Το ευρώ έπεσε κάτω από το δολάριο πρώτη φορά μετά από 20 χρόνια

«Έσπασε» την ισοτιμία το ευρώ με το δολάριο και έφτασε σε νέο χαμηλό 20 ετών, μέχρι τα 0,995 δολάρια. Η παραίτηση του Ιταλού πρωθυπουργού Μάριο Ντράγκι και η πολιτική κρίση στην γειτονική χώρα, δε βοήθησαν την κατάσταση.

Κάπως έτσι, μετά από δύο δεκαετίες, το ευρώ βρέθηκε πρώτη φορά κάτω από την ισοτιμία με το δολάριο, καθώς οι φόβοι για επιθετική σύσφιξη νομισματικής πολιτικής και η ανησυχία για ύφεση στην ευρωζώνη συνεχίζουν να πλήττουν το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα.

Η διαφορά με το 2002

Σύμφωνα με τους Financial Times, αποτελώντας πλέον το ένα πέμπτο των παγκόσμιων συναλλαγματικών αποθεμάτων και το ένα τέταρτο της παγκόσμιας έκδοσης ομολόγων, το ευρώ δεν θεωρείται πια ως καταδικασμένη προσπάθεια (όπως το 2002). Ωστόσο, η ισοτιμία (της Τετάρτης) 1 προς 1 με το δολάριο υπογραμμίζει το διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ των οικονομικών προοπτικών των ΗΠΑ και της ευρωζώνης, με την τελευταία να είναι περισσότερο εκτεθειμένη στις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία. Η αδυναμία του ευρώ, η οποία θα αυξήσει την τιμή των εισαγωγών, θα ανησυχήσει τους πολιτικούς που ήδη παλεύουν με πληθωρισμό-ρεκόρ.

Από την άλλη, όπως σχολιάζει η Wall Street Journal, η μεγάλη διαφορά σε σχέση με το 2002 είναι ότι τώρα κανείς δεν παρεμβαίνει για να σώσει το κοινό νόμισμα.

Ιστορική ανατροπή

Όπως σχολίαζε την Τετάρτη το Reuters, από τη γέννησή του το 1999 το ενιαίο νόμισμα έχει περάσει ελάχιστο χρόνο κάτω από την ισοτιμία. Στην πραγματικότητα, η προηγούμενη φορά που συνέβη αυτό ήταν μεταξύ 1999 και 2002, όταν έπεσε στο χαμηλό ρεκόρ των 0,82 δολαρίων τον Οκτώβριο του 2000. Τα χαρτονομίσματα και τα κέρματα ευρώ εισήχθησαν μόλις την 1η Ιανουαρίου 2002, ενώ το νόμισμα υπήρχε πριν από εκείνη την ημέρα μόνο ως λογιστική μονάδα για τη διευθέτηση διασυνοριακών συναλλαγών.

Εντός της σχετικά σύντομης ιστορίας των δύο δεκαετιών, το ευρώ έχει καταστεί το δεύτερο πιο περιζήτητο νόμισμα στα παγκόσμια συναλλαγματικά αποθέματα και ο ημερήσιος τζίρος του ευρώ/δολαρίου είναι ο υψηλότερος μεταξύ των νομισμάτων στην παγκόσμια αγορά των 6,6 τρισεκατομμυρίων δολαρίων ανά ημέρα.

Η στερλίνα και το γεν έχουν επίσης υποχωρήσει φέτος, εν μέρει επειδή οι πιο επιθετικές αυξήσεις των αμερικανικών επιτοκίων έχουν ενισχύσει την ελκυστικότητα του δολαρίου, αλλά και επειδή οι φόβοι για παγκόσμια ύφεση έστειλαν τους επενδυτές στο ασφαλές καταφύγιο, το δολάριο.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναμένεται να ξεκινήσει την αύξηση των επιτοκίων στη συνεδρίασή της στις 21 Ιουλίου. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ αύξησε τα επιτόκια κατά 75 μονάδες βάσης τον Ιούνιο.

Οι αυξανόμενοι φόβοι ότι η ραγδαία αύξηση των ευρωπαϊκών τιμών του φυσικού αερίου καθιστά την ευρωζώνη πιο ευάλωτη σε κινδύνους ύφεσης, εξηγούν επίσης γιατί το ευρώ πλήττεται σκληρά τώρα.

Ορισμένες παγκόσμιες τράπεζες προβλέπουν ύφεση για τη ζώνη του ευρώ ήδη από το τρίτο τρίμηνο.

Περαιτέρω υποχώρηση;

Ορισμένοι οικονομολόγοι τάσσονται υπέρ αυτής της άποψης, «βλέποντας» την ισοτιμία να φτάνει στα 0,95 δολάρια.

Οι αναλυτές λένε ότι μέχρι να βελτιωθούν οι οικονομικές προοπτικές, το ευρώ θα παραμείνει σε ύφεση. Ακόμη και αν η ΕΚΤ αυξήσει τα επιτόκια, η Fed τα αυξάνει περισσότερο, προσελκύοντας μετρητά στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το ευρώ θα μπορούσε επίσης να πληγεί από τους κινδύνους κατακερματισμού, όπου το κόστος δανεισμού των ασθενέστερων κρατών αυξάνεται περισσότερο από ό,τι των πλουσιότερων.

«Πονοκέφαλος» για την ΕΚΤ

Η πτώση του ευρωπαϊκού νομίσματος θα οδηγήσει σε περαιτέρω άνοδο τον ήδη υψηλό πληθωρισμό, αυξάνοντας τον κίνδυνο η άνοδος των τιμών να παγιωθεί σε ποσοστό πολύ υψηλότερο από τον στόχο της ΕΚΤ για 2%.

Όμως, η καταπολέμηση των χαμηλών επιπέδων 20ετίας του ευρώ θα απαιτούσε ταχύτερες αυξήσεις των επιτοκίων, οι οποίες θα μπορούσαν να επιτείνουν τις αναταράξεις μιας οικονομίας που ήδη αντιμετωπίζει πιθανή ύφεση.

Μελέτες που επικαλείται συχνά η ΕΚΤ δείχνουν ότι μια υποτίμηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας κατά 1% αυξάνει τον πληθωρισμό κατά 0,1% σε ένα έτος και έως και 0,25% σε τρία έτη.

Σύμφωνα με το Reuters, το ευρώ έχει υποχωρήσει σχεδόν 12% έναντι του δολαρίου μέχρι στιγμής φέτος. Ωστόσο, σε σταθμισμένη βάση – έναντι των νομισμάτων των εμπορικών εταίρων του – το ευρώ έχει υποχωρήσει μόνο κατά 3,6%.

Για να στηρίξει το ευρώ, η ΕΚΤ θα μπορούσε να προχωρήσει σε πιο επιθετική σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης μιας αύξησης του επιτοκίου κατά 50 μονάδες βάσης τον Σεπτέμβριο. Νέες κινήσεις θα μπορούσαν να γίνυον τον Οκτώβριο και τον Δεκέμβριο.

Οι αναλυτές εκτιμούν ότι μια πιο «γερακίσια» στάση είναι απίθανη δεδομένης της επιδείνωσης των προοπτικών ανάπτυξης.