Το σύνδρομο Ντράγκι-Μπέρμποκ αλλάζει την Ευρώπη
Ο 74χρονος Μάριο Ντράγκι ως πρωθυπουργός της Ιταλίας από τον περασμένο Φεβρουάριο και η 41χρονη Ανναλένα Μπέρμποκ , εν δυνάμει διάδοχος της Ανγκελα Μέρκελ στην Γερμανική καγκελαρία μετά τις εκλογές του προσεχούς Σεπτεμβρίου.
Μα τι κοινό μπορεί να έχουν ένας πρώην τραπεζίτης που γεννήθηκε δύο χρόνια μετά το τέλος του Β` Παγκοσμίου Πολέμου και μια νεαρή -για τα ηλικιακά δεδομένα της πολιτικής-Πράσινη ακτιβίστρια, που από παιδί οι γονείς της την τραβολογούσαν σε κάθε αντι-πυρηνική και οικολογική διαδήλωση, όπως έχει ομολογήσει η ίδια;
«Πατέρας» και «κόρη» ηλικιακά , ο Μάριο και η Ανναλένα φιλοδοξούν να αλλάξουν την Ευρώπη στην μετά -Covid εποχή με μία κοινή επιλογή: Να βάλουν τέλος στις νέο-φιλελεύθερες πολιτικές της λιτότητας και της ανεξέλεγκτης λειτουργίας της αγοράς ,που κυριάρχησαν στη Γηραιά ήπειρο τα τελευταία 40 χρόνια. Είτε με τη Γερμανική Χριστιανοδημοκρατική μορφή είτε με τον σοσιαλδημοκρατικό «Τρίτο Δρόμο». Ντράγκι και Μπέρμποκ δεν κρύβουν άλλωστε ότι εμπνέονται από την «Αμερικανική άνοιξη» του ύ Προέδρου Τζο Μπάιντεν στην άλλη ακτή του Ατλαντικού.
Μια «άνοιξη», που φαίνεται να διασχίζει τον ωκεανό και να προκαλεί αισιοδοξία στους χτυπημένους από την λιτότητα και την πανδημία Ευρωπαίους πολίτες, αλλά και νευρικότητα ,ίσως και απέχθεια στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, που έχουν μετατρέψει τον νέο-φιλελευθερισμό σε …ευαγγέλιο στην πολιτική τους .
Οι Ευρωπαίοι νεοφιλελεύθεροι ανατριχιάζουν βλέποντας τη «Μέκκα» του καπιταλισμού -έστω και για την ομαλή λειτουργία του συστήματος- αλλάζει ρότα ,υιοθετώντας δύο θεμελιώδεις αρχές: Την ανάγκη να διανέμεται ο πλούτος, και ιδίως οι πηγές παραγωγής του, στη βάση της κοινωνικής πυραμίδας και ότι το κράτος, το δημόσιο, πρέπει να βάλει χαλινάρι στην αλόγιστη «ελευθερία της αγοράς» παρεμβαίνοντας πιο αποφασιστικά στην οικονομία, για να μειωθούν οι κοινωνικές ανισότητες. «Αυτό συμβαίνει μία φορά σε κάθε γενιά», γράφει η ιταλική Corriere della Sera. «Ο "παλιός" Τζο Μπάιντεν, από μία …καθησυχαστική επιλογή που θα περιοριζόταν στην αποκατάσταση της ομαλότητας στον Λευκό Οίκο και στη χώρα, εφαρμόζει ένα απίστευτο σχέδιο ,ύψους άνω των 6 τρισεκατομμυρίων δολαρίων που θα μπορούσε να αλλάξει την πορεία της πρόσφατης οικονομικής ιστορίας. Ο Αμερικανός πρόεδρος προσπαθεί να αναζωογονήσει την Αμερική μετά τον Τραμπ, βάζει την Ευρώπη σε σταυροδρόμι, προετοιμάζει τον μεγάλο συμβιβασμό με την Κίνα και επαναπροσδιορίζει τον ρόλο της κυβέρνησης», τονίζει η ιταλική , κεντροδεξιά εφημερίδα
Μάθημα για την Ευρώπη
«Η Ευρώπη δέχεται ένα αριστοτεχνικό μάθημα από τα οικονομικά προγράμματα που ανακοίνωσε ο Μπάιντεν ,ο οποίος κατανοεί ότι η αμερικανική οικονομία, για να συμβαδίζει με την εποχή, πρέπει να αλλάξει πορεία, εξαλείφοντας τις άδικες και πολύ επιβλαβείς νεοφιλελεύθερες ιδέες και να εμπιστευτεί με βεβαιότητα σε ένα νέο οικονομικό σύστημα, βασισμένο στις θεωρίες του Κέινς» ,γράφει η Ιταλική il Fatto Quotidiano.
Και είναι φυσικό ότι το «μάθημα» αυτό δεν μπορούν να το ασπαστούν, πολύ περισσότερο να το διδάξουν οι προσκολλημένοι στην υπηρεσία της αγοράς ,πολιτικοί ταγοί. Γι` αυτό και η ιστορία θα τους φιλοξενήσει στο «χρονοντούλαπο», για να θυμηθούμε και τον αείμνηστο Ανδρέα Παπανδρέου.
«Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς» λέει η Μπέρμποκ. « Χρειάζεται να δοθούν χρήματα για καλά νοσοκομεία, καλά σχολεία, σε προγράμματα αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και ουσιαστικής αύξησης της απασχόλησης». Η ηγέτις των Πρασίνων δεν διστάζει να προβάλει το αίτημα της ριζικής αλλαγής του ευρωπαικού Συμφώνου Σταθερότητας- του «ζουρλομανδύα» ,που επινόησαν οι νεοφιλελεύθερες δυνάμεις στην Ευρώπη με πρώτους τους Γερμανούς Χριστιανοδημοκράτες ,για να επιβάλουν πολιτικές σκληρής λιτότητας στην ΕΕ.
Μια πολιτική ,που οδήγησε σε αύξηση της φτώχειας στην ίδια τη Γερμανία, γράφει η Die Zeit , επικαλούμενη επίσημη έκθεση, που εγκρίθηκε προχθές από το γερμανικό υπουργικό συμβούλιο. «Υπάρχουν λιγότερες ευκαιρίες για πρόοδο για τους μακροχρόνια ανέργους και άτομα σε επισφαλείς θέσεις εργασίας. Η πιθανότητα ένας πολίτης που ζει σε συνθήκες φτώχειας να παραμείνει το ίδιο φτωχός πέντε χρόνια αργότερα έχει αυξηθεί από 40% σε 70% , από τα τέλη της δεκαετίας του 1980»,αναφέρει η κυβερνητική έκθεση «για τη φτώχεια και τον πλούτο», που καταρτίζεται κάθε τέσσερα χρόνια και αποσκοπεί στην απογραφή της κοινωνικής κατάστασης στη χώρα. Τι δείχνει ακόμη η έκθεση: Το πόσο άνισα διανέμεται ο πλούτος στη Γερμανία: Το ανώτερο 10% της κοινωνίας κατέχει σχεδόν το 64% του συνόλου των καθαρών περιουσιακών στοιχείων. «Αυτή η ανισότητα είναι μια ωρολογιακή βόμβα στους πυλώνες της δημοκρατίας» ,προειδοποιεί και σωστά η πρώην πρόεδρος του κόμματος της Αριστεράς, Κάτια Κίπινγκ .
Αλλωστε , τις κοινωνικές ανισότητες εκμεταλλεύεται η ακροδεξιά, στη Γαλλία για παράδειγμα, με την Μαρίν Λε Πεν να φλερτάρει σοβαρά με την ανάληψη της Προεδρίας της χώρας στις εκλογές την επόμενη άνοιξη. Και ο άξονας Ντράγκι-Μπέρμποκ ίσως να αποτελεί το ουσιαστικότερο αντίβαρο στην άνοδο του ακροδεξιού λαϊκισμού.
«Μεγάλη αναταραχή, ωραία κατάσταση»
«Η ηγέτιδα των Πρασίνων, Ανναλένα Μπέρμποκ φαίνεται να έχει αναστατώσει τη γερμανική πολιτική ισορροπία, με αποτελέσματα που είναι σήμερα απρόβλεπτα για το μέλλον της Γερμανίας, και κατά συνέπεια για τη δυναμική της Ευρώπης», μεταδίδει το ιταλικό πρακτορείο ειδήσεων Agi.
Η Μπέρμποκ τονίζει την ανάγκη «αποφασιστικής ελάφρυνσης» του Συμφώνου Σταθερότητας σε σύγκριση με την εποχή της Μέρκελ. Υποστήριξε επίσης σθεναρά την υιοθέτηση "κορονο-ομολόγων από το πρώτο κύμα της πανδημίας και αξιώνει τη μεταρρύθμιση των κανόνων χρέους .Κάτι που έχει εξοργίσει το «μαύρο μέτωπο» των λεγόμενων «φειδωλών» χωρών :της Σουηδίας, της Φινλανδίας, της Δανίας, της Ολλανδίας και της Αυστρίας.
«Μια γερμανική ατμομηχανή στο κέντρο της Ευρώπης που απομακρύνεται από τη λιτότητα θα ανοίξει μια νέα σελίδα ιστορίας» , μεταδίδει το πρακτορείο Agi. Εστω κι αν επιβεβαιώσει τη διάσημη φράση του προέδρου Μάο: «Μεγάλη αναταραχή ,ωραία κατάσταση»…
Αλλά και ο Μάριο Ντράγκι δεν διστάζει να καταφέρεται κατά του Συμφώνου Σταθερότητας. «Θέλω να είμαι πολύ σαφής» ,είπε προχθές ο Ιταλός πρωθυπουργός απαντώντας σε ερωτήσεις βουλευτών. «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι κανόνες για το Σύμφωνο Σταθερότητας θα πρέπει να αλλάξουν και αυτή η συζήτηση δεν έχει ξεκινήσει ακόμη…Η γραμμή μου είναι ότι ακόμη και οι ισχύοντες προσωρινά κανόνες χαλάρωσης του Συμφώνου είναι ανεπαρκείς, ήταν και ήταν περισσότερο για την έξοδο από την πανδημία. Θα πρέπει να επικεντρωθούμε στην ισχυρή δυναμική ανάπτυξης για να διασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών», τόνισε ο Ιταλός πρωθυπουργός, στέλνοντας μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση στην Ευρώπη.
Σε μια κίνηση μάλιστα πολύ συμβολική , ο «σούπερ Μάριο» δήλωσε οτι παραιτείται του μισθού του ως πρωθυπουργός , τονίζοντας οτι θεωρεί τον εαυτό του «εθελοντή» στην υπηρεσία του κράτους.
Η δήλωση με την οποία παραιτείται από ο Ντράγκι απο τις πρωθυπουργικές απολαβές του που ανέρχονται σε 80.000 ευρώ ετησίως ,δημοσιευτηκε στην εφημερίδα της κυβέρνησης . Η σχετική απόφαση που υπεγράφη στις 5 Μαΐου , αναφέρει οτι ο Μάριο Ντράγκι θα ασκήσει το πρωθυπουργικό αξίωμα μέχρι τη λήξη της θητείας του σε δυο χρόνια ,χωρίς να λάβει καμία αμοιβή.
«Ειναι μια είδηση που πιθανότατα δεν είχε μεγάλη αντήχηση, αλλά για άλλη μια φορά καταδεικνύει τον αυστηρό τρόπο ζωής του Μάριο Ντράγκι» αναφέρει το δίκτυο TG24 και προσθέτει: «Ο πρωθυπουργός ήθελε να στειλει άλλο ένα μήνυμα για το τι σημαίνει να υπηρετεί ο πολιτικός την πατρίδα του.
Φυσικά μιλάμε για έναν πρώην τραπεζίτη και όχι για οποιονδήποτε συνταξιούχο, καθώς -σύμφωνα με τη φορολογική του δήλωση το 2020 ,οι μικτές απολαβές του έφτασαν τα 581.665 ευρώ (απο τα οποία, ωστόσο, πρέπει να αφαιρεθούν οι φόροι, υψους 243.286 ευρώ).
«Πεθαίνει» η παλιά Σοσιαλδημοκρατία
Το μήνυμα Ντράγκι ,αλλά και της Μπέρμποκ ,απευθύνεται Ιδιαίτερα προς εκείνους τους Ευρωπαίους πολιτικούς ,που περιμένουν απλά να περάσει η πανδημία για να ξαναφορέσουν τον «ζουρλομανδύα» του Συμφώνου στους Ευρωπαίους πολίτες. Απευθύνεται, για παράδειγμα, ακόμη και προς τον Γερμανό σοσιαλδημοκράτη υποψήφιο καγκελάριο , Ολαφ Σολτς και υπουργό Οικονομικών στην απερχόμενη κυβέρνηση Μέρκελ, που δεν μπορεί να ξεφύγει από τη λογική της λιτότητας. Παρά το γεγονός ότι το κόμμα του, το ιστορικό SPD,βυθίζεται στις δημοσκοπήσεις ενόψει των εκλογών του Σεπτεμβρίου, ο Σολτς ,μιλώντας στην "Rheinische Post" ,επέμεινε ότι «από το 2023 θα πρέπει να τελειώσουν οι κανόνες εξαίρεσης για το χρέος ,που ισχύουν για εφέτος και του χρόνου, λόγω της πανδημίας». Είπε μάλιστα ότι θα αγωνιστεί για «τη συμμόρφωση με τα κριτήρια του Συμφώνου Σταθερότητας της ΕΕ έως το 2030».
Δυστυχώς, και ο Σολτς, όπως και η πλειοψηφία των παλιών Σοσιαλδημοκρατών-Σοσιαλιστών , παραμένουν προσκολλημένοι στο χθες. «Στη Γερμανία, το SPD έχει παραλύσει από φόβο και νευρικότητα. Στη μάχη για τις εκλογές του Σεπτεμβρίου, η Γερμανική Σοσιαλδημοκρατία φαίνεται να συνθλίβεται από την πρόοδο των Πρασίνων και να πληρώνει τα χρόνια διακυβέρνησης με τους Χριστιανοδημοκράτες» εκτιμά η Corriere della Sera.
Ο πολύ γνωστός δημοσιογράφος, Βόλφγκανγκ Μινχάου, αποδομεί μάλιστα την κεντρώα προσέγγιση της Σοσιαλδημοκρατίας ότι δήθεν «οι εκλογές κερδίζονται μόνο από το κέντρο». Όπως γράφει ο Μινχάου «οπλισμένοι με αυτό το ψεύτικο στατιστικό συμπέρασμα, οι Σοσιαλδημοκράτες συνέχισαν να χάνουν εκλογές μετά τις εκλογές. Αυτά τα κόμματα διαμόρφωσαν τις πολιτικές τους απόψεις κατά τη διάρκεια της εποχής του Μπιλ Κλίντον και του Τόνι Μπλερ, και ποτέ δεν θέλησαν να κοιτάξουν πίσω για να μάθουν από τα λάθη τους».
