The Economist: Αυτές είναι οι δέκα τάσεις που θα μας απασχολήσουν το 2024
Είτε πρόκειται για την έξαρση των ένοπλων συγκρούσεων, για την εκ νέου σχεδίαση του παγκόσμιου χάρτη ενεργειακών πόρων ή για την ταχεία πρόοδο στην Τεχνητή Νοημοσύνη (AI), ο κόσμος αλλάζει με εκπληκτική ταχύτητα. Από την κατάσταση στη Μέση Ανατολή έως την υιοθέτηση ηλεκτρικών οχημάτων έως τη θεραπεία της παχυσαρκίας, τα πράγματα φαίνονται πολύ διαφορετικά από τον τρόπο που έκαναν μόλις πριν από ένα ή δύο χρόνια.
Σε αυτό το πλαίσιο, το σημείωμα του εκδότη του Economist επιχειρεί να μας κρατήσει ενημερωμένους και ίσως να κάνει και μια προσπάθεια να προβλέψει τι θα ακολουθήσει μέσα στο 2024.
Ακολουθούν τα δέκα θέματα που είναι κάτι περισσότερο από πιθανό ότι θα μας απασχολήσουν την χρονιά που έρχεται.
1. Μπαράζ εκλογικών αναμετρήσεων
Το 2024 θα υπάρξουν περισσότερες από 70 εκλογικές αναμετρήσεις, σε χώρες στις οποίες κατοικούν, ούτε λίγο ούτε πολύ, περί τα 4,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι – δηλαδή περισσότερο από το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού. Όμως, ενώ υπάρχουν περισσότερες εκλογικές διαδικασίες από κάθε άλλη φορά, δεν υπάρχει απαραίτητα περισσότερη δημοκρατία, σημειώνει ο Economist: πολλές εκλογές δεν θα είναι ούτε ελεύθερες ούτε δίκαιες.
2. Η ώρα των επιλογών για την Αμερική
Οι ψηφοφόροι και τα δικαστήρια θα δώσουν τις ετυμηγορίες τους για τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει μία στις τρεις πιθανότητες να ανακτήσει την προεδρία. Το αποτέλεσμα μπορεί να φτάσει να κριθεί σε μερικές δεκάδες χιλιάδες ψηφοφόρους, σε μια χούφτα πολιτείες. Αλλά οι συνέπειες θα είναι παγκόσμιες, επηρεάζοντας τα πάντα, από την κλιματική πολιτική μέχρι τη στρατιωτική υποστήριξη προς την Ουκρανία. Πράγματι, η μοίρα του Βλαντιμίρ Πούτιν ίσως εξαρτάται περισσότερο από τους Αμερικανούς ψηφοφόρους παρά από τους Ρώσους, και λόγω νοθείας στις ρωσικές εκλογές, σημειώνει μάλλον σκωπτικά ο Economist.
3. Ευρώπη, βγες μπροστά
Ως εκ τούτου, η Ευρώπη πρέπει να βγει μπροστά και να παράσχει στην Ουκρανία τη στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη που απαιτείται για μια μακροχρόνια μάχη, χαράσσοντας παράλληλα έναν δρόμο προς την τελική ένταξη στην ΕΕ. Αυτό είναι το σωστό, καθώς και η ασφάλιση έναντι του κινδύνου ο Ντόναλντ Τραμπ να ανακτήσει την εξουσία και να αποσύρει την στήριξη προς την εμπόλεμη χώρα.
4. Αναταραχή στη Μέση Ανατολή
Η επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, και τα αντίποινα του Ισραήλ κατά της Γάζας, αναστάτωσαν την περιοχή και ακύρωσαν την ιδέα ότι ο κόσμος θα μπορούσε να συνεχίσει να αγνοεί τα δεινά των Παλαιστινίων. Θα γίνει αυτή η σύγκρουση μια ευρύτερη περιφερειακή σύγκρουση ή θα προσφέρει μια νέα ευκαιρία για ειρήνη; Για την Αμερική, την υπερβολικά πιεσμένη υπερδύναμη, αυτό είναι επίσης μια δοκιμασία για το αν μπορεί να προσαρμοστεί σε έναν πιο περίπλοκο και απειλητικό κόσμο.
5. Πολυπολική διαταραχή
Το σχέδιο της Αμερικής να στραφεί στην Ασία και να επικεντρωθεί περισσότερο στον ανταγωνισμό της με την ανερχόμενη Κίνα, έχει εκτροχιαστεί από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τώρα στη Γάζα. Η Ρωσία, επίσης, είναι αποσπασμένη και χάνει επιρροή. Οι παγωμένες συγκρούσεις… ξεπαγώνουν και οι τοπικοί ψυχροί πόλεμοι θερμαίνονται σε όλο τον κόσμο. Η αστάθεια στο Σαχέλ αυξάνεται. Ο κόσμος προετοιμάζεται για περισσότερες συγκρούσεις τώρα που τελείωσε η «μονοπολική κυριαρχία» της Αμερικής.
6. Ένας δεύτερος ψυχρός πόλεμος
Καθώς η ανάπτυξη της Κίνας έχει επιβραδυνθεί, οι εντάσεις αυξάνονται στην Ταϊβάν και η Αμερική συνεχίζει να περιορίζει την πρόσβαση της Κίνας σε προηγμένες τεχνολογίες, η ρητορική του «νέου ψυχρού πολέμου» έχει σκληρύνει. Αλλά οι δυτικές εταιρείες που προσπαθούν να μειώσουν την εξάρτηση των αλυσίδων εφοδιασμού τους από την Κίνα θα το βρουν πολύ πιο εύκολο να το πούν παρά να το κάνουν. Εν τω μεταξύ και τα δύο στρατόπεδα θα προσελκύσουν τις «μεσαίες δυνάμεις» του παγκόσμιου νότου, κυρίως για τους πράσινους πόρους τους, σημειώνει ο Economist.
7. Νέα ενεργειακή γεωγραφία
Η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια δημιουργεί νέες πράσινες υπερδυνάμεις και επανασχεδιάζει τον χάρτη των ενεργειακών πόρων. Το λίθιο, ο χαλκός και το νικέλιο έχουν πολύ μεγαλύτερη σημασία, ενώ το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, και οι περιοχές που κυριαρχούν στον εφοδιασμό τους, έχουν λιγότερη σημασία. Ο ανταγωνισμός για πράσινους πόρους αναδιαμορφώνει τη γεωπολιτική και το εμπόριο και δημιουργεί μερικούς απροσδόκητους νικητές και ηττημένους. Εν τω μεταξύ, μια «πράσινη σύγκρουση» βρίσκεται σε εξέλιξη μεταξύ των ψηφοφόρων που θεωρούν τις φιλικές προς το κλίμα πολιτικές ως συνωμοσία των ελίτ εναντίον των απλών ανθρώπων.
8. Οικονομική αβεβαιότητα
Οι δυτικές οικονομίες τα πήγαν καλύτερα από ότι αναμενόταν το 2023, αλλά δεν έχουν ξεφύγει ακόμα και τα επιτόκια που παραμένουν «υψηλά, για περισσότερο» θα είναι επώδυνο τόσο για τις εταιρείες όσο και για τους καταναλωτές, ακόμη και αν αποφευχθεί η ύφεση. Προσέχετε τις τράπεζες και την έκθεσή τους σε εμπορικά ακίνητα, όπου τα πράγματα θα μπορούσαν να πάνε άσχημα, σημειώνει με νόημα ο Economist. Επίσης, η Κίνα μπορεί να πέσει σε αποπληθωρισμό.
9. Η AI γίνεται πραγματικότητα
Οι επιχειρήσεις το υιοθετούν, οι ρυθμιστικές αρχές το ρυθμίζουν και οι τεχνικοί συνεχίζουν να το βελτιώνουν. Η συζήτηση θα ενταθεί σχετικά με την καλύτερη ρυθμιστική προσέγγιση — και κατά πόσο τα επιχειρήματα για τον «υπαρξιακό κίνδυνο» είναι ένα δόλωμα που ωφελεί τους κατεστημένους φορείς. Απροσδόκητες χρήσεις και καταχρήσεις θα συνεχίσουν να εμφανίζονται. Υπάρχουν πολλές ανησυχίες σχετικά με την επίδραση της τεχνητής νοημοσύνης στις θέσεις εργασίας και την πιθανότητα ανάμειξης στις εκλογές. Ο μεγαλύτερος πραγματικός αντίκτυπός του; Το ταχύτερο coding (δηλαδή η δημιουργία κώδικα πληροφορικής).
10. Ενώνοντας τον κόσμο;
Ίσως οι ιδεολογικές διαφορές να παραμεριστούν καθώς ο κόσμος απολαμβάνει τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού και τους αστροναύτες (ίσως) να κάνουν κύκλους γύρω από τη Σελήνη. Αλλά είναι εξίσου πιθανό όσοι ελπίζουν σε κάποια παγκόσμια ενότητα να παραγκωνιστούν, καταλήγει ο Economist.
