Τι πίστευαν πραγματικά οι γυναίκες στην αρχαιότητα για το σεξ

Τα μισογυνικά ανδρικά στερεότυπα δεσπόζουν στις ιστορικές αναφορές της αρχαιότητας. Η ζωή των γυναικών (και ειδικά το ερωτικό κομμάτι) συνήθως έμενε κρυμμένη πίσω από κλειστές πόρτες, με τις γυναίκες να αντιμετωπίζονται κυρίως ως εργαλείο αναπαραγωγής και ελάχιστη σημασία να δίνεται στην ερωτική του απόλαυση. 

Το βιβλίο με τίτλο «The Missing Thread», της συγγραφέως Daisy Dunn, έρχεται να κάνει την ανατροπή. Η Βρετανίδα συγγραφέας μέσα από μελέτη των έργων της αρχαιότητας, αποπειράται να αποκαλύψει τι πραγματικά σκέφτονταν οι γυναίκες για το σεξ στα αρχαία χρόνια.

Ιστορικές αναφορές από τον αρχαίο κόσμο τείνουν να αποκαλύπτουν την κλειστή φύση της ζωής των γυναικών. Στην Ελλάδα, οι γυναίκες ήταν συνήθως καλυμμένες δημοσίως και στη Ρώμη είχαν «κηδεμόνες» (συνήθως τον πατέρα ή τον σύζυγό τους) για να επιβλέπουν τις μετακινήσεις τους.

Όπως αναφέρει η Daisy Dunn στο «The Missing Thread», της πρώτης ιστορίας του αρχαίου κόσμου που γράφτηκε μέσω των γυναικών: «Πρέπει να ψάξουμε πολύ αν θέλουμε να αποκαλύψουμε τι πραγματικά σκέφτονταν οι γυναίκες για το σεξ. Η συντριπτική πλειονότητα των πηγών που διασώθηκαν γράφτηκαν από άνδρες που ήταν επιρρεπείς στο να υπερβάλλουν για τις σεξουαλικές συνήθειες των γυναικών, προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση. Κάποιοι έφτασαν να τονίζουν τόσο πολύ την αρετή της γυναίκας, που την έκαναν να φαίνεται σχεδόν αγία. Άλλοι εσκεμμένα παρουσίασαν τις γυναίκες σεξουαλικά αδηφάγες, αμαυρώνοντας με αυτόν τον τρόπο τον χαρακτήρα τους. Αν παίρναμε αυτές τις περιγραφές τοις μετρητοίς, θα καταλήγαμε στο συμπέρασμα ότι οι γυναίκες στην αρχαιότητα ήταν είτε αγνές, είτε τρελαμένες για το σεξ. Ευτυχώς, είναι πλέον εφικτό να κοιτάξουμε τις καρδιές ορισμένων κλασικών γυναικών, οι οποίες παρέχουν μια πολύ βαθύτερη άποψη της γυναικείας σεξουαλικότητας».

Τελικά μήπως οι γυναίκες της αρχαιότητας ενδιαφέρονταν περισσότερο για το σεξ από ό,τι πιστεύεται γενικά;

Ερωτικές εξομολογήσεις

Τον 7ο αιώνα π.Χ. η Σαπφώ, η λυρική ποιήτρια από το νησί της Λέσβου, παρατηρώντας μια γυναίκα που μιλά με έναν άντρα, κατέγραψε τις έντονες σωματικές αισθήσεις που βίωσε -φτερούγισμα καρδιάς, μπέρδεμα στην ομιλία, φωτιά μέσα στις φλέβες, προσωρινή τύφλωση, βουητό στα αυτιά, κρύος ιδρώτας, τρέμουλο, ωχρότητα- όλα αυτά είναι γνωστά σε οποιονδήποτε έχει αισθανθεί ποτέ πόθο.

Μελετητές εντόπισαν σε πάπυρους αναφορές σε «dildo», που χρησιμοποιούνταν σε τελετές γονιμότητας στην Ελλάδα, αλλά και για την ευχαρίστηση των γυναικών. Μάλιστα εμφανίζονται και σε μια σειρά από αγγειογραφίες. Αργότερα και στη Ρώμη, τα φαλλικά αντικείμενα αντιμετωπίζονταν ως φυλαχτό. Κι από αυτό προκύπτει ότι πολύ δύσκολα οι γυναίκες θα απέφευγαν τα σύμβολα που πίστευαν ότι έφερναν καλή τύχη.

Οι γυναίκες της αρχαιότητας δεν πτοούνταν μπροστά στη θέα των ερωτικών σκηνών, σε σημείο που μερικές θάφτηκαν μαζί με αυτές. Για παράδειγμα, πολλά έργα τέχνης και τμήματα επιτύμβιων αγαλμάτων απεικονίζουν άνδρες και γυναίκες να κάνουν έρωτα. Ένα θυμιατό με άντρες και γυναίκες να αγγίζουν ο ένας τα γεννητικά όργανα του άλλου, θάφτηκε με μια γυναίκα τον 8ο αιώνα π.Χ.

Η Λυσιστράτη

Οι άντρες συγγραφείς, παρά τις προκαταλήψεις τους, μπορούν να προσφέρουν ενδιαφέρουσες γνώσεις για τις γυναίκες και το σεξ. Το 411 π.Χ., ο Αριστοφάνης ανέβασε τη «Λυσιστράτη», το έργο στο οποίο οι γυναίκες της Αθήνας οργανώνουν σεξουαλική απεργία σε μια προσπάθεια να πείσουν τους συζύγους τους να συμφωνήσουν με όρους ειρήνης κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου.

Η Λυσιστράτη, που οργανώνει την απεργία, περιγράφει πώς είναι πραγματικά η ζωή για τις γυναίκες σε καιρό πολέμου. Όχι μόνο έχουν αποκλειστεί από τη Συνέλευση, στην οποία συζητείται ο πόλεμος, αλλά θρηνούν επανειλημμένα. Και ενώ μια τέτοια παρατεταμένη σύγκρουση είναι κόλαση για τις παντρεμένες γυναίκες, είναι ακόμα χειρότερη για τις ανύπαντρες γυναίκες, οι οποίες στερούνται παντελώς την ευκαιρία να παντρευτούν.

Όπως αναφέρει η Λυσιστράτη, ενώ οι άντρες μπορεί να επιστρέψουν στο σπίτι από τον πόλεμο γκριζομάλληδες και να παντρευτούν, το ίδιο δεν ισχύει για τις παρθένες, πολλές από τις οποίες θα θεωρηθούν πολύ ηλικιωμένες για να παντρευτούν και να τεκνοποιήσουν.

Στις ελληνικές τραγωδίες εξάλλου, απαντώνται και οι πραγματικοί φόβοι των γυναικών γύρω από το σεξ. Ο Σοφοκλής, στο έργο του «Τηρεύς», περιγράφει πώς είναι να γίνεται κάποια γυναίκα από παρθένα, σύζυγος. Όπως αναφέρει η μυθική βασίλισσα Πρόκνη: «Κι αυτό, μόλις μια νύχτα μας έχει ζυγώσει, πρέπει να το επαινούμε και να το θεωρούμε πολύ όμορφο».

Αρχαίες συμβουλές για το σεξ

Οι γυναίκες αρκετές φορές μετέφεραν στον πάπυρο τις σκέψεις τους για το σεξ. Σε μια επιστολή που της αποδίδεται, η φιλόσοφος Θεανώ, που ήταν στον κύκλο του Πυθαγόρα (κάποιοι λένε ότι ήταν γυναίκα του), προσφέρει στη φίλη της Ευρυδίκη μερικές διαχρονικές συμβουλές. Γράφει: «Μια γυναίκα θα πρέπει να αποβάλει την ντροπή της μαζί με τα ρούχα της όταν ξαπλώνει στο κρεβάτι του άντρα της. Μπορεί να ξαναφορέσει και τα δύο μόλις σηκωθεί». Η συγκεκριμένη επιστολή της Θεανώς ελέγχεται για την αυθεντικότητά της, ωστόσο απηχεί πιστά αυτό που πολλές γυναίκες έχουν πει μεταξύ τους σε πιο σύγχρονους καιρούς.

Η Λεσβία, όπως ήταν το ψευδώνυμο της ερωμένης του Ρωμαίου λυρικού ποιητή Κάτουλλου, έργα του οποίου έχουν λογοκριθεί, αναφέρει: «Αυτό που λέει μια κυρία στον εραστή της αυτή τη στιγμή, θα έπρεπε να γραφτεί στον άνεμο και στο τρεχούμενο νερό».