ρί­ου αυ­ξά­νει την πί­ε­ση για τα­χεία μεί­ω­σή του».

Η οι­κια­κή θέρ­μαν­ση ανα­δει­κνύ­ε­ται στο με­γα­λύ­τε­ρο πρό­βλη­μα των κρα­τών-με­λών της Ευρω­παϊ­κής Ενω­σης για τη με­τά­βα­ση από τα ορυ­κτά καύ­σι­μα στην κα­θα­ρή ενέρ­γεια.

Ωστό­σο, σύμ­φω­να με μια έρευ­να που επι­κα­λεί­ται το Ευρω­παϊ­κό Γρα­φείο Περι­βάλ­λο­ντος, οι επι­δο­τή­σεις που χρειά­ζο­νται για τη με­τά­βα­ση από το φυ­σι­κό αέ­ριο στη θέρ­μαν­ση από Α­ΠΕ ανέρ­χο­νται σε μό­λις 70 δι­σε­κα­τομ­μύ­ρια ευρώ, ποσό που μπο­ρεί εύ­κο­λα να βρε­θεί, φτά­νει όλες οι ευ­ρω­παϊ­κές χρη­μα­το­δο­τή­σεις να κα­τευ­θυν­θούν στην ενερ­γεια­κή από­δο­ση των κτι­ρί­ων.

Το Κοι­νω­νι­κό Ταμείο για το Κλίμα που πε­ρι­λαμ­βά­νε­ται στο πα­κέ­το «Fit for 55» εί­ναι ένα τέ­τοιο χρη­μα­το­δο­τι­κό ερ­γα­λείο που θα μπο­ρού­σε να συμ­βά­λει στην απε­ξάρ­τη­ση των νοι­κο­κυ­ριών από τα ορυ­κτά καύ­σι­μα.

«Η­ Ε­.Ε­. πρέ­πει να δια­σφα­λί­σει ότι αυ­τός ο μη­χα­νι­σμός θα έχει επαρ­κή χρή­μα­τα που θα κα­τευ­θύ­νο­νται γρή­γο­ρα στους πο­λί­τες ώστε να τους δώ­σει τη δυ­να­τό­τη­τα να βελ­τιώ­σουν την ενερ­γεια­κή από­δο­ση των σπι­τιών τους, να μειώ­σουν τη ζή­τη­ση ενέρ­γειας και συ­νε­πώς και τους λο­γα­ρια­σμούς τους» ανα­φέ­ρει το EEB, ενώ κα­λεί την Ε­.Ε­. «να στα­μα­τή­σει να επι­δο­τεί έργα που διαιω­νί­ζουν τη χρή­ση φυ­σι­κού αε­ρί­ου και να αντι­στα­θεί στις Σει­ρή­νες που σχε­τί­ζο­νται με το υδρο­γό­νο όταν εί­ναι δυ­να­τή η άμε­ση ηλε­κτρο­δό­τη­ση από Α­ΠΕ­».

Αυτο­πα­ρα­γω­γή ενέρ­γειας

Σύμ­φω­να με τη Eurostat, ο κύ­ριος λό­γος για την τρέ­χου­σα ενερ­γεια­κή κρί­ση εί­ναι η έλ­λει­ψη προ­μή­θειας φυ­σι­κού αε­ρί­ου, το 90% του οποί­ου ει­σά­γε­ται στην Ε­.Ε­. από τρί­τες χώ­ρες. Προ­κει­μέ­νου να αντι­με­τω­πι­στεί η πα­ρού­σα κρί­ση, αρ­κε­τά κρά­τη-μέλη έχουν προ­τεί­νει κοι­νές αγο­ρές ορυ­κτού αε­ρί­ου από την Ενωση στο πρό­τυ­πο των αγο­ρών των εμ­βο­λί­ων.

Κάτι που η Ευρω­παϊ­κή Επι­τρο­πή δε­σμεύ­τη­κε να εξε­τά­σει. Ωστό­σο αυτό δεν πρό­κει­ται να λύ­σει το μελ­λο­ντι­κό πρό­βλη­μα της ενερ­γεια­κής αυ­τάρ­κειας των ευ­ρω­παϊ­κών νοι­κο­κυ­ριών, αφού τον φε­τι­νό χει­μώ­να ακό­μη και οι χώ­ρες με τα με­γα­λύ­τε­ρα απο­θέ­μα­τα φυ­σι­κού αε­ρί­ου μπο­ρεί να ξε­μεί­νουν λόγω της υψη­λής ζή­τη­σης.

«Τα κρά­τη-μέλη θα πρέ­πει να αδρά­ξουν την ευ­και­ρία από τα χρή­μα­τα του Ταμεί­ου Ανά­καμ­ψης και να επι­τα­χύ­νουν τη με­τά­βα­ση υπο­στη­ρί­ζο­ντας έναν στό­χο Α­ΠΕ του­λά­χι­στον 50% και έναν στό­χο ενερ­γεια­κής από­δο­σης 45% έως το 2030».

Στην Ελλά­δα, ενι­σχύ­ο­ντας δρά­σεις ενερ­γεια­κής από­δο­σης των κτι­ρί­ων, όπως το πρό­γραμ­μα «Εξοι­κο­νο­μώ», και εκ­με­ταλ­λευό­με­νοι τη νο­μο­θε­τι­κή τρο­πο­ποί­η­ση σύμ­φω­να με την οποία ένα νοι­κο­κυ­ριό ή μια μι­κρή επι­χεί­ρη­ση μπο­ρεί χω­ρίς άδεια αλλά με απλή γρα­πτή ενη­μέ­ρω­ση στη ΡΑ­Ε να πα­ρά­γει ρεύ­μα από φω­το­βολ­ταϊ­κά 5 κι­λο­βάτ για μο­νο­φα­σι­κή και δέκα κι­λο­βάτ για δι­φα­σι­κή σύν­δε­ση, «η αυ­το­πα­ρα­γω­γή δεν εί­ναι μόνο δι­καί­ω­μα αλλά και υπο­χρέ­ω­σή μας» λέει ο δη­μο­σιο­γρά­φος και βιο­καλ­λιερ­γη­τής Δημή­τρης Φανα­ριώ­της, «διό­τι όσο εμείς μειώ­νου­με τη ζή­τη­ση τόσο θα κα­ταρ­ρέ­ουν και οι φα­ρα­ω­νι­κές μο­νά­δες πα­ρα­γω­γής».

Επι­πλέ­ον θα πρέ­πει να αγκα­λιά­σου­με την εξοι­κο­νό­μη­ση ενέρ­γειας όχι μόνο ως μια ση­μα­ντι­κή δρά­ση για το κλί­μα αλλά και για πρα­κτι­κούς λό­γους αφού «όσο πα­ρά­γεις λι­γό­τε­ρο από ό,τι κα­τα­να­λώ­νεις κατά τη διάρ­κεια της ημέ­ρας δεν χρειά­ζε­σαι και μπα­τα­ρί­ες» λέει ο κ. Φανα­ριώ­της και εύ­χε­ται «η αυ­το­πα­ρα­γω­γή να απο­τε­λέ­σει προ­σω­πι­κό στό­χο και υπο­χρέ­ω­ση όλων μας».