Τουρκία: Ο τσελεμεντές Ερντογάν για μια ντεμέκ απόπειρα πραξικοπήματος

Δεν πίστευαν στα μάτια τους φθάνοντας χθες στην Αγκυρα η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, όταν οι διπλωμάτες που τους συνόδευαν τους έδειξαν τα πρωτοσέλιδα των τουρκικών εφημερίδων: «Συνταξιούχοι χουντικοί» έγραφε η Yeni Safak. Για μια «κακόβουλη απόπειρα» έκανε λόγο η Milliyet. Οι Ναύαρχοι βυθίστηκαν» σημείωνε η Korkusuz. «Στόχος οι θεσμοί της Τουρκίας», έγραφε η Dirilis Postasi.

«Προφανής απειλή για το Σύνταγμα» τόνιζε η Yeni Birlik και σχεδόν όλες οι υπόλοιπες στοχοποιούσαν το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό κόμμα (CHP) της αξιωματικής αντιπολίτευσης. «Το CHP στο επίκεντρο» της απόπειρας πραξικοπήματος, υποστήριζε με «ξύλινα γράμματα» η Turkiye.

«Το ίδιο το CHP στο επίκεντρο» ήταν ο τίτλος της Yeni Akit και της Takvim. Λες και το ήξερε ο Ερντογάν όταν δήλωνε μια ημέρα πριν: «Θα το δείτε σύντομα στα μέσα ενημέρωσης. Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης βρίσκεται στο επίκεντρο αυτού του θέματος ».

Δεν είναι τυχαίο μάλιστα ότι αμέσως μετά υποβλήθηκαν μηνύσεις εναντίον των ναυάρχων από 910 ενώσεις, 408 ίδρύματα, 27 πανεπιστήμια, 114 επιμελητήρια, 550 συνδικάτα, 46 ομοσπονδίες σε 81 επαρχίες της χώρας.

Το σκηνικό είχε στηθεί! Εστω και άκομψα. Το καθεστώς Ερντογάν υποδεχόταν την ηγεσία της ΕΕ ως …θύμα κάποιων επίδοξων πραξικοπηματιών- των 104 απόστρατων ναυάρχων. Που τι ζήτησαν;

Να μην ακυρωθεί η Συνθήκη του Μοντρέ του1936, που καθορίζει το καθεστώς ναυσιπλοίας από και προς τη Μαύρη Θάλασσα, μέσω του Βοσπόρου.

« Οι ναύαρχοι σχεδίαζαν πραξικόπημα μέσα στη νύχτα» δήλωνε σε τηλεοπτική του συνέντευξη ο σκληροπυρηνικός υπουργός Εσωτερικών, Σουλεϊμάν Σοϊλού την ώρα που το αεροσκάφος της ΕΕ προσγειωνόταν στο αεροδρόμιο της Αγκυρας. «Το γεγονός ότι η κοινή ανακοίνωση των ναυάρχων δόθηκε στη δημοσιότητα τα μεσάνυχτα, δείχνει πραξικόπημα», κραύγαζε ο Σοϊλού, που προαλείφεται για διάδοχος του Ερντογάν. «Το CHP -το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, βρίσκεται πίσω από την απόπειρα» πρόσθεσε μάλιστα ο υπουργός Εσωτερικών, ομολογώντας ουσιαστικά ότι η κυβέρνηση Ερντογάν είχε «γράψει» και τα πρωτοσέλιδα των περισσότερων φιλο-κυβερνητικών εφημερίδων.

Ο Σοϊλού φάνηκε μάλιστα να μην αποκλείει ακόμη και το ενδεχόμενο να κινηθούν διαδικασίες εναντίον της αξιωματικής αντιπολίτευσης με την κατηγορία ότι ενορχήστρωσε το …πραξικόπημα. «Δεν μπορεί να υπάρξει πραξικόπημα χωρίς κάποιο πολιτικό κέντρο που να κατευθύνει την επιχείρηση. Το κέντρο πολιτικής επιχείρησης του πραξικοπήματος του 1960 (κατά του Αντνάν Μεντερές) ήταν το CHP. Η ερμηνεία μιας τέτοιας εικόνας απαιτεί ευθύνη από εμάς και πρέπει να μεταφέρουμε τα γεγονότα στους πολίτες μας» είπε χαρακτηριστικά ο Σοϊλού.

Η γερμανική Suddeutsche Zeitung εκτιμά πάντως ότι «εκτός από την ανεπιθύμητη κριτική εναντίον της κυβέρνησης ,ο λόγος για τη σκληρή πολιτική καταστολής του Ερντογάν είναι ότι πιθανώς θέλει να εκκαθαρίσει τις ένοπλες δυνάμεις και από τους τελευταίους Κεμαλιστές, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016. Οι ένοπλες δυνάμεις ήταν ο προμαχώνας των Κεμαλιστών και των κοσμικών, που επικαλούνται την ιδεολογία του ιδρυτή του κράτους Κεμάλ Ατατούρκ και απορρίπτουν την ισλαμιστική πολιτική του Ερντογάν» υπενθυμίζει η SZ..

Ο πρώην δικαστής του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ECHR), Ερζά Τουρμέν διερωτάται μάλιστα τι κακό έκαναν οι απόστρατοι ναύαρχοι πέρα από το να εκφράσουν ελεύθερα την άποψή τους. «Δυστυχώς στην Τουρκία ,όπως και στις περισσότερες χώρες που παραβιάζουν την ελευθερία έκφρασης , οι διώξεις έχουν γίνει εργαλείο που χρησιμοποιείται για την τιμωρία των αντιφρονούντων»… «Ζούμε μια αυτοκρατορία φόβου» λέει ο πρώην Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου της Κωνσταντινούπολης Τουργκούτ Καζάν, εκφράζοντας την αντίθεσή του στις διώξεις των ναυάρχων. «Το Σύνταγμα λέει ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει τις σκέψεις και τις απόψεις του ατομικά ή συλλογικά»

«Κοροϊδία στους Τούρκους δημοκράτες»

Μέσα σε αυτό το ψυχροπολεμικό και υστερικό κλίμα, η φον ντερ Λάιεν και ο Σαρλ Μισέλ συναντήθηκαν με τον Τούρκο Πρόεδρο στο Λευκό Παλάτι της Αγκυρας. Ο Ερντογάν φρόντισε να τους ενημερώσει για το «πραξικόπημα» και να καταστήσει σαφές βέβαια ότι η «δημοκρατία» θα νικήσει. Σε αυτό το τέλεια στημένο σκηνικό, οι δύο αξιωματούχοι της ΕΕ είναι ζήτημα αν σκέφτηκαν να ψελλίσουν κάτι για τις ωμές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των πολιτικών ελευθεριών στην Τουρκία. Για την απόσυρση της χώρας από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για την προστασία των γυναικών από τη βία. Ή για τις φυλακίσεις βουλευτών, τις διώξεις δημοσιογράφων ή την απόπειρα να τεθεί εκτός νόμου το φιλο-Κουρδικό HDP-το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα στην Τουρκία. Η φον ντερ Λάιεν επαίνεσε μετά τη συνάντηση τον Ερντογάν δηλώνοντας ότι «η Τουρκία έδειξε πραγματικά ότι θέλει να δημιουργήσει ξανά με την ΕΕ μια σχέση με εποικοδομητικό τρόπο. Ηρθαμε να δώσουμε ώθηση στις σχέσεις μας με την Τουρκία. Συζητήσαμε τη συνεργασία σε τομείς που θα προσφέρουν οφέλη και στις δύο πλευρές» τόνισε η Πρόεδρος της Κομισιόν. Στο ίδιο πνεύμα, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, τόνισε την αξία της «οικονομικής συνεργασίας της ΕΕ με την Τουρκία» και πρόσθεσε ότι «το στρατηγικό συμφέρον της ΕΕ στην Ανατολική Μεσόγειο συνδέεται με την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην Τουρκία».

Ο βουλευτής των Πρασίνων Τζεμ Οζντεμίρ επέκρινε έντονα την επίσκεψη στην Αγκυρα. «Το γεγονός ότι οι ηγέτες της ΕΕ συναντούν τώρα τον Ερντογάν για να του κάνουν “δώρα” αποτελεί αυτο-υπονόμευση των Βρυξελλών και κοροϊδία για όλους τους δημοκράτες στην Τουρκία», έγραψε ο Οζντεμίρ στο twitter

Η γερμανική εφημερίδα Tagesspiegel είχε ζητήσει μάλιστα να ματαιωθεί η επίσκεψη των δύο ευρωπαίων αξιωματούχων στην Αγκυρα.

«Η Πρόεδρος της Επιτροπής της ΕΕ Ουρσούλα φον ντερ Λάιεν και ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ θα πρέπει να ακυρώσουν την επίσκεψή τους στην Τουρκία. Γιατί όταν αξιολογούν τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εν μέσω μιας νέας κλιμάκωσης της καταστολής, δείχνουν ότι δεν μετράνε πλέον για την Ευρώπη το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα και ότι η ΕΕ βλέπει μόνο τη συνεργασία του Ερντογάν στην προσφυγική κρίση και στη διαμάχη στην ανατολική Μεσόγειο» έγραφε η γερμανική εφημερίδα την παραμονή της επίσκεψης. Τόνιζε μάλιστα η Tagesspiegel ότι «η ακύρωση της επίσκεψης θα έστελνε μήνυμα στον Τούρκο πρόεδρο ότι πρέπει να τηρήσει τους δημοκρατικούς κανόνες του παιχνιδιού εάν θέλει μια θετική σχέση με την Ευρώπη». Δυστυχώς όμως!

«Η ΕΕ ανέχεται τις παραβιάσεις της δημοκρατίας στην Τουρκία επειδή δεν θέλει να εξοργίσει τον Ερντογάν. Οι αυθαίρετες συλλήψεις αντιπάλων της κυβέρνησης στην Τουρκία έχουν αγνοηθεί εδώ και πολύ καιρό. Η αντιπολίτευση και η κοινωνία των πολιτών αισθάνονται εγκαταλειμμένες από την Ευρώπη». Η οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων Human Rights Watch είναι σαφής στην αξιολόγησή της και τονίζει: «Όσο πιο πολύ πιεσμένος είναι ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, τόσο πιο ήρεμη θα είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση» Και για αυτό «πρέπει επειγόντως να επανεξετάσει η ΕΕ την προσέγγισή της και να συνδέσει την ορατή πρόοδο σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων με την έναρξη των συνομιλιών για μια τελωνειακή ένωση» προσθέτει η ανθρωπιστική οργάνωση . «Μια θετική ατζέντα που παραβιάζει τις αξίες της ΕΕ δεν είναι θετική» τονίζει και ο βουλευτής και καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου ,Μιτάτ Σανκάρ, ο οποίος είναι και συμπρόεδρος του HDP ,που απειλείται να τεθεί εκτός νόμου.

«Η ΕΕ, η οποία ορίζεται ως δημοκρατική κοινότητα αξιών, αποδέχεται ότι μια υποψήφια χώρα όπως η Τουρκία περιφρονεί αυτές τις αξίες» σημειώνει με έκδηλη οργή η γερμανική Tagesspiegel, σχολιάζοντας πικρόχολα ότι «ο Ερντογάν μπορεί να αισθάνεται ενθουσιασμένος για την πορεία του. Ο ίδιος προκάλεσε τις εντάσεις στην ανατολική Μεσόγειο - και τώρα η ΕΕ θέλει να τον ανταμείψει με εμπορικές διευκολύνσεις, αν σταματήσει να το κάνει. Αυτή η πολιτική της ΕΕ δεν είναι μόνο υποκριτική, αλλά και αντιπαραγωγική. Ο Ερντογάν δεν θα επιτρέψει στον εαυτό του να ανακουφιστεί μόνο με μερικές παραχωρήσεις» σημειώνει η Tagesspiegel.

Αγκαλιά με τον Ερντογάν

Στο ίδιο μήκος κύματος, το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (DPA) προειδοποιεί ότι την ώρα που «η πολιτική πορεία της Τουρκίας προκαλεί μεγάλη ανησυχία και όχι μόνο στη Γερμανία, οι κορυφαίοι εκπρόσωποι της ΕΕ μετέβησαν στην Αγκυρα για να διερευνήσουν τις δυνατότητες για ευρύτερη συνεργασία… Θέλουν να αναδείξουν τις δυνατότητες επέκτασης των σχέσεων με την Τουρκία - αν και η χώρα έχει να επιδείξει πρόσφατα κατάφωρες παραβιάσεις στο κράτος δικαίου, τα θεμελιώδη δικαιώματα και την ελευθερία έκφρασης. Η επίσκεψη των ηγετών της ΕΕ στον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι μια διπλωματική πράξη. Μπορεί να πετύχει η αγκαλιά με τον Ερντογάν;»

Μπορεί η Τουρκία να εμφανίστηκε κάπως πρόθυμη να σταματήσει τις προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά απλώς κάνει προσωρινά την … την «πάπια», όπως λέει ο λαός μας. Με την τουρκική οικονομία να βυθίζεται ,τη φτώχεια και την ανεργία να αυξάνονται, το τελευταίο πράγμα που θα ήθελε ο Ερντογάν θα ήταν βέβαια η επιβολή σοβαρών ευρωπαϊκών κυρώσεων. Σε μια περίοδο μάλιστα που εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών για να μην μεγαλώσει κι άλλο η λαϊκή δυσαρέσκεια. Δυστυχώς, το Βερολίνο και η ηγεσία της ΕΕ , όχι μόνο αρνούνται να εγκαταλείψουν τον Ερντογάν ,αλλά τον ενισχύουν κιόλας με κάθε μέσο, καθώς φοβούνται την ενδεχόμενη αλλαγή εξουσίας στην Αγκυρα.

«Μπορούμε να ελπίζουμε ότι η ΕΕ θα δει τη διαφορά μέσω του διαλόγου;» είναι το ερώτημα που θέτει το Γερμανικό Πρακτορείο. « Οι παρατηρητές είναι σκεπτικοί σχετικά με αυτό» είναι η απάντηση που δίνει. «Η ΕΕ κατέστησε σαφές ότι δεν είναι πλέον η εσωτερική πολιτική κατάσταση που καθοδηγεί τη δράση της έναντι της Τουρκίας, αλλά η εξωτερική πολιτική», λέει ο Γκίντερ Ζέφερτ , επικεφαλής του Κέντρου Εφαρμοσμένων Τουρκικών Σπουδών (CATS) στο Βερολίνο και προσθέτει: «Επομένως, δεν υπάρχει κανένας λόγος για τον Ερντογάν να είναι διακριτικός με την ΕΕ.»