Το φυτό που στολίζει την Ελλάδα και απειλεί την υγεία σου - Δες ποιο είναι και τους κινδύνους

Αν έχεις περάσει ποτέ από έναν ελληνικό δρόμο μέσα στην άνοιξη ή το καλοκαίρι, σίγουρα έχεις δει την πικροδάφνη (Nerium oleander). Με τα εκθαμβωτικά της άνθη – ροζ, κόκκινα ή λευκά – είναι από τα πιο αναγνωρίσιμα φυτά των ελληνικών αστικών και αγροτικών τοπίων. Όμως, κάτω από αυτήν τη φυσική ομορφιά, κρύβεται μια σκοτεινή αλήθεια: πρόκειται για ένα από τα πιο δηλητηριώδη φυτά στον κόσμο.

Όμορφη και θανάσιμη: Η αλήθεια για την πικροδάφνη

Η πικροδάφνη δεν είναι απλώς ελαφρώς τοξική. Είναι επικίνδυνη για τον άνθρωπο, τα ζώα, ακόμα και τα έντομα. Όλα τα μέρη του φυτού – φύλλα, άνθη, βλαστοί και ρίζες – περιέχουν καρδιακές γλυκοσίδες, με πιο γνωστή την ολεανδρίνη. Η κατάποση ακόμη και μικρής ποσότητας μπορεί να προκαλέσει σοβαρή δηλητηρίαση: ναυτία, έμετο, καρδιακές αρρυθμίες, σπασμούς, ακόμα και καρδιακή ανακοπή.

Μάλιστα, έχουν καταγραφεί περιπτώσεις όπου η καύση ξερών κλαδιών πικροδάφνης οδήγησε σε εισπνευστική δηλητηρίαση, εξαιτίας των τοξικών ουσιών που απελευθερώνονται στον καπνό.

Αόρατη απειλή για παιδιά και κατοικίδια

Η μεγαλύτερη ανησυχία αφορά τα μικρά παιδιά και τα κατοικίδια. Ένα φύλλο, ένα άνθος ή ακόμα και το νερό από ένα βάζο με πικροδάφνες μπορεί να είναι αρκετό για να προκαλέσει σοβαρά συμπτώματα. Η περιέργεια των μικρών ηλικιών και η άγνοια των κινδύνων καθιστούν την πικροδάφνη ένα απατηλό στολίδι που δεν έχει θέση σε παιδικές χαρές, σχολικές αυλές ή οικιακούς κήπους.

Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα: Η διπλή φύση της πικροδάφνης

Η πικροδάφνη δεν είναι άγνωστη στην ιστορία. Στην αρχαιότητα, το φυτό ήταν γνωστό και χρησιμοποιούνταν σε μικροποσότητες για φαρμακευτικούς σκοπούς, κυρίως από γνώστες βοτανολόγους και θεραπευτές, αλλά πάντα με τεράστια προσοχή λόγω της τοξικότητάς του.

Στην ελληνική μυθολογία και τη συμβολική παράδοση, η πικροδάφνη συνδέθηκε με την πικρία του έρωτα, την επικίνδυνη ομορφιά και την απατηλή γοητεία. Οι Ρωμαίοι πίστευαν πως προστάτευε από το κακό μάτι, ενώ κάποιες πηγές αναφέρουν πως χρησιμοποιούνταν σε τελετουργίες εξαγνισμού και καθαρμού – πάντα με προσοχή, λόγω της τοξικής της φύσης.

Γιατί φυτεύεται τόσο ευρέως, παρά τον κίνδυνο

Η απάντηση είναι απλή: η πικροδάφνη είναι ανθεκτική, ευπροσάρμοστη και εξαιρετικά καλλωπιστική. Αντέχει σε ξηρασία, παραθαλάσσιο περιβάλλον, ρύπανση πόλης, και αναπτύσσεται ακόμα και σε φτωχά εδάφη. Γι’ αυτό και αποτελεί συχνή επιλογή σε δρόμους, πεζοδρόμια, πάρκα και αυλές.

Τι πρέπει να προσέξετε:

• Μην φυτεύετε πικροδάφνες κοντά σε παιδικές χαρές ή σχολεία.
• Χρησιμοποιείτε γάντια όταν την κλαδεύετε.
• Ποτέ μη χρησιμοποιείτε κλαδιά της για ψήσιμο ή φωτιά.
• Αν έρθει σε επαφή με το στόμα ή καταποθεί, επικοινωνήστε αμέσως με το Κέντρο Δηλητηριάσεων (210 7793777).