Τέλος ταφής : Κανονικά η είσπραξή του ξεκαθαρίζει η κυβέρνηση -Ανταποδοτικό προς τους ΟΤΑ

Με κοινή ανακοίνωση τα υπουργεία Εθνικής Οικονομίας, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εσωτερικών βάζουν τέλος στον πόλεμο που έχει ξεσπάσει μεταξύ Δημάρχων και Περιφερειών για το τέλος ταφής απορριμμάτων. Σε ανακοίνωσή τους τα υπουργεία ξεκαθαρίζουν πως το τέλος θα εισπραχθεί κανονικά, ενώ πλέον αποκτά ανταποδοτικό χαρακτήρα προς τους ΟΤΑ. Παράλληλα η κυβέρνηση προαναγγέλλει νομοθετική ρύθμιση βάση της οποίας φορέας είσπραξης θα είναι ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης, ενώ για την είσπραξή του αποπλέκονται ο Ειδικός Διαβαθμικός Σύνδεσμος Νομού Αττικής και οι Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων.

Συγκεκριμένα σε κοινό δελτίο τύπου αναφέρεται πως:

Κεντρικός στόχος του τέλους ταφής είναι η κινητροδότηση της προσπάθειας για την αύξηση του ποσοστού των απορριμμάτων που ανακυκλώνονται, ώστε να υπάρξει βιώσιμη λύση για τη διαχείριση των απορριμμάτων, μειώνοντας το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και την επιβάρυνση των αντίστοιχων περιοχών της χώρας όπου σήμερα τα απορρίμματα θάβονται.

Επιπλέον, αυτό αποτελεί υποχρέωση της χώρας έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην οποία σήμερα η χώρα καταβάλλει υπέρογκα πρόστιμα, αλλά και σημαντικό ορόσημο του Ταμείου Ανάκαμψης.

Το τέλος ταφής υπάρχει σήμερα, για τον ίδιο λόγο, σε 23 χώρες της ΕΕ και είναι κατεξοχήν αναγκαίο στην Ελλάδα, καθώς η συνολική ανακύκλωση το 2022, συμπεριλαμβανομένης της κομποστοποίησης, ανέρχεται μόλις σε ποσοστό 17,3% επί των παραγόμενων αστικών αποβλήτων, ενώ σύμφωνα με την Οδηγία 2008/98/ΕΚ για τα απόβλητα, ο στόχος προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση των αστικών αποβλήτων που θα έπρεπε να έχει επιτευχθεί έως το τέλος του 2020, είναι κατ’ ελάχιστο 50%.

Για αυτόν τον σκοπό, το τέλος ταφής, πλέον, γίνεται ανταποδοτικό προς τους ΟΤΑ, επιστρέφοντας το 85% των πόρων που συλλέγονται στην τοπική αυτοδιοίκηση για έργα διαχείρισης της ανακύκλωσης, ενώ το υπόλοιπο 15% θα διατεθεί για έργα αποκατάστασης των χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων.

Προκειμένου να διασφαλιστεί η είσπραξη του τέλους, απομπλέκονται ο ΕΔΣΝΑ και οι ΦΟΣΔΑ από τη διαδικασία είσπραξης και απόδοσης του τέλους. Με νομοθετική ρύθμιση που επίκεται, το τέλος θα αποδίδεται πλέον στον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης, απευθείας μέσω των δημοτικών τελών.

Προκειμένου να διασφαλιστεί η οικονομική βιωσιμότητα και ο οικονομικός προγραμματισμός των δήμων, η Κυβέρνηση προχωρά στα ακόλουθα βήματα:

• Για το 2025, το τέλος που θα εισπραχθεί θα αφορά στο β’ εξάμηνο του 2023 και στο α’ εξάμηνο του 2024 που εκκρεμούν. Για το 2026 αντίστοιχα το τέλος που θα εισπραχθεί θα αφορά στο β’ εξάμηνο του 2024 και στο α’ εξάμηνο του 2025. Αναλόγως θα εισπράττονται τα τέλη και των επόμενων ετών.
• Για τους ΟΤΑ της Περιφέρειας Αττικής, τα 34,7 εκατ. που έχουν καταβάλει δύο φορές για το τέλος ταφής του 2022, συμψηφίζονται με οφειλές τους προς τον ΕΔΣΝΑ του β’ εξαμήνου του 2023 και α’ εξαμήνου του 2024. Συνεπώς, η επιβάρυνση εντός του 2025 θα είναι περιορισμένη. Προκειμένου να μην δημιουργηθεί έλλειμα στον ΕΟΑΝ, λόγω της μη απόδοσης του τέλους ταφής για το 2022 από τον ΕΔΣΝΑ, 34,7 εκατ. θα καταβληθούν σε αυτόν από το αποθεματικό του κρατικού προϋπολογισμού. Επισημαίνεται ότι η μη απόδοση του τέλους ταφής από τον ΕΔΣΝΑ στον ΕΟΑΝ, αποτελεί αντικείμενο έρευνας από την Εθνική Αρχή Διαφάνειας, ήδη από τον Μάρτιο του 2024, το πόρισμα της οποίας αναμένεται άμεσα.
• Επιπλέον, προκειμένου, να αντιμετωπιστούν οι αυξημένες λειτουργικές δαπάνες των ΟΤΑ για το 2025 και εφεξής, οι Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι αυξάνονται κατά επιπλέον 70 εκατ. ευρώ.
  
  

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, οι πόροι του τέλους ταφής θα διατεθούν, μετά από διαβούλευση με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ως ακολούθως:

• Κατά περίπου 85% σε εξοπλισμό και υποδομές για την ενίσχυση της επαναχρησιμοποίησης, της χωριστής συλλογής και της ανακύκλωσης, η οποία θα μειώσει το τέλος ταφής που πληρώνουν οι δήμοι, διευκολύνοντάς τους να επιτύχουν τους στόχους τους. Οι υποδομές και ο εξοπλισμός ρητά θα συμπεριλαμβάνονται στα ολιστικά σχέδια ανακύκλωσης που συντάσσονται από κάθε ΦΟΔΣΑ, με στόχο την αύξηση της ανακύκλωσης στη χώρα, στο πλαίσιο υλοποίησης της συμφωνίας που έκανε η Ελληνική Κυβέρνηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη χρηματοδότηση των Μονάδων Ανάκτησης και Ανακύκλωσης από το ΕΣΠΑ 2021-2027. Η πλήρης χρηματοδότηση των ολιστικών σχεδίων από το τέλος ταφής και το ΕΣΠΑ, εξασφαλίζει την υλοποίησή τους, άρα και την αύξηση της ανακύκλωσης. Δυνητικοί δικαιούχοι και χρήστες του εξοπλισμού θα είναι οι Δήμοι και οι ΦΟΔΣΑ. Μέρος των πόρων αυτών θα καλύψει, με παροχή υπηρεσίας, τις ανάγκες χωριστής συλλογής των ρευμάτων ανακύκλωσης σε μικρούς νησιωτικούς και ορεινούς Δήμους κάτω των 10.000 κατοίκων, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 5151/24.
• Κατά περίπου 15% σε κλείσιμο και αποκαταστάσεις ΧΥΤΑ, ΧΑΔΑ και λοιπών χώρων από ανεξέλεγκτη διάθεση αποβλήτων, ώστε οι πόροι αυτοί να συμβάλουν σημαντικά στην αναβάθμιση του περιβάλλοντος, αλλά και να βάλουν τέρμα σε πολλούς χώρους ταφής αποβλήτων στη χώρα.

Παράλληλα, με πόρους που έχουν συγκεντρωθεί από το τέλος πλαστικής σακούλας, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα παρουσιάσει στο επόμενο διάστημα πρόγραμμα επιβράβευσης Δήμων που επιτυγχάνουν συγκεκριμένους στόχους ανακύκλωσης και μειωμένης ταφής, το οποίο θα προστεθεί στους πόρους που θα λαμβάνουν από το τέλος ταφής.

Οι αιχμές Χαρδαλιά σε Δούκα

Ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σχετικά με τη συζήτηση που έχει αναπτυχθεί για το τέλος ταφής απορριμμάτων, ανέβασε ο Περιφερειάρχης Αττικής, Νίκος Χαρδαλιάς, ξεκαθαρίζοντας ότι το τέλος ταφής τελικά θα εισπραχθεί, παρά την προσωρινή αναστολή της απόφασης! Μάλιστα ο κ. Χαρδαλιάς εξαπολύει επίθεση εναντίον δημάρχων, φωτογραφίζοντας και τον Χ. Δούκα, κάνοντας λόγο αυτοδιοικητικούς παράγοντας που με « επικές ανακοινώσεις μικροπολιτικού – και σίγουρα μικροκομματικού –χαρακτήρα» προσπαθούν «είτε να δικαιολογήσουν την αυτοδιοικητική τους ανυπαρξία και ακόρεστη πολιτική τους ματαιοδοξία».
Ο κ. Χαρδαλιάς, τονίζει ότι θα υπάρξει πλήρης εξυγίανση του ΕΔΣΝΑ και μία οριστική λύση για τα σκουπίδια, λέγοντας ότι κάποιοι με επικές ανακοινώσεις μικροπολιτικού – και σίγουρα μικροκομματικού –χαρακτήρα προσπαθούν είτε να δικαιολογήσουν την αυτοδιοικητική τους ανυπαρξία και ακόρεστη πολιτική τους ματαιοδοξία, είτε να αποφύγουν να πάρουν ξεκάθαρη θέση για το μεγάλο ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων στην Αττική και των τραγικών αποτελεσμάτων στον τομέα της ανακύκλωσης από τη μεγάλη πλειοψηφία των εμπλεκομένων φορέων. Προσπαθούν να κρύψουν την πραγματικότητα και τις ευθύνες τους και αποφεύγουν να παραδεχτούν ότι η προσωρινή αναστολή της απόφασης βεβαίωσης του τέλους ταφής, δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι το τέλος εν τέλει δεν θα εισπραχθεί.