Τι είναι η μεταδοτική νορβηγική ψώρα

Ένα κρούσμα ψώρας εξακριβώθηκε την Πέμπτη (17/10) σε μαθητή του 3ου ειδικού δημοτικού σχολείου Χανίων, οδηγώντας στο κλείσιμο του σχολείου. Μάλιστα, όπως έδειξαν οι εργαστηριακές εξετάσεις, πρόκειται για «νορβηγική ψώρα» έναν αρκετά σοβαρό τύπο της νόσου που προκαλεί κνησμό και δερματικές αλλοιώσεις, με σπυράκια και εξανθήματα.

Καθώς πρόκειται για μία μεταδοτική νόσο, άμεσα ενεργοποιήθηκαν τα σχετικά υγειονομικά πρωτόκολλα και το σχολείο έκλεισε και  άμεσα έγινε σχολαστική καθαριότητα από τις καθαρίστριες του δήμου Χανίων ενώ στη συνέχεια έγινε απολύμανση.

Τι είναι η Ψώρα

Η ψώρα αποτελεί μία αρκετά συχνή μεταδοτική λοίμωξη κατά την οποία προκαλείται επίπονος κνησμός και αναπτύσσονται εξανθήματα στην επιφάνεια του δέρματος. Προκαλείται από το ακάρι της ψώρας, ένα μικροσκοπικό παράσιτο που επιβιώνει και αναπαράγεται σε σήραγγες στην κεράτινη στιβάδα και ονομάζεται Sarcoptes scabiei var. Hominis.

Σημεία εμφάνισης Ψώρας

Η ψώρα μπορεί να παρουσιαστεί σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος. Ωστόσο, τα ακάρεα προσβάλλουν συχνότερα τις μεσοδακτύλιες πτυχές, τα πλάγια δακτύλων χειρών, την επιφάνεια των καρπών, την περιοχή γύρω από τους αγκώνες , τη μέση, τις μασχάλες και το δέρμα γύρω από τις θηλές των γυναικών.

Επίσης, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα τα σημάδια της ψώρας να εμφανιστούν στο πρόσωπο, στην κοιλιακή χώρα, στα γεννητικά όργανα, καθώς και στην περιοχή των μηρών και των γλουτών. Στα παιδιά ηλικίας μικρότερης των δυο ετών, προσβάλλονται πιο συχνά οι παλάμες, τα πέλματα, το κεφάλι και τα μάγουλα.

Τυπική ψώρα

Πρόκειται για τον πιο κοινό τύπος λοίμωξης, κατά τον οποίο εκδηλώνεται ένα κνησμώδες εξάνθημα κυρίως στα χέρια και στους καρπούς, δίχως να επηρεάζεται το πρόσωπο ή το τριχωτό της κεφαλής.

Οζώδης ψώρα

Παρουσιάζεται με κνησμώδεις, υψωμένες μάζες και προσβάλλει κατά κύριο λόγο τα γεννητικά όργανα, τη βουβωνική περιοχή και τις μασχάλες.

Νορβηγική ψώρα

Η «νορβηγική» ψώρα είναι βαρύτερη και πολύ μεταδοτική μορφή της νόσου, με αυξημένο φορτίο παρασίτων, που εμφανίζεται συνήθως σε ανοσοκατεσταλμένα ή ηλικιωμένα ή εξασθενημένα άτομα ή άτομα με αναπηρία, με εκτεταμένη παρουσία δερματικών βλαβών (εκτεταμένη παρουσία εφελκίδων-υπερκερατωσικών πλακών, πεπαχυσμένων «κρουστών», λεπιών). 

Σε περίπτωση νορβηγικής ψώρας (που είναι πολύ πιο μεταδοτική μορφή), μετάδοση μπορεί να συμβεί ακόμη και με μία σύντομη δέρμα-με-δέρμα επαφή, π.χ. μία σύντομη χειραψία με τον πάσχοντα.

Ως εκ τούτου, στην περίπτωση της νορβηγικής ψώρας, ως («στενή») επαφή ορίζεται η άμεση δέρμα-με-δέρμα επαφή με τον πάσχοντα οποιασδήποτε διάρκειας, ακόμη και σύντομη, ή με αντικείμενα (ρούχα, κλινοσκεπάσματα, στρώματα, πετσέτες, έπιπλα, χαλιά, πατώματα) που έχει χρησιμοποιήσει ο πάσχων ή που μπορεί να έχουν επιμολυνθεί από τμήματα δέρματος (κρούστες, λέπια, φολίδες) που έπεσαν από τον πάσχοντα σε χώρους που διέμεινε ή επισκέφθηκε.

Στο πλαίσιο αυτό, σε περίπτωση νορβηγικής ψώρας συνιστώνται τα παρακάτω:

• Πλήρης αποφυγή συγχρωτισμού και η παραμονή του πάσχοντος από νορβηγική ψώρα σε ξεχωριστό απομονωμένο χώρο, μέχρι την πλήρη θεραπεία και το πέρας της περιόδου μετάδοσης (μέχρι να κριθεί ότι δεν είναι πλέον μεταδοτικός). Για να είναι αυτό εφικτό, είναι απαραίτητο να έχει προβλεφθεί και οργανωθεί η διάθεση ενός ξεχωριστού δωματίου/ χώρου για την παραμονή -σε κατάλληλες συνθήκες απομόνωσης- πάσχοντος από νορβηγική ψώρα.
• Προφυλακτική αγωγή θα πρέπει να δοθεί ταυτόχρονα σε όλα τα άτομα που μπορεί να εκτέθηκαν σε επαφή με τον πάσχοντα από νορβηγική ψώρα ή με αντικείμενα που χρησιμοποίησε (βλ. παραπάνω για ορισμό επαφής) και αντίστοιχα μέτρα θα πρέπει να ληφθούν για το ρουχισμό και κλινοσκεπάσματά τους (βλ. παρακάτω).
• Αποφυγή επαφής με τον πάσχοντα, δέρμα με δέρμα, μέχρι ο θεράπων ιατρός να ορίσει ότι ο ασθενής δεν είναι πλέον μεταδοτικός και αποφυγή επαφής με αντικείμενα που χρησιμοποίησε ο πάσχων.
• Χρήση προστατευτικών μέτρων: γαντιών, προστατευτικής ποδιάς/ ρόμπας και προστατευτικών καλυμμάτων παπουτσιών κατά την επαφή με τον πάσχοντα από νορβηγική ψώρα και με τα αντικείμενα που έχει χρησιμοποιήσει ο πάσχων τις τελευταίες επτά ημέρες πριν την έναρξη της θεραπείας του, π.χ. ρούχα, πετσέτες, κλινοσκεπάσματα, στρώματα. Πλύσιμο χεριών μετά την κάθε επαφή με τον πάσχοντα ή με αντικείμενα που έχει χρησιμοποιήσει.
• Εντατικά και σχολαστικά περιβαλλοντικά μέτρα: τα κλινοσκεπάσματα και ο ρουχισμός του πάσχοντος πρέπει να συλλεχθούν και να μεταφερθούν σε πλαστική σακούλα και να εναποτεθούν άμεσα στο πλυντήριο ρούχων, ώστε να αποφευχθεί η επιμόλυνση άλλων αντικειμένων και επιφανειών. Ρούχα και κλινοσκεπάσματα πρέπει να πλυθούν σε πλυντήριο ρούχων σε υψηλή θερμοκρασία (>50ο για 10 λεπτά τουλάχιστον) και να στεγνωθούν σε στεγνωτήριο. Το προσωπικό του πλυντηρίου πρέπει να φορά προστατευτική ποδιά και γάντια όταν χειρίζεται επιμολυσμένο ρουχισμό/κλινοσκεπάσματα.

Επίσης, τα ρούχα και κλινοσκεπάσματα που έχουν χρησιμοποιήσει τα άτομα-επαφές του πάσχοντος (όσοι λαμβάνουν προφυλακτική αγωγή) κατά τις τελευταίες επτά ημέρες πριν την αγωγή τους θα πρέπει να πλυθούν σε πλυντήριο και να στεγνωθούν σε υψηλή θερμοκρασία.

Έπιπλα ή άλλα αντικείμενα που χρησιμοποίησε ο πάσχων θα πρέπει να καθαρίζονται με ηλεκτρική σκούπα και να καλύπτονται με κάλυμμα (π.χ. πλαστικό) για επτά ημέρες.

Απαιτείται συχνό, τακτικό καθάρισμα και σκούπισμα με ηλεκτρική σκούπα του θαλάμου/ δωματίου που διαμένει ο πάσχων, για την απομάκρυνση των μολυσματικών δερματικών τμημάτων (κρουστών, λεπιών) που μπορεί να περιέχουν πολλά ακάρεα. Επίσης, απαιτείται σχολαστικό καθάρισμα και σκούπισμα με ηλεκτρική σκούπα του δωματίου όταν ο πάσχων με νορβηγική ψώρα μεταφερθεί σε άλλο χώρο, πριν τη χρήση του χώρου από άλλο άτομο.

Θεραπεία

Η θεραπεία γίνεται συνήθως με τοπική επάλειψη αντι-ψωρικών παρασιτοκτόνων σκευασμάτων.

Η από του δέρματος αντι-ψωρική αγωγή πρέπει να παραμένει στο σώμα για το συνιστώμενο χρονικό διάστημα, πριν απομακρυνθεί με λουτρό καθαριότητας, και μετά την αγωγή πρέπει να χρησιμοποιηθούν καθαρά ρούχα και κλινοσκεπάσματα.

Ανάλογα με το αντι-ψωρικό σκεύασμα που χρησιμοποιείται μπορεί να χρειασθούν αλλεπάλληλες επαλείψεις/ εφαρμογές, σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσης του σκευάσματος και τις οδηγίες του θεράποντος ιατρού.

Προφυλακτική θεραπεία πρέπει να λάβουν και όλοι όσοι θεωρούνται στενές επαφές των πασχόντων, ταυτόχρονα με τους πάσχοντες.