Το τέλος ή το νέο ξεκίνημα του Τραμπισμού;

Ενα οργισμένο πλήθος υποστηρικτών του απερχόμενου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να εφορμά στο Καπιτώλιο. Στην καρδιά της Ουάσιγκτον!

Και όχι σε κάποια απόμακρη γωνιά της χώρας. Δεν ήταν διαδήλωση, ούτε απλή διαμαρτυρία από τους λεγόμενους «πατριώτες» . Ούτε φυσικά απόπειρα πραξικοπήματος. Ηταν μια τρομοκρατική επίθεση στο κέντρο της αμερικανικής δημοκρατίας. Αναμφίβολα, εμπνευσμένη και υποκινούμενη από τον Τραμπ.

Ηταν ο όχλος του Τραμπ που δεν μπορεί να αποδεχτεί την αλλαγή στην προεδρική εξουσία. Όπως γράφει εύστοχα η γερμανική Die Zeit « αυτός ο όχλος δεν μπορούσε να δεχτεί τους νέους κατακτητές της εξουσίας μετά από έναν πόλεμο , να ξαπλώνουν σε χρυσές καρέκλες στα παλάτια των κατακτημένων». Ηταν το αποτέλεσμα «πολλών χρόνων συστηματικής προσπάθειας εκ μέρους του εθνικο-λαϊκιστή μεγιστάνα για την προώθηση της πόλωσης στην αμερικανική κοινωνία» γράφει η ισπανική El Pais.

Αυτό που συνέβη στο Καπιτώλιο το φοβόντουσαν πολλοί μήνες πριν, ανεξάρτητα από την πόλωση των τελευταίων ημερών. Δείχνει ότι και χωρίς τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπισμός δεν έχει πεθάνει. Αλλωστε, πάνω από 73 εκατομμύρια Αμερικανοί ,το 47,5% των ψηφοφόρων, έδειξαν ότι τους άρεσε η πολιτική Τραμπ. Σχεδόν ο ένας στους δύο Αμερικανούς πολίτες έχει ενστερνιστεί το ρεύμα του εθνικισμού, του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, που βρήκε στον Τραμπ έναν ιδανικό εκφραστή. Ηταν αυτοί που δεν είχαν πρόβλημα να βλέπουν τον Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών επί τέσσερα χρόνια να θεοποιεί την αστυνομική βία και να καθυβρίζει τους διαδηλωτές, να εγκωμιάζει ακροδεξιές συμμορίες και να λοιδωρεί ξένους λαούς. Ετσι, χιλιάδες θερμοκέφαλοι δεν είχαν πρόβλημα να κατακλύσουν την Ουάσιγκτον την περασμένη Τετάρτη, όταν τους κάλεσε ο Τραμπ. Γιατί αυτό το ρεύμα του Τραμπισμού φαίνεται ότι θα παραμείνει ισχυρό και απειλητικό στο ορατό μέλλον. Οχι μόνο στην Αμερική αλλά και στην Ευρώπη .

⁰

Όπως γράφει η γερμανική Tagesschau «επί τέσσερα χρόνια ο Τραμπ μπόρεσε με τη γλώσσα και το ένστικτό του, να προσεγγίσει τις ψυχές εκατομμυρίων ανασφαλών ανθρώπων .Επεισε περισσότερους από 73 εκατομμύρια ανθρώπους ότι προδόθηκαν και έχασαν την αξιοπρέπεια τους από αλαζονικές ελίτ στην πολιτική, στην οικονομία και στα Μέσα ενημέρωσης. Τους έπεισε ότι αυτός τους δίνει πίσω αυτήν την αξιοπρέπεια. Γι 'αυτό είναι ευγνώμονες σε αυτόν, γι' αυτό τον ψήφισαν, και για πήγαν τώρα στην Ουάσιγκτον για να τον βοηθήσουν, τον ήρωά τους» τονίζει η γερμανική εφημερίδα.

Τεκτονικό κοινωνικό ρήγμα

Αλλωστε, ο σεισμός της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης τις τελευταίες δεκαετίες έχει προκαλέσει στην αμερικανική κοινωνία ,όπως και στον υπόλοιπο καπιταλιστικό κόσμο, ένα βαθύ ρήγμα: Ανάμεσα στους λίγους κερδισμένους και τους συντριπτικά πολλούς χαμένους. Ένα ρήγμα που θα βαθαίνει ακόμη περισσότερο τα επόμενα χρόνια καθώς οι οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της πανδημίας θα προστεθούν σε εκείνες της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 και το μείγμα θα αποδειχτεί εκρηκτικό.

Ο Τζάκ Ράσμους, συγγραφέας του πρόσφατα εκδοθέντος βιβλίου «The Scourge of Neoliberalism: US Economic Policy from Reagan to Trump»( Η Μάστιγα του Νεοφιλελευθερισμού: Η αμερικανική οικονομική πολιτική από τον Ρέιγκαν στον Τραμπ), γράφει ότι «το μόνο που χρειαζόταν για αυτήν την πολιτική πυρκαγιά ήταν η κατάλληλη σπίθα για να αγκαλιάσει δεκάδες εκατομμύρια Αμερικανούς που ήταν απελπισμένοι από την παγκοσμιοποίηση». Και αυτή την πολιτική πυρκαγιά αποπειράθηκε να εκφράσει η Αμερικανική κεντρο-αριστερά με τον Γερουσιαστή Σάντερς , αλλά χωρίς επιτυχία ,γιατί το βαθύ σύστημα δεν το θέλησε. Το κατάφερε λοιπόν, η ακροδεξιά ρητορεία του Τραμπ.

Η καταστροφή εκατομμυρίων αξιοπρεπών θέσεων εργασίας, η υποχώρηση της βιομηχανικής Αμερικής και της μεσαίας τάξης, η καταστροφή των συνδικάτων και η αντικατάσταση των καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας με δουλειές μερικής απασχόλησης, ήταν το εύφλεκτο υλικό που βρήκε πρόσφορο έδαφος η πολιτική του Τραμπ. Από τη μεγάλη ύφεση του 2008-09, δεκάδες εκατομμύρια Αμερικανοί δεν ανέκαμψαν ποτέ. Ενώ την ίδια ώρα οι τράπεζες και οι εταιρείες διασώθηκαν γρήγορα από φορολογικές και νομισματικές πολιτικές που επιτάχυναν τις εισοδηματικές ανισότητες και το χάσμα του πλούτου στην Αμερική.

Όπως λέει ο Τζάκ Ράσμους ,«καθώς δεκάδες εκατομμύρια πολίτες αγωνίστηκαν να παραμείνουν στη ζωή κατά τη διάρκεια της αποκαλούμενης «ανάκαμψης του Ομπάμα», οι εταιρείες προχωρούσαν στη διανομή ενός …τρισεκατομμυρίου δολαρίων κάθε χρόνο για μια δεκαετία κατά μέσο όρο - σε μερίσματα στους επενδυτές και σε αμοιβές των Golden Boys.Οι πολιτικές της εποχής του Ομπάμα όχι μόνο δεν κατάφεραν να βελτιώσουν τις συνθήκες για τους απλούς πολίτες, αλλά τις επιδείνωσαν, δίνοντας έτσι ακόμη μεγαλύτερη ιδεολογική τροφή για την ακροδεξιά και την ισχυροποίηση της πολιτικής βάσης του Τραμπ».

Η αποτυχία αυτή εξηγεί σε μεγάλο βαθμό γιατί υπάρχει τόσο έντονο πολιτικό μίσος προς τις ελίτ της Αμερικής και στροφή σε ακροδεξιές εναλλακτικές λύσεις για ευρεία τμήματα του αμερικανικού πληθυσμου. «Η δημοκρατία δεν λειτούργησε για αυτούς, γιατί λοιπόν να την υπερασπιστούν;» διερωτάται ο Αμερικανός συγγραφέας.

Στόχος του Τραμπ η «διπλή εξουσία»;

Οι ιδεολόγοι γύρω από τον Τραμπ πίστευαν λοιπόν ότι δημιουργώντας ένα πιο ορατό χάος πριν την ορκωμοσία του νέου προέδρου Τζο Μπάιντεν θα είχαν την ευκαιρία να βάλουν τα θεμέλια για ένα ακόμη πιο ακραίο κίνημα το 2021-22, με αυξανόμενη επιρροή τόσο στο Κογκρέσο όσο και στον πληθυσμό. Αναμφίβολα , πολλά θα κριθούν απο την πολιτική που θα ακολουθήσει ο Μπαιντεν. Ο νέος Πρόεδρος έχει δεσμευτεί για μια σειρά μέτρα , οπως η αύξηση του κατώτατου ωρομίσθιου , που η υλοποίησή τους θα βοηθήσει τα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα και να να αντιμετωπίσει την επίθεση των οπαδών του Τραμπ. Οι Τραμπιστές θα επιχειρήσουν πάντως την απο-νομιμοποίηση του νέου Προέδρου, αλλά και του Κογκρέσσου που ελέγχεται πλήρως πλέον από τους Δημοκρατικούς μετά την εξασφάλιση και των δύο Γερουσιαστικών εδρών στην Τζόρτζια. Είναι πιθανό ότι οι δυνάμεις του Τραμπ που θα εξασφαλίζουν στο εξής εκλεγμένες θέσεις σε Ομοσπονδιακά και πολιτειακά σώματα , να αρνηθούν να συνεργαστούν σε διάφορα επίπεδα με την νέα κυβέρνηση Μπάιντεν .

Αυτή η απόπειρα «απο-νομιμοποίησης» της εκλεγμένης εξουσίας θα οδηγήσει σε μια κατάσταση που ονομάζεται «διπλή εξουσία», που έχει να εμφανιστεί στις Ηνωμένες Πολιτείες από το δεκαετία του 1850, όταν τα νομοθετικά σώματα στα ομόσπονδα κράτη του Νότου απλώς αγνόησαν τους ομοσπονδιακούς νόμους και τις εκτελεστικές οδηγίες από την Ουάσινγκτον και κυβερνούσαν ανεξάρτητα για μια περίοδο. Ηταν αυτό που πυροδότησε στη συνέχεια τη στρατιωτική φάση του εμφυλίου πολέμου.

Οδεύει λοιπόν η Αμερική σε έναν νέο εμφύλιο;

Το σίγουρο είναι ότι ο 46ος πρόεδρος Τζο Μπάιντεν θα δυσκολευτεί πολύ να κλείσει το βαθύ κοινωνικό ρήγμα στην Αμερική σε μια τετραετία αβέβαιη από πολλές πλευρές . Οι υποστηρικτές του Τραμπ εμφανίζονται έτοιμοι να να βοηθήσουν το είδωλό τους με κάθε τρόπο. Είναι η βάση εξουσίας με την οποία ο Τραμπ μπορεί ενδεχομένως να επιβάλει τη θέλησή του στο Ρεπουμπλικανικό κόμμα και στην τετραετία που έρχεται .Οπως γράφει η γερμανική Tagesschau «δεν πρέπει να υποτιμηθούν οι δεξιότητες του Ντόναλντ Τραμπ ,η στρατηγική του ικανότητα, η συνέπεια και η επιμονή του .Πολύ πριν από αυτόν, ουδείς πολιτικός μπόρεσε να δεσμεύσει συναισθηματικά και να πείσει τους υποστηρικτές του να αγωνιστούν για αυτόν»...