Τρεις παρατηρήσεις και ένα συμπέρασμα
Οι πολλές δημοσκοπήσεις των τελευταίων ημερών, προσφέρονται για ορισμένες παρατηρήσεις και κάποια συμπεράσματα, αν και η ρευστότητα στο πολιτικό σκηνικό και η απόσταση από τις εκλογές, δεν επιτρέπουν μεγάλες βεβαιότητες. Έστω και έτσι θα το αποτολμήσουμε:
1. Η ΝΔ, αν και πρώτη, έχει σημαντική φθορά και διατηρείται σε πτωτική πορεία, παρά τον ανασχηματισμό. Οι πολίτες εξακολουθούν να προκρίνουν τις πρόωρες εκλογές από την εξάντληση της τετραετίας, ένδειξη ότι επιθυμούν να υπάρξει πολιτική αλλαγή. Προς το παρόν μένουν στο «φύγε», αφού το ποιος θα έρθει δεν είναι ακόμη ευκρινές. Το επιχείρημα της σταθερότητας δεν πείθει, πιθανόν γιατί το εισπράττουν ως στασιμότητα. Σε συνδυασμό με τα υψηλά αρνητικά ποσοστά αξιολόγησης του κυβερνητικού έργου αλλά και το ότι ακρίβεια, η υγεία αλλά και η τραγωδία των Τεμπών είναι στην κορυφή της ιεράρχησης, η κυβέρνηση θα πρέπει να πάρει πραγματικά γενναία μέτρα και αποφάσεις για να αντιστρέψει το βαρύ για εκείνη κλίμα. Φαντάζει φθαρμένη, κουρασμένη και ανήμπορη. Το ίδιο και ο πρωθυπουργός.
2. Καμπανάκια χτυπούν για το ΠΑΣΟΚ και τα υπόλοιπα κόμματα της λεγόμενης προοδευτικής αντιπολίτευσης. Ο ΣΥΡΙΖΑ μένει καθηλωμένος σε χαμηλά μονοψήφια, η Νέα Αριστερά εκτός Βουλής, το δε ΠΑΣΟΚ μπήκε σε τροχιά αποδυνάμωσης.
Το κάπως ενθαρρυντικό για τη Χαριλάου Τρικούπη είναι ότι έχει το μεγαλύτερο όριο εκλογικής επιρροής από όλα τα άλλα κόμματα, οι πολίτες το επιλέγουν ως κορμό μιας κυβέρνησης συνεργασίας και επίσης του δίνουν τις περισσότερες πιθανότητες να κυβερνήσει, σε ένα υποθετικό ερώτημα. Συν το ότι ο Νίκος Ανδρουλάκης είναι ο αρχηγός που προηγείται στο ερώτημα ποιος μπορεί να ενώσει την Κεντροαριστερά. Σε αυτή τη φάση, δεν έχουμε εκλογές και επικρατεί κλίμα διαμαρτυρίας. Αυτό σίγουρα δεν το ευνοεί. Αν όμως η ατζέντα ανοίξει, η εικόνα του θα βελτιωθεί. Δεύτερον και με δεδομένο ότι θεωρείται κόμμα που μπορεί να κυβερνήσει, η διαμόρφωση ενός προγραμματικού πλαισίου, απλού, κατανοητού, εφαρμόσιμου και η παρουσίαση του στους πολίτες, θα το ενισχύσει. Τρίτον και πολύ σημαντικό: Η εσωτερική του νηνεμία και η ομόθυμη στήριξη της γραμμής του κόμματος και της στρατηγικής του από όλα ανεξαιρέτως τα στελέχη. Γκρίνιες, καβγάδες και προσωπικά απωθημένα δίνουν τροφή στα ΜΜΕ και στους πολιτικούς αντιπάλους και αφαιρούν πολύτιμους πόντους από τα ποσοστά του ΠΑΣΟΚ.
3. Η Πλεύση Ελευθερίας είναι η πλέον ευνοημένη της συγκυρίας. Καταγράφει μία εντυπωσιακή άνοδο, που αποδίδεται στο κλίμα της εποχής, την οργή του κόσμου και τη διάθεση τιμωρίας. Οφείλεται επίσης αποκλειστικά σε ένα πρόσωπο, στην αρχηγό Ζωή Κωνσταντοπούλου. Το εντελώς αβέβαιο είναι όμως αν μπορεί να φέρει μια αλλαγή ουσιαστική για τον πολίτη. Με ποιο πρόγραμμα, με ποια στελέχη, με ποια ιδεολογική κατεύθυνση; Πολλά τα κενά και τα θολά σημεία. Είναι ενδεικτικό ότι στο κόμμα της Ζωής μετακινούνται εκλογείς ακόμα και από τη Νίκη του Νατσιού και Φωνή Λογικής της Αφροδίτης Λατινοπούλου. Μάλλον έτσι δικαιολογείται ο ισχυρισμός ότι είναι ένα κόμμα με δυνητικούς ψηφοφόρους σε ιδεολογική σύγχυση και με κίνητρο τη διαμαρτυρία και την τιμωρία. Η διατήρησή του στα σημερινά υψηλά ποσοστά είναι κάτι δύσκολο και θα εξαρτηθεί κυρίως από δύο παράγοντες: Αν θα μπορέσει να εκτονωθεί η σημερινή ατμόσφαιρα θυμού και αν τα διλήμματα κυβερνησιμότητας των υπολοίπων κομμάτων θα πείσουν την κοινωνία. Όσοι επιλέγουν απλά μια δυνατή φωνή ή καλύτερα κραυγή αντιπολίτευσης, δε θα αμφιταλαντευτούν.
Τέλος, το συμπέρασμα: Μετά τα ιστορικών διαστάσεων συλλαλητήρια για τα Τέμπη, μια νέα διαιρετική τομή αναδεικνύεται στην κοινωνία, επηρεάζοντας οριζόντια το πολιτικό σύστημα. Αυτή η τομή φαινομενικά αλλά μάλλον αυθαίρετα ορίζει την αντιπαράθεση σε παλιό και νέο, όσους είχαν κυβερνήσει και όσους όχι, τους λεγόμενους συστημικούς και τους αντισυστημικούς. Στην πραγματικότητα όμως και αυτό είναι το στοίχημα για να προκύψει κάτι ελπιδοφόρο από την υπό διαμόρφωση, ρευστή σήμερα κατάσταση, είναι η διάκριση να γίνει με διαφορετικά κριτήρια.
Ανάμεσα σε εκείνους που λαμβάνουν τα μηνύματα και τις ανάγκες της κοινωνίας και τα μετουσιώνουν σε πολιτικές για ένα καλύτερο αύριο με δικαιοσύνη, κράτος δικαίου, θεσμούς, εργασιακά δικαιώματα, αξιοπρεπείς μισθούς, ίσες ευκαιρίες για όλους, ισχυρή παιδεία και υγεία.
Και σε εκείνους που υποκριτικά συνεχίζουν αμετανόητοι στον δρόμο που είχαν μάθει να πορεύονται οδηγώντας στα σημερινά αδιέξοδα. Είτε σε κάποιους άλλους που απλουστευτικά και λαϊκίστικα υπόσχονται κραυγάζοντας, χωρίς όμως να μπορούν ούτε να θέλουν να φέρουν την πολυπόθητη αλλαγή στον τόπο.
Τελικός κριτής -όπως πάντα- θα είναι ο λαός και όχι οι δημοσκοπήσεις.
